A Rule-Based Parametric Design Approach for the Reproduction of Traditional Objects: The Case of a Faucet Handle
Öz
Beyond being the essential source of human life, water carries cultural and spiritual significance. In Ottoman civilization, water, symbolizing cleanliness, purity, and fertility, was harmonized with aesthetics in various domains, from architecture to daily life. In water structures, the transport of water, as well as its presentation with aesthetic value, gained importance. The faucet handles integrated into these structures reflect the craftsmanship and artistic sensibilities of the period. Today, the potential of reinterpreting these traditional designs with modern approaches holds potential for preserving cultural heritage and addressing traditional product needs through contemporary methods. In this study, examples of faucet handles from the second half of the 15th-century Ottoman Empire to the early years of the Early Republic period were examined, and the geometries that form the shapes of the faucets were analysed (using parametric modelling tools- Grasshopper-) in order to understand the traditional production culture. Subsequently, a rule-based method was developed to reinterpret cultural motifs, and alternative design examples were produced using these rules. In conclusion, the study shows how traditional faucet handles can be integrated into today’s design processes while preserving their formal richness. A similar methodology can be applied to other traditional objects in future studies to offer a broader design perspective.
Anahtar Kelimeler
Industrial design Ottoman period faucet Geometric analysis Parametric design Craft
Kaynakça
- Adell. (2010a). Ab-ı hayat koleksiyonundan seçme eserlerle geçmişten günümüze İstanbul’da su ve su kültürü (14 Mayıs-20 Temmuz 2010 Türk İslam Eserleri Müzesi) sergi kataloğu. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Adell. (2010b). Adell armatür ab-ı hayat koleksiyonundan seçme eserlerle geçmişten günümüze İstanbul’da su ve su kültürü. Promat Basım.
- Adell. (2013). Ab-ı hayat geçmişten günümüze İstanbul’da su ve su kültürü sergi kataloğu. Esen Ofset.
- Akkaya, A. S. (2007). Musluk tasarımının tarihsel süreç içinde incelenmesi ve güncel yansımaları (Yayın No. 222253) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
- Anonim. (2001). Su ve sanat. P Sanat Kültür Antika Dergisi, (22), 2–7.
- Bayraktar, N., & Tezcan, H. (2001). Sarayların çeşme muslukları. P Sanat Kültür Antika Dergisi, (22), 54–64.
- Denktaş, M. (2002). Anadolu Türk mimarisinde çeşmeler. Türkler Ansiklopedisi içinde (Cilt 7, ss. 1299–1306). Yeni Türkiye Yayınları.
- Elginkan Vakfı. (1993). Tarihi gelişim içinde musluklar. Elginkan Vakfı Yayınları.
- Elginkan Vakfı. (2001). Osmanlı’dan bugüne musluklar. Elginkan Vakfı Yayınları.
- Elginkan Vakfı. (2024). Tarihi musluk koleksiyonu. 9 Aralık 2024 tarihinde https://elginkan.com.tr/tr/icerik/89/tarihi-musluk-koleksiyonu adresinden alındı.
- Eyice, S. (1993). Çeşme. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde (Cilt 8, ss. 277–287). TDV Yayınları.
- Fatih Belediyesi. (2024). Tarihi çeşmeler: Proje, bakım-onarım ve restorasyon. https://www.fatih.bel.tr/webfiles/fotograf/kitapciklar/1538-tarihi-cesmeler-20240424-114721.pdf
- Jabi, W. (2013). Parametric design for architecture. Laurence King Publishing.
- Jabi, W. (2017). Enhancing parametric design through non-manifold topology. Design Studies, 52, 96–114. https://doi.org/10.1016/j.destud.2017.04.003
- Kandikjan, T., Djokikj, J., Mircheski, I., & Angeleska, E. (2022). Integrating parametric design and additive manufacturing knowledge in industrial design education. Materials Today: Proceedings, 70, 687–693. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2022.10.124
- Kara Pilehvarian, N. (2002). Osmanlı çeşme mimarisi. Türkler Ansiklopedisi içinde (Cilt 12, ss. 396–401). Yeni Türkiye Yayınları.
