Öz
It is investigated what are the factors affecting the user experience in the urban space, and how urban design elements affect the spatial atmosphere and perception. The hypothesis of "Urban design elements in urban space positively affect user experience" was put forward within the scope of the study. The article is aimed to investigate the user experience, to reveal effective criteria in the perception of urban space and to test the effects of the elements on user perception. While "inquiry” was preferred as the research technique, the Semantic Differentiation Scale was used in the questionnaires. Urban design elements in the street are lighting elements, bins, surface material, planting elements, signboards and billboards, bus stops, facades. Even if the design elements give a negative impression when evaluated individually, in a holistic evaluation, it is seen that it left a positive impression due to its historical street and atmosphere.
Anahtar Kelimeler
User experience Spatial perception Urban design elements Historical streets Çırağan Street
Kaynakça
- Balkış Baymur, F. (2017). Genel Psikoloji, Bölüm 8: Birey Çevresini Nasıl Tanır? Duyumlar, 26. Baskı. İnkılap Yayınları, İstanbul, s: 109 – 129.
- Berger, A. A. (1998). Seeing is Believing. An Introduction to Visual Communication. San Francisco State University. Mayfield Publishing.
- Caudwell C. (1974). Yanılsma ve Gerçeklik, Payel Yayınevi, İstanbul
- Crankshaw, N. (2008). Creating Vibrant Public Spaces: Streetscape Design in Commercial and Historic Districts. Ch6. Streetscape and Public Space Design Guidelines. (158-198).
- Crankshaw, N. (2008). Creating Vibrant Public Spaces: Streetscape Design in Commercial and Historic Districts. Ch1. A Philosophical Basis for Downtown Design. (1-39).
- Doğan A. E. (2007). Eğreti kamusallık: Kayseri örneğinde islamcı belediyecilik. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Erdönmez, E., Çelik, F. (2016). Kentsel Mekânda Kamusal Alan İlişkileri. TÜBA-KED 14/2016
- Erkan, N. (2007). Algılama ve Kentsel İmaj Kuramları Dersi, YTÜ FBE, Şehir ve Bölge Planlama ABD, Mekan Organizasyonu ve Tasarım Yüksek Lisans Programı “Algılama Kavramı” konulu yayınlanmamış ders notları.
- Groat L. ve Wang D. (2002). Mimari Araştırma Yöntemleri, John Wiley-Sons, Inc., New York, İkinci Baskı, s: 85-95.
- Hall E. T. (1966). The hidden dimension. Garden City, NY:Doubleday.
- Kohler, N. (2007). Life Cycle Analysis of Buildings, Groups of Buildings and Urban Fragments. (içinde) Sustainable Urban Developments, Volume 2: The Environmental Assestment Methods. (eds) Mark Deakin, Gordon Mitchell, Peter Nijkamp, Ron Vreeker. (348-373). Routhledge: New York ve London.
- Lang, J. (1987). Creating Architectural Theory: The Role of the Behavioral Sciences in Environmental Design. New York: Van Nostrand Reinhold.
- Lefebvre, H. (2013). Gündelik Hayatın Eleştirisi III. Çev. Işık Ergüden. İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Lefebvre, H. (2015). Kentsel Devrim. Çev. Selim Sezer. İstanbul: Sel Yayıncılık
- Lynch. K. (1960). The Image of the City, MIT Press, Cambridge.
- Madanipour A. (1996). Design of urban space: an inquiry into a social-spatial process. John Wiley & Sons, Chichester.
- Madanipour A. (2008). Avrupa Kentlerindeki Kamusal Alanlar.11 Arkitera, 27 Haziran. <http://www.arkitera.com/haber_17897_avrupa-kentlerindeki-kamusal-alanlar.html>
- Merleau-Ponty M., (2019). Göz ve Tin, Çev: Ahmet Soysal, Metis Yayınları, 4. Baskı. İstanbul.
- Morgan, CT (1985). Psikolojiye Giriş. Bölüm 10: Algı. Cev: Prof. Dr. Sirel Karakaş.
- Norberg-Schulz C. (1980). Genıus lokus. Acedemy Editions, Londra, 6-12.
