Öz
Light and shadow are fundamental tools for creating depth, spatiality and dramatic effects in both painting and cinema. The Chiaroscuro technique, which comes to the forefront in the works of Caravaggio, who used light successfully in Baroque art, and the tenebrism in which he made this technique more exaggerated, found its counterpart in cinema with Derek Jarman’s Caravaggio. Jarman recreated this baroque effect and aesthetics with cinematic language in the film, where the play of light and shadow strives to strongly reflect the atmosphere and dramatic narrative in Caravaggio’s paintings. This visual language created by the director offers the audience the opportunity to experience the spirit of baroque art through modern media. This study aims to determine the compatibility of lighting practices with the period and the works of the artist in the scenes where Caravaggio’s paintings are recreated and in the general atmosphere of the film. For this purpose, how the lighting techniques related to the baroque period are reflected in the cinematography of the film was analyzed using the stylistic analysis method. By analyzing the images obtained from the film for the analysis, it was revealed that the lighting of the film was created within the framework of the light approach in Caravaggio’s paintings.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bazin, G. (1964). Baroque and Rococo Art (J. Griffin, Çev.). Frederick A. Praeger, Inc., Publishers.
- Bazin, G. (1998). Sanat Tarihi (Ü. Nural ve S. Hilav, Çev.). Sosyal Yayınlar.
- Borghese Gallery in Rome. Boy with basket of fruit. Merisi Michelangelo called Caravaggio https://www. collezionegalleriaborghese.it/en/opere/boy-with-basket-of-fruit
- Borghese Gallery in Rome. Saint Jerome Writing. https://borghese.gallery/collection/paintings/saint-jerome-writing.html
- Buchholz, E. L., Bühler, G., Hille, K., Kaepple, S., ve Stotland, I. (2013). Sanat (D. N. Özer, Çev.). NTV Yayınları.
- caravaggio.org. Martyrdom of Saint Matthew, 1600 by Caravaggio. https://www.caravaggio.org/ martyrdom-of-saint-matthew.jsp
- Carl, K. H., ve Charles, V. (2009). Baroque Art (G. Roth, Çev.). Parkstone Press International.
- Carr-Gomm, S. (2014). Sanat: Sanatın Gizli Dili: Batı Sanatında Kullanılan Sembol ve Figürlere Dayalı Bir Bakış (L. Deadato, Çev.). İnkılap Kitabevi.
- Contarelli Chapel. Vocazione di san Matteo. https://saintlouis-rome.net/horaires-visite-opening-hours/ caravage/
- De Rynck, P. (2016). Resim nasıl okunur? (S. Yüzgüller ve N. Karasu Gökçe, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
- Dickerson, M. (2018). A’dan Z’ye sanat tarihi - tarihöncesinden postmodern zamanlara görsel sanatlar (O. Düz, Çev.). Say Yayınları.
- Dutton, B. D. (2024). Benedict De Spinoza (1632-1677). Internet Encyclopedia of Philosophy. https://iep. utm.edu/spinoza/#SSH3b.i
- Eroğlu, Ö. (2014). Sanatın tarihi. Tekhne Yayınları.
- Eşen, A. C. (2015). Resim sanatı tarihinde devrimler ve karşıdevrimler. Kaynak Yayınları.
- Farago, F. (2017). Sanat (Ö. Doğan, Trans.; 3. b.). Doğu Batı Yayınları.
- Gemäldegalerie. Zwölf Bilder. https://www.smb.museum/fileadmin/website/Nachrichten/2020/12/ LeseprobeCaravaggio.pdf
- Giorgi, R. (1999). Art Book Caravaggio: Işık ve gölgenin yaratıcısı (Ö. Özbek, Çev.). Dost Kitabevi.
- Gombrich, E. H. (2002). Sanatın öyküsü (E. Erduran ve Ö. Erduran, Trans.; 3. b.). Remzi Kitabevi.
- Grzymkowski, E. (2015). Sanat 101: Leonarda da Vinci’den Andy Warhol’a sanat hakkında bilmeniz gereken her şey (O. Düz, Trans.; 2. b.). Say Yayınları.
- Gürsel, N. (2003). Adını kana bulayan ressam. Sanat Dünyamız, (87), 45-51.
- Hibbard, H. (2018). Caravaggio (Revised b.). Routledge.
- İpşiroğlu, N., ve İpşiroğlu, M. (2010). Oluşum süreci içinde sanatın tarihi. Hayalbaz Kitap.
- Jarman, D. (1986). Caravaggio [Sinema Filmi]. British Film Institute (BFI) ve Channel Four Television.
- Louvre Müzesi. La Mort de la Vierge. https://collections.louvre.fr/en/ark:/53355/cl010062304
- Neuman, R. (2012). Baroque and Rococo. Pearson.
- Norberg-Schulz, C. (1986). Baroque Architecture. Rizzoli International Publications, Inc.
- Parramón, J. M. (2012). Işık ve gölge (E. Erduran ve E. Tuzcular, Çev.; 6. b.). Remzi Kitabevi.