- Karakuş, R., Kızıltoprak, S., Aykut, H., Önuçak, A., Turgut, N., & Doğan, S. (2006). İstanbul tarihi çeşmeler külliyatı (D. Ertuğ, Ed.). İSKİ Forart Basımevi. https://www.iski.gov.tr/web/assets/SayfalarDocs/e-kutuphane/kultur/docs/tarihicesmeler3.pdf
- Koçyiğit, F. (2018). Bir güç temsili olarak Tanzimat Dönemi çeşmeleri. Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi (OMAD), 5(12), 81–106. https://doi.org/10.17822/omad.2018.101
- Kuban, D. (2013). Osmanlı’nın İstanbul’u: Osmanlı başkenti İstanbul’u simgeleyen 112 anıtsal yapı. Yem Yayınları.
- Lee, J. F., Gu, N., & Williams, A. P. (2014). Parametric design strategies for the generation of creative designs. International Journal of Architectural Computing (IJAC), 12(3), 263–282. https://doi.org/10.1260/1478-0771.12.3
- Lotfabadi, P., Alibaba, H. Z., & Arfaei, A. (2016). Sustainability; as a combination of parametric patterns and bionic strategies. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 57, 1337–1346. https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.12.210
- Mülayim, S. (1976). Selçuklu palmet motiflerinin tipolojisi. Anadolu, 20, 141–153. https://doi.org/10.1501/andl_0000000194
- Nugraha, A. (2006). Tradition as an alternative solution? Potentials design in the field new discourse on craft development 1-2 Working Papers (Publication Series F 31, ss. 40–44). University of Art and Design Helsinki.
- Nugraha, A. (2010). Transforming tradition for sustainability through ‘TCUSM’ tool. SYNNYT/ORIGINS, 3, 20–36. https://doi.org/10.54916/rae.118730
- Ölçer, N. (t.y.). Suyun sanatı musluklar. Elginkan Vakfı Yayınları.
- Önge, Y. (1997). Türk mimarisinde Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde su yapıları. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Sarıdikmen, G. (2013). İstanbul’un 100 çeşmesi ve sebili. İBB Kültür A.Ş. Yayınları.
- Schumacher, P. (2016). Design parameters to parametric design. M. Kanaani, & D. Kopec (Eds.), The Routledge companion for architecture design and practice: Established and emerging trends içinde (ss. 3–21). Routledge.
- TDK. (2024). Musluk. Güncel Türkçe Sözlük. 9 Aralık 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr adresinden alındı.
- Topçu, E., Liman, G., Topçu, A. H., & Baykal, Y. A. (2013). The properties of Seljuq and Ottoman era public fountain faucets and some rare faucet samples. Water Science & Technology: Water Supply, 13(3), 656–665. https://doi.org/10.2166/ws.2013.012
- Topçu, E. (2017). Suyun yarenleri musluklar. Z Mevsimlik Tematik Dergi, 1, 362–365. https://www.zdergisi.istanbul/media/magazines/pdf/Suyun_yarenleri.pdf
- Urfalıoğlu, N. (2015). İstanbul’un çeşme ve sebilleri. Büyük İstanbul Tarihi: Antik Çağ’dan 21. Yüzyıla içinde (ss. 468–481). İBB Kültür A.Ş. & İSAM.
