Öz
Çalışma, Cumhuriyet’in ilk yıllarında Mardin’de inşa edilmiş İzzetpaşa Jandarma Karakol Komutanlığı yapısının tarihsel bağlamda incelenmesini ve dijital olarak belgelenmesini konu edinmektedir. Kültürel miras bağlamında bölgede yer alan Cumhuriyet Dönemi yapılarının az sayıda olması bu yapıların korunması ve belgelenmesi ile ilgili çalışmaları gerekli hâle getirmektedir. Literatürde İzzetpaşa Karakolu’na ait tarihsel ve yapısal bağlamda kapsamlı bir çalışmanın bulunmaması bu makalenin özgün değerini oluşturmaktadır. Çalışma dört aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada Jandarma Teşkilatı ve İzzetpaşa Karakolu’na dair literatür taraması yapılmıştır. İkinci aşamada saha çalışması gerçekleştirilerek alana dair gözlemler yapılmış ve modellerde kullanılmak üzere görsel veriler elde edilmiştir. Üçüncü aşamada iki farklı modelleme tekniği olan fotogrametri ve LiDAR ile yapının dijital modelleri oluşturulmuştur. Dördüncü aşamada ise bulgular değerlendirilmiş ve modelleme tekniklerindeki avantajlar ve dezavantajlar tartışılmıştır. Yapım tekniği ve süreç içerisinde geçirdiği değişimlerin yapıya özgünlük katması, yapının korunması ve gelecek nesillere aktarılmasında belgeleme gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.
Anahtar Kelimeler
İzzetpaşa Karakolu Cumhuriyet Dönemi Dijital Belgeleme Fotogrametri LiDAR
Kaynakça
- Ahunbay, Z. (2019). Kültür mirasını koruma ilke ve teknikleri. YEM Yayın.
- Alpar, G. (2013). Güvenliğin sağlanmasında bir kolluk kuvveti olan jandarmanın geçmişten günümüze rolü ve dünyadaki konumu. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 2(1), 79-106.
- Asri, İ. ve Çorumluoğlu, Ö. (2014). Tarihi yerleşim alanlarının yersel fotogrametri yöntemi ile 3B modellenmesi: Santa-Harabeleri örneği. V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2014), İstanbul.
- Atlı, C. (2020). Tek parti döneminde jandarma teşkilatının durumu (1923-1946). MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1897-1912. https://doi.org/10.33206/mjss.571422
- Bekar, İ., & Kutlu, İ. (2024). Critical analysis and digital documentation of the transformations of heritage buildings. VITRUVIO-International Journal of Architectural Technology and Sustainability, 9(1), 110-123.
- Borlat, B. (2019). Cumhuriyet Dönemi tütün ve sigara kaçakçılığı bağlamında Suriye sınır güvenliğine bakış (1923-1940). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 357-376. https://doi.org/10.31454/usb.634688
- Çelik Ö. M., Yakar İ., Hamal S., Oğuz G. ve Kanun E. (2020). Sfm tekniği ile oluşturulan 3B modellerin kültürel mirasın belgelenmesi çalışmalarında kullanılması: Gözne Kalesi örneği. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 2(1), 22-27.
- Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu. (2008). 1. grup yapı tescili (1690 sayılı karar). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Düzenli H. İ. ve Düzenli E. (2019). 100 yıl önce-100 yıl sonra Mardin: Birinci Cadde ve Halkevi Binası üzerinden bir modern kent okuması. Megaron, 14(1),103-121. https://doi.org/10.5505/megaron.2018.46704
- Evens, T., & Hauttekeete, L. (2011). Challenges of digital preservation for cultural heritage institutions. Journal of Librarianship and Information Science, 43(3), 157-165. https://doi.org/10.1177/0961000611410
- Galantucci, R. A., & Fatiguso, F. (2019). Advanced damage detection techniques in historical buildings using digital photogrammetry and 3D surface anlysis. Journal of Cultural Heritage, 36, 51-62. https://doi.org/10.1016/j.culher.2018.09.014
- Hassani, F. (2015). Documentation of cultural heritage; techniques, potentials, and constraints. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 40, 207-214.
- Jandarma Genel Komutanlığı. (t.y.). Tarihçe: Osmanlı Dönemi. JGK, 7 Ekim 2024 tarihinde https://www.jandarma.gov.tr/tarihce. Erişim Tarihi 07.10.2024 adresinden alındı.
- Jo, Y. H., & Hong, S. (2019). Three-dimensional digital documentation of cultural heritage site based on the convergence of terrestrial laser scanning and unmanned aerial vehicle photogrammetry. ISPRS International Journal of Geo-Information, 8(2), 53. https://doi.org/10.3390/ijgi8020053
- Koparan, N. (2007). Türk jandarma teşkilatı (1908-1923) (Yayın No. 205164). [Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
- Köprülü, M. F. (1986). Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşu. Ötüken Yayınları.