- Pinacoteca Vaticana. Caravaggio, Deposition. https://www.museivaticani.va/content/museivaticani/en/ collezioni/musei/la-pinacoteca/sala-xii---secolo-xvii/caravaggio--deposizione-dalla-croce.html
- Prose, F. (2010). Caravaggio: Painter of Miracles (Yeniden b.). Harper Perennial.
- Read, H. (2014). Sanatın anlamı (N. Asgari, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
- Saunders, K. (2012). Caravaggio’s cinematic painting: Fictionalising art and biography in the artist biopic. Networking Knowledge: Journal of the MeCCSA Postgraduate Network, 5(3, The Biographical Narrative in Popular Culture, Media and Communication). https://doi.org/10.31165/nk.2012.53.282
- Soergel, P. M. (2005). Arts and Humanities Through the Eras: The Age of the Baroque and Enlightenment (1600-1800). Thomson Gale.
- Spear, R. E. (1985). The Critical Fortune of a Realist Painter. In B. D. Kelleher (Ed.), The Age of Caravaggio. The Metropolitan Museum of Art ve Electa International.
- Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg - Gemäldesammlung Collection. Der ungläubige Thomas. https://brandenburg.museum-digital.de/object/11898
- TATE. (2024). Chiaroscuro. https://www.tate.org.uk/art/art-terms/c/chiaroscuro
- Uffizi Gallery in Florence. Bacchus by Caravaggio. https://www.visituffizi.org/artworks/bacchus-by-caravaggio/
- Walker, J. A. (1993). Art and Artists on Screen. Manchester University Press.
- Witting, F., ve Patrizi, M. L. (2015). Caravaggio (A. Byrd ve M. Metcalf, Çev.). Parkstone Press International.
- Woods-Marsden, J. (2013). The meaning of the European painted portrait, 1400-1650. A companion to Renaissance and Baroque art içinde (ss. 442-462). Wiley-Blackwell.
- Wölfflin, H. (2015). Sanat tarihinin temel kavramları (A. Cemal, Çev.; 2. b.). Hayalperest Yayınevi.
Öz
Işık ve gölge hem resim hem de sinema sanatında derinlik, mekânsallık ve dramatik etkiler yaratmada temel bir araçtır. Barok sanatında ışığı başarılı şekilde kullanan Caravaggio’nun eserlerinde ön plana çıkan chiaroscuro tekniğinin daha abartılı hâle getirildiği tenebrizm, sinemada da karşılığını Derek Jarman’ın Caravaggio filmi ile bulmuştur. Jarman, bu barok etkisi ve estetiğini sinematik bir dille yeniden yarattığı filmde ışık kullanımı aracılığıyla ışık ve gölge oyunlarını, Caravaggio’nun resimlerindeki atmosferi ve dramatik anlatımı güçlü bir şekilde yansıtma gayretindedir. Yönetmenin ortaya koyduğu bu görsel dil, izleyiciye barok sanatın ruhunu modern bir medya aracılığıyla deneyimleme fırsatı sunmuştur. Bu çalışma ile Caravaggio’nun resimlerinin yeniden canlandırıldığı sahneler ve filmin genel atmosferinde aydınlatmanın, sanatçının estetiğiyle uyumlu şekilde uygulanmasının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda filmin Barok Dönem’e ilişkin aydınlatma tekniklerinin, filmin sinematografisine nasıl yansıtıldığı biçimsel (stilistik) analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Çözümleme için filmden elde edilen görüntülerin incelenmesiyle, filmin aydınlatmasının Caravaggio’nun resimlerindeki ışık yaklaşımı çerçevesinde yaratıldığı ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bazin, G. (1964). Baroque and Rococo Art (J. Griffin, Çev.). Frederick A. Praeger, Inc., Publishers.
- Bazin, G. (1998). Sanat Tarihi (Ü. Nural ve S. Hilav, Çev.). Sosyal Yayınlar.
- Borghese Gallery in Rome. Boy with basket of fruit. Merisi Michelangelo called Caravaggio https://www. collezionegalleriaborghese.it/en/opere/boy-with-basket-of-fruit
- Borghese Gallery in Rome. Saint Jerome Writing. https://borghese.gallery/collection/paintings/saint-jerome-writing.html
- Buchholz, E. L., Bühler, G., Hille, K., Kaepple, S., ve Stotland, I. (2013). Sanat (D. N. Özer, Çev.). NTV Yayınları.
- caravaggio.org. Martyrdom of Saint Matthew, 1600 by Caravaggio. https://www.caravaggio.org/ martyrdom-of-saint-matthew.jsp
- Carl, K. H., ve Charles, V. (2009). Baroque Art (G. Roth, Çev.). Parkstone Press International.
- Carr-Gomm, S. (2014). Sanat: Sanatın Gizli Dili: Batı Sanatında Kullanılan Sembol ve Figürlere Dayalı Bir Bakış (L. Deadato, Çev.). İnkılap Kitabevi.