Geleneksel Objelerin Yeniden Üretimi için Kural Tabanlı bir Parametrik Tasarım Yaklaşımı: Musluk Başlığı Örneği
Öz
Su, insan yaşamının temel kaynağı olmanın ötesinde, kültürel ve manevi bir anlam taşır. Osmanlı medeniyetinde su; temizliğin, saflığın ve bereketin sembolü olarak mimariden günlük yaşama kadar geniş bir alanda estetikle buluşturulmuştur. Su yapılarında yalnızca suyun taşınması değil, aynı zamanda bu işlevin estetik bir değerle sunulması da önem kazanmıştır. Bu yapılarla bütünleşen musluk başlıkları, dönemin zanaatkârlığının ve sanat anlayışının bir yansıması olarak öne çıkmıştır. Günümüzde, bu geleneksel tasarımları modern yaklaşımlarla yeniden yorumlamak hem kültürel mirası koruma hem de geleneksel ürün ihtiyaçlarına çağdaş yöntemlerle cevap verme açısından büyük bir potansiyel taşımaktadır. Bu çalışmada, öncelikle Osmanlı İmparatorluğu’nun 15. yüzyılının ikinci yarısından Erken Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yıllarına kadar uzanan süreçteki musluk başlığı örnekleri ele alınarak geleneksel üretim kültürünün anlaşılabilmesi için muslukların şekillerini oluşturan geometriler [parametrik modelleme araçları (Grasshopper) kullanılarak] analiz edilmiştir. Ardından kültürel motiflerin yeniden yorumlanması amacıyla kural tabanlı bir yöntem oluşturulmuş, bu kurallar aracılığıyla alternatif tasarım örnekleri üretilmiştir. Sonuç olarak çalışmada, geleneksel musluk başlıklarının biçimsel zenginliğini koruyarak, günümüz tasarım süreçlerine nasıl entegre edilebileceği gösterilmektedir. Gelecek çalışmalarda benzer metodolojinin diğer geleneksel objeler üzerinde de uygulanarak daha geniş bir tasarım perspektifi sunabileceği öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Ürün tasarımı Osmanlı dönemi musluk Geometrik analiz Parametrik tasarım Zanaat
Kaynakça
- Adell. (2010a). Ab-ı hayat koleksiyonundan seçme eserlerle geçmişten günümüze İstanbul’da su ve su kültürü (14 Mayıs-20 Temmuz 2010 Türk İslam Eserleri Müzesi) sergi kataloğu. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Adell. (2010b). Adell armatür ab-ı hayat koleksiyonundan seçme eserlerle geçmişten günümüze İstanbul’da su ve su kültürü. Promat Basım.
- Adell. (2013). Ab-ı hayat geçmişten günümüze İstanbul’da su ve su kültürü sergi kataloğu. Esen Ofset.
- Akkaya, A. S. (2007). Musluk tasarımının tarihsel süreç içinde incelenmesi ve güncel yansımaları (Yayın No. 222253) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
- Anonim. (2001). Su ve sanat. P Sanat Kültür Antika Dergisi, (22), 2–7.
- Bayraktar, N., & Tezcan, H. (2001). Sarayların çeşme muslukları. P Sanat Kültür Antika Dergisi, (22), 54–64.
- Denktaş, M. (2002). Anadolu Türk mimarisinde çeşmeler. Türkler Ansiklopedisi içinde (Cilt 7, ss. 1299–1306). Yeni Türkiye Yayınları.
- Elginkan Vakfı. (1993). Tarihi gelişim içinde musluklar. Elginkan Vakfı Yayınları.
- Elginkan Vakfı. (2001). Osmanlı’dan bugüne musluklar. Elginkan Vakfı Yayınları.
- Elginkan Vakfı. (2024). Tarihi musluk koleksiyonu. 9 Aralık 2024 tarihinde https://elginkan.com.tr/tr/icerik/89/tarihi-musluk-koleksiyonu adresinden alındı.
- Eyice, S. (1993). Çeşme. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde (Cilt 8, ss. 277–287). TDV Yayınları.
- Fatih Belediyesi. (2024). Tarihi çeşmeler: Proje, bakım-onarım ve restorasyon. https://www.fatih.bel.tr/webfiles/fotograf/kitapciklar/1538-tarihi-cesmeler-20240424-114721.pdf
- Jabi, W. (2013). Parametric design for architecture. Laurence King Publishing.
