Öz
19. yüzyılda Osmanlı’nın içinde bulunduğu durum, İstanbul başkentinde yaşanan ekonomik, sosyal, kültürel gelişmeler İstanbul’un hemen yanı başında yer alan Adalar’ı da etkilemiştir. 19. yüzyılın sonu 20. yüzyılın başlarında Avrupa’da ortaya çıkan Art Nouveau akımı Avrupa’da yaşanan diğer gelişmelerde olduğu gibi Osmanlı’nın başkenti İstanbul’da da bir değişim ve dönüşümün parçasıdır.
19. yüzyılda batılı ülkelerle değişen politik ve ekonomik ilişkiler ve Tanzimat reformlarıyla birlikte geçmiş yüzyıllardan farklı bir seyir içinde gayrimüslim ve Levanten ağırlıklı yeni bir burjuva sınıfı ortaya çıkmış; yeni bir yaşam biçimi gelişmeye başlamıştır. İstanbul Büyükada’da 19. yüzyıl ve sonrasında inşa edilen yapıların hemen hemen tümü, bu yeni yaşam biçiminin ürünüdür. Tarih boyunca inziva ve sürgün yerleri olarak kullanılagelen İstanbul adaları, 19. yüzyıl son çeyreği itibariyle artık en gözde sayfiye yerleri arasındadır. Dönemin mimari eğilimlerine uygun olarak yapılarda, Neo klasik üsluplar içinde Gotik, Barok ve Ampir üsluplar görülür. Art Nouveau üslubu ise bir yenilik olarak modern mimarlığın habercisidir.
Bu bağlamda Büyükada Maden Mahallesi’nde bulunan 20 adet sayfiye konutu üzerinde gerçekleştirilen çalışmada, Art Nouveau üslubunun etkili olduğu konutlar tespit edilerek üslubun mimari kullanımı incelenmiştir. Araştırmada ele alınan yapılar, cephe ölçeğinde analiz edilmiş, arşiv ve kütüphanelerden elde edilen yazılı ve görsel kaynaklar, yerinde mevcut durum incelemesi, fotoğraflama gibi çalışmaların sonucunda değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akpınar, S. (1984). Adaların Tarihi ve Arkeolojisi. Adaların Türk Turizmindeki Yeri ve Önemi, İstanbul: Burgazada Licness Kulübü Derneği, s:6.
- Kuban, D. (1982). Osmanlı Mimarisinde Barok ve Rokoko. Türk ve İslam Sanatı Üzerine Derlemeler, Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, s:115-122.
- Ragon, M. (2010). Modern Mimarlık ve Şehircilik Tarihi, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Tuğlacı, P. (1989). Tarih Boyunca İstanbul Adaları, İstanbul: Say Yayınları.
Öz
The situation of the Ottoman Empire in the 19th century, the economic, social and cultural developments in the capital of Istanbul also affected the islands located right next to Istanbul. The Art Nouveau movement that emerged in Europe at the end of the 19th century and the beginning of the 20th century is a part of a change and transformation in the capital of the Ottoman Empire, as in other developments in Europe.
In line with the changing political and economic relations with the Western countries and Tanzimat reformations took place in the 19th century, a new bourgeoisie (mainly non-Muslim and Levantine) began to gain importance in a different course from the past centuries. Thus, a new way of life was started to develop. The buildings, almost all of which were built in the 19th century in Buyukada, Istanbul and later, reflects this new lifestyle in architecture. The islands of Istanbul, which were used as retreats and exile locations throughout the history, became now among the most popular resorts as of the last quarter of the 19th century. In accordance with the architectural trends of the period, Gothic, Baroque and Empirical styles were seen in the Neo classical styles. The Art Nouveau style was the harbinger of modern architecture as an innovation.
The study focuses on the family houses which presented Art Nouveau style in Maden Mahallesi, Büyükada. The written and visual documents obtained from the archives and libraries as well as on-site analysis and photographs were used and the use of Art Nouveau Style on the facades of the buildings were evaluated accordingly.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akpınar, S. (1984). Adaların Tarihi ve Arkeolojisi. Adaların Türk Turizmindeki Yeri ve Önemi, İstanbul: Burgazada Licness Kulübü Derneği, s:6.
- Kuban, D. (1982). Osmanlı Mimarisinde Barok ve Rokoko. Türk ve İslam Sanatı Üzerine Derlemeler, Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, s:115-122.
- Ragon, M. (2010). Modern Mimarlık ve Şehircilik Tarihi, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Tuğlacı, P. (1989). Tarih Boyunca İstanbul Adaları, İstanbul: Say Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimarlık |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Haziran 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Mayıs 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 3 Sayı: 1 |