- Contarelli Chapel. Vocazione di san Matteo. https://saintlouis-rome.net/horaires-visite-opening-hours/ caravage/
- De Rynck, P. (2016). Resim nasıl okunur? (S. Yüzgüller ve N. Karasu Gökçe, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
- Dickerson, M. (2018). A’dan Z’ye sanat tarihi - tarihöncesinden postmodern zamanlara görsel sanatlar (O. Düz, Çev.). Say Yayınları.
- Dutton, B. D. (2024). Benedict De Spinoza (1632-1677). Internet Encyclopedia of Philosophy. https://iep. utm.edu/spinoza/#SSH3b.i
- Eroğlu, Ö. (2014). Sanatın tarihi. Tekhne Yayınları.
- Eşen, A. C. (2015). Resim sanatı tarihinde devrimler ve karşıdevrimler. Kaynak Yayınları.
- Farago, F. (2017). Sanat (Ö. Doğan, Trans.; 3. b.). Doğu Batı Yayınları.
- Gemäldegalerie. Zwölf Bilder. https://www.smb.museum/fileadmin/website/Nachrichten/2020/12/ LeseprobeCaravaggio.pdf
- Giorgi, R. (1999). Art Book Caravaggio: Işık ve gölgenin yaratıcısı (Ö. Özbek, Çev.). Dost Kitabevi.
- Gombrich, E. H. (2002). Sanatın öyküsü (E. Erduran ve Ö. Erduran, Trans.; 3. b.). Remzi Kitabevi.
- Grzymkowski, E. (2015). Sanat 101: Leonarda da Vinci’den Andy Warhol’a sanat hakkında bilmeniz gereken her şey (O. Düz, Trans.; 2. b.). Say Yayınları.
- Gürsel, N. (2003). Adını kana bulayan ressam. Sanat Dünyamız, (87), 45-51.
- Hibbard, H. (2018). Caravaggio (Revised b.). Routledge.
- İpşiroğlu, N., ve İpşiroğlu, M. (2010). Oluşum süreci içinde sanatın tarihi. Hayalbaz Kitap.
- Jarman, D. (1986). Caravaggio [Sinema Filmi]. British Film Institute (BFI) ve Channel Four Television.
- Louvre Müzesi. La Mort de la Vierge. https://collections.louvre.fr/en/ark:/53355/cl010062304
- Neuman, R. (2012). Baroque and Rococo. Pearson.
- Norberg-Schulz, C. (1986). Baroque Architecture. Rizzoli International Publications, Inc.
- Parramón, J. M. (2012). Işık ve gölge (E. Erduran ve E. Tuzcular, Çev.; 6. b.). Remzi Kitabevi.
- Pinacoteca Vaticana. Caravaggio, Deposition. https://www.museivaticani.va/content/museivaticani/en/ collezioni/musei/la-pinacoteca/sala-xii---secolo-xvii/caravaggio--deposizione-dalla-croce.html
- Prose, F. (2010). Caravaggio: Painter of Miracles (Yeniden b.). Harper Perennial.
- Read, H. (2014). Sanatın anlamı (N. Asgari, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
- Saunders, K. (2012). Caravaggio’s cinematic painting: Fictionalising art and biography in the artist biopic. Networking Knowledge: Journal of the MeCCSA Postgraduate Network, 5(3, The Biographical Narrative in Popular Culture, Media and Communication). https://doi.org/10.31165/nk.2012.53.282
- Soergel, P. M. (2005). Arts and Humanities Through the Eras: The Age of the Baroque and Enlightenment (1600-1800). Thomson Gale.
- Spear, R. E. (1985). The Critical Fortune of a Realist Painter. In B. D. Kelleher (Ed.), The Age of Caravaggio. The Metropolitan Museum of Art ve Electa International.
- Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg - Gemäldesammlung Collection. Der ungläubige Thomas. https://brandenburg.museum-digital.de/object/11898
- TATE. (2024). Chiaroscuro. https://www.tate.org.uk/art/art-terms/c/chiaroscuro
- Uffizi Gallery in Florence. Bacchus by Caravaggio. https://www.visituffizi.org/artworks/bacchus-by-caravaggio/
- Walker, J. A. (1993). Art and Artists on Screen. Manchester University Press.
- Witting, F., ve Patrizi, M. L. (2015). Caravaggio (A. Byrd ve M. Metcalf, Çev.). Parkstone Press International.
- Woods-Marsden, J. (2013). The meaning of the European painted portrait, 1400-1650. A companion to Renaissance and Baroque art içinde (ss. 442-462). Wiley-Blackwell.
- Wölfflin, H. (2015). Sanat tarihinin temel kavramları (A. Cemal, Çev.; 2. b.). Hayalperest Yayınevi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Fotoğraf, Görsel Tasarım, Video Tasarımı, Tasarım Tarihi, Teorisi ve Eleştiri |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 25 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025Cilt: 8 Sayı: 1 |