- Jabi, W. (2017). Enhancing parametric design through non-manifold topology. Design Studies, 52, 96–114. https://doi.org/10.1016/j.destud.2017.04.003
- Kandikjan, T., Djokikj, J., Mircheski, I., & Angeleska, E. (2022). Integrating parametric design and additive manufacturing knowledge in industrial design education. Materials Today: Proceedings, 70, 687–693. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2022.10.124
- Kara Pilehvarian, N. (2002). Osmanlı çeşme mimarisi. Türkler Ansiklopedisi içinde (Cilt 12, ss. 396–401). Yeni Türkiye Yayınları.
- Karakuş, R., Kızıltoprak, S., Aykut, H., Önuçak, A., Turgut, N., & Doğan, S. (2006). İstanbul tarihi çeşmeler külliyatı (D. Ertuğ, Ed.). İSKİ Forart Basımevi. https://www.iski.gov.tr/web/assets/SayfalarDocs/e-kutuphane/kultur/docs/tarihicesmeler3.pdf
- Koçyiğit, F. (2018). Bir güç temsili olarak Tanzimat Dönemi çeşmeleri. Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi (OMAD), 5(12), 81–106. https://doi.org/10.17822/omad.2018.101
- Kuban, D. (2013). Osmanlı’nın İstanbul’u: Osmanlı başkenti İstanbul’u simgeleyen 112 anıtsal yapı. Yem Yayınları.
- Lee, J. F., Gu, N., & Williams, A. P. (2014). Parametric design strategies for the generation of creative designs. International Journal of Architectural Computing (IJAC), 12(3), 263–282. https://doi.org/10.1260/1478-0771.12.3
- Lotfabadi, P., Alibaba, H. Z., & Arfaei, A. (2016). Sustainability; as a combination of parametric patterns and bionic strategies. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 57, 1337–1346. https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.12.210
- Mülayim, S. (1976). Selçuklu palmet motiflerinin tipolojisi. Anadolu, 20, 141–153. https://doi.org/10.1501/andl_0000000194
- Nugraha, A. (2006). Tradition as an alternative solution? Potentials design in the field new discourse on craft development 1-2 Working Papers (Publication Series F 31, ss. 40–44). University of Art and Design Helsinki.
- Nugraha, A. (2010). Transforming tradition for sustainability through ‘TCUSM’ tool. SYNNYT/ORIGINS, 3, 20–36. https://doi.org/10.54916/rae.118730
- Ölçer, N. (t.y.). Suyun sanatı musluklar. Elginkan Vakfı Yayınları.
- Önge, Y. (1997). Türk mimarisinde Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde su yapıları. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Sarıdikmen, G. (2013). İstanbul’un 100 çeşmesi ve sebili. İBB Kültür A.Ş. Yayınları.
- Schumacher, P. (2016). Design parameters to parametric design. M. Kanaani, & D. Kopec (Eds.), The Routledge companion for architecture design and practice: Established and emerging trends içinde (ss. 3–21). Routledge.
- TDK. (2024). Musluk. Güncel Türkçe Sözlük. 9 Aralık 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr adresinden alındı.
- Topçu, E., Liman, G., Topçu, A. H., & Baykal, Y. A. (2013). The properties of Seljuq and Ottoman era public fountain faucets and some rare faucet samples. Water Science & Technology: Water Supply, 13(3), 656–665. https://doi.org/10.2166/ws.2013.012
- Topçu, E. (2017). Suyun yarenleri musluklar. Z Mevsimlik Tematik Dergi, 1, 362–365. https://www.zdergisi.istanbul/media/magazines/pdf/Suyun_yarenleri.pdf
- Urfalıoğlu, N. (2015). İstanbul’un çeşme ve sebilleri. Büyük İstanbul Tarihi: Antik Çağ’dan 21. Yüzyıla içinde (ss. 468–481). İBB Kültür A.Ş. & İSAM.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Endüstriyel Ürün Tasarımı |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 27 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 23 Eylül 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 2 |