- Kuçak, R. A., Erol, S. ve Alkan, R. M. (2023). iPad Pro LiDAR sensörünün profesyonel bir yersel lazer tarayıcı ile karşılaştırmalı performans analizi. Geomatik, 8(1), 35-41.
- Kutlu, İ., Soyluk, A., & Ünay, A. İ. (2022). Developing a novel photogrammetry methodology in cultural heritage documentation: Mardin Melik Mahmut Mosque. ICENTE’22 International Conference on Engineering Technologies (pp. 354-359). 17-19 November, Konya, Türkiye.
- Mil, H. İ. (2014). Türkiye’de iç güvenlik teşkilatları ve özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 5(11), 40-61.
- Mendoza, M. A. D., De La Hoz Franco, E., & Gómez, J. E. G. (2023). Technologies for the Preser vation of cultural heritage-A systematic review of the literature. Sustainability, 15(2), 1059. https://doi.org/10.3390/su15021059
- Oğuz, M. Ö. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor, 25(100), 5-13.
- Öztürk, O., Bilgilioğlu, B. B., Çelik, M. F., Bilgilioğlu, S. S. ve Raşit, U. (2017). İnsansız hava aracı (İHA) görüntüleri ile ortofoto üretiminde yükseklik ve kamera açısının doğruluğa etkisinin araştırılması. Geomatik, 2(3), 135-142.
- Rau, J. Y., Jhan, J. P., Lo, C. F., & Lin, Y. S. (2011). Landslide mapping using imagery acquired by a fixed-wing UAV. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 38, 195-200.
- Pan. Y., Dong, Y., Wang, D., Chen, A., & Ye, Z. (2019). Threedimensional reconstruction of structural surface model of heritage bridges using UAVbased photogrammetric point clouds. Remote Sensing, 11(10), 1204.
- Pektaş, E. K., & Akın, F. (2010). Avrupa kentsel şartları perspektifinde bir kentli hakkı olarak "katılım hakkı" ve Türkiye. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 23-49.
- Sauerbier, M., & Eisenbeiss, H. (2010). UAVs for the documentation of archaeological excavations. International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 38(5), 526-531.
- Ulvi, A., & Yakar, M., (2010). An experimental study on preparing photogrammetric rolove plans of antique theatres. International Journal of Physical Sciences, 5(7), 1086-1092.
- Yastikli, N. (2007). Documentation of cultural heritage using digital photogrammetry and laser scanning. Journal of Cultural Heritage, 8(4), 423-427.
- Yilmaz, H. M., Yakar, M., Gulec, S. A., & Dulgerler, O. N. (2007). Importance of digital close-range photogrammetry in documentation of cultural heritage. Journal of Cultural Heritage, 8(4), 428-433.
Öz
The study focuses on the examination and digital documentation of the Izzetpasa Gendarmerie Station built in Mardin in the early Republican period. In the context of the historical heritage, the small number of republican structures in the region makes the studies on the protection and documentation of these structures. In addition, the lack of comprehensive work on the historical and structural scale of Izzetpasa Gendarmery Station in the literature constitutes the original value of this article. There are four steps in the study's methodology. The Gendarmerie Organization and Izzetpasa Gendarmery Station's literature search is the first step. In the second stage, the fieldwork conducted observations in order to gather visual data for the models. In the third stage, digital models of the structure's current state were produced using two modeling techniques: photogrammetry and LIDAR. In the fourth stage, the results were assessed and the advantages and disadvantages of methods for modeling were examined.
Anahtar Kelimeler
Izzetpasa Gendarmery Station Republican Period Digital Documantation Photogrammetry LiDAR
Kaynakça
- Ahunbay, Z. (2019). Kültür mirasını koruma ilke ve teknikleri. YEM Yayın.
- Alpar, G. (2013). Güvenliğin sağlanmasında bir kolluk kuvveti olan jandarmanın geçmişten günümüze rolü ve dünyadaki konumu. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 2(1), 79-106.
- Asri, İ. ve Çorumluoğlu, Ö. (2014). Tarihi yerleşim alanlarının yersel fotogrametri yöntemi ile 3B modellenmesi: Santa-Harabeleri örneği. V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2014), İstanbul.
- Atlı, C. (2020). Tek parti döneminde jandarma teşkilatının durumu (1923-1946). MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1897-1912. https://doi.org/10.33206/mjss.571422
- Bekar, İ., & Kutlu, İ. (2024). Critical analysis and digital documentation of the transformations of heritage buildings. VITRUVIO-International Journal of Architectural Technology and Sustainability, 9(1), 110-123.
- Borlat, B. (2019). Cumhuriyet Dönemi tütün ve sigara kaçakçılığı bağlamında Suriye sınır güvenliğine bakış (1923-1940). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 357-376. https://doi.org/10.31454/usb.634688
- Çelik Ö. M., Yakar İ., Hamal S., Oğuz G. ve Kanun E. (2020). Sfm tekniği ile oluşturulan 3B modellerin kültürel mirasın belgelenmesi çalışmalarında kullanılması: Gözne Kalesi örneği. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 2(1), 22-27.
- Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu. (2008). 1. grup yapı tescili (1690 sayılı karar). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Düzenli H. İ. ve Düzenli E. (2019). 100 yıl önce-100 yıl sonra Mardin: Birinci Cadde ve Halkevi Binası üzerinden bir modern kent okuması. Megaron, 14(1),103-121. https://doi.org/10.5505/megaron.2018.46704
- Evens, T., & Hauttekeete, L. (2011). Challenges of digital preservation for cultural heritage institutions. Journal of Librarianship and Information Science, 43(3), 157-165. https://doi.org/10.1177/0961000611410
- Galantucci, R. A., & Fatiguso, F. (2019). Advanced damage detection techniques in historical buildings using digital photogrammetry and 3D surface anlysis. Journal of Cultural Heritage, 36, 51-62. https://doi.org/10.1016/j.culher.2018.09.014
- Hassani, F. (2015). Documentation of cultural heritage; techniques, potentials, and constraints. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 40, 207-214.
- Jandarma Genel Komutanlığı. (t.y.). Tarihçe: Osmanlı Dönemi. JGK, 7 Ekim 2024 tarihinde https://www.jandarma.gov.tr/tarihce. Erişim Tarihi 07.10.2024 adresinden alındı.
- Jo, Y. H., & Hong, S. (2019). Three-dimensional digital documentation of cultural heritage site based on the convergence of terrestrial laser scanning and unmanned aerial vehicle photogrammetry. ISPRS International Journal of Geo-Information, 8(2), 53. https://doi.org/10.3390/ijgi8020053
- Koparan, N. (2007). Türk jandarma teşkilatı (1908-1923) (Yayın No. 205164). [Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
- Köprülü, M. F. (1986). Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşu. Ötüken Yayınları.
- Kuçak, R. A., Erol, S. ve Alkan, R. M. (2023). iPad Pro LiDAR sensörünün profesyonel bir yersel lazer tarayıcı ile karşılaştırmalı performans analizi. Geomatik, 8(1), 35-41.
- Kutlu, İ., Soyluk, A., & Ünay, A. İ. (2022). Developing a novel photogrammetry methodology in cultural heritage documentation: Mardin Melik Mahmut Mosque. ICENTE’22 International Conference on Engineering Technologies (pp. 354-359). 17-19 November, Konya, Türkiye.
- Mil, H. İ. (2014). Türkiye’de iç güvenlik teşkilatları ve özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 5(11), 40-61.
- Mendoza, M. A. D., De La Hoz Franco, E., & Gómez, J. E. G. (2023). Technologies for the Preser vation of cultural heritage-A systematic review of the literature. Sustainability, 15(2), 1059. https://doi.org/10.3390/su15021059
- Oğuz, M. Ö. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor, 25(100), 5-13.
- Öztürk, O., Bilgilioğlu, B. B., Çelik, M. F., Bilgilioğlu, S. S. ve Raşit, U. (2017). İnsansız hava aracı (İHA) görüntüleri ile ortofoto üretiminde yükseklik ve kamera açısının doğruluğa etkisinin araştırılması. Geomatik, 2(3), 135-142.
- Rau, J. Y., Jhan, J. P., Lo, C. F., & Lin, Y. S. (2011). Landslide mapping using imagery acquired by a fixed-wing UAV. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 38, 195-200.
- Pan. Y., Dong, Y., Wang, D., Chen, A., & Ye, Z. (2019). Threedimensional reconstruction of structural surface model of heritage bridges using UAVbased photogrammetric point clouds. Remote Sensing, 11(10), 1204.
- Pektaş, E. K., & Akın, F. (2010). Avrupa kentsel şartları perspektifinde bir kentli hakkı olarak "katılım hakkı" ve Türkiye. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 23-49.
- Sauerbier, M., & Eisenbeiss, H. (2010). UAVs for the documentation of archaeological excavations. International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 38(5), 526-531.
- Ulvi, A., & Yakar, M., (2010). An experimental study on preparing photogrammetric rolove plans of antique theatres. International Journal of Physical Sciences, 5(7), 1086-1092.
- Yastikli, N. (2007). Documentation of cultural heritage using digital photogrammetry and laser scanning. Journal of Cultural Heritage, 8(4), 423-427.
- Yilmaz, H. M., Yakar, M., Gulec, S. A., & Dulgerler, O. N. (2007). Importance of digital close-range photogrammetry in documentation of cultural heritage. Journal of Cultural Heritage, 8(4), 428-433.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimari Miras ve Koruma |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 16 Aralık 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 7 Sayı: 1-2 |