- Norberg-Schulz C. (1988). Mimaride niyetler. MIT Press, Massachusetts, 136.
- Norberg-Schulz C. (2000). Arhicture, mevcudiyet, dil, yer. Skira, Milano, 28, 34, 42, 44, 50.
- Polatoğlu, Ç. (2012). Mimarlıkta Görsel Etki, Değerlendirme Yöntem ve Teknikleri. YTÜ Basım-Yayın Merkezi.
- Pallasmaa, J., (2011). Tenin Gözleri: Mimarlık ve Duyular, Çev: Aziz Ufuk Kılıç, Yem Yayın, 4.Baskı-2018, s:177, İstanbul.
- Rapoport A. (1990). Çevre Tasarımında Tarih ve Emsal, Wisconsin Üniversitesi- Milwaukee Plenum Press, New York, Londra
- Thomas D. (2002). Mimarlık ve Kentsel Çevre: Yeni Çağ için Bir Vizyon.
- Urry J. (1999). Mekanları tüketmek. Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- Uskan Demir, M., Akkurt, E., Erdönmez, M. E. (2021). Evaluation of Public Spaces in Beşiktaş in Terms of Spatial Qualiy, Journal of Environmental and Natural Studies, Volume, 2, Issue 3, Pages, 153-173
- Ward M., Grinstein G. & Keim D. (2010). Interactive Data Visualization: Foundations, Techniques and Application. Bölüm 3: Human Perception and Information Processing, s: 73 – 128, A K Peters.
Kentsel Mekânda Kullanıcı Deneyiminin Kentsel Tasarım Ögeleri Üzerinden Okunması: Çırağan Caddesi Örneği
Öz
Bu çalışma kentsel mekânda kullanıcı deneyimini etkileyen unsurların neler olduğu, kentsel tasarım ögelerinin mekân atmosferini ve mekân algısını nasıl etkilediği araştırılmaktadır. Bu doğrultuda çalışma kapsamında “Kentsel mekânda kentsel tasarım ögeleri kullanıcı deneyimini pozitif etkiler” hipotezi ortaya atılmıştır. Makalede kullanıcı deneyiminin araştırılması, kent mekânının algılanmasında etkili ölçütlerin ortaya konması ve kentsel tasarım ögelerinin kullanıcı algısına etkilerinin test edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma tekniği olarak ‘sorgulama (anket)’ tercih edilirken hazırlanan anket sorularında açık uçlu sorulardan oluşan Anlamsal Farklılaştırma Ölçeği kullanılmıştır. Kentsel tasarım ögeleri olarak, Çırağan Caddesinde bulunan, aydınlatma elemanları, çöp kutuları, zemin döşemesi, bitkisel tasarım ögeleri, tabela ve reklam panoları, levhalar, otobüs durakları, cepheler gibi sokak görünümünde yer alan elemanlar incelenmiş, sokak deneyimini bütüncül olarak değerlendirebilmek için görsel, işitsel ve dokunsal uyaranlara ilişkin sorular hazırlanmıştır. Tasarım ögeleri tek tek değerlendirildiğinde negatif bir izlenim bıraksa bile Çırağan Caddesi için bütüncül bir değerlendirme yapıldığında tarihi bir cadde olması ve atmosferi sebebiyle pozitif bir izlenim bıraktığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Kullanıcı deneyimi Mekân algısı Kentsel tasarım ögeleri Tarihi caddeler Çırağan Caddesi
Kaynakça
- Balkış Baymur, F. (2017). Genel Psikoloji, Bölüm 8: Birey Çevresini Nasıl Tanır? Duyumlar, 26. Baskı. İnkılap Yayınları, İstanbul, s: 109 – 129.
- Berger, A. A. (1998). Seeing is Believing. An Introduction to Visual Communication. San Francisco State University. Mayfield Publishing.
- Caudwell C. (1974). Yanılsma ve Gerçeklik, Payel Yayınevi, İstanbul
- Crankshaw, N. (2008). Creating Vibrant Public Spaces: Streetscape Design in Commercial and Historic Districts. Ch6. Streetscape and Public Space Design Guidelines. (158-198).
- Crankshaw, N. (2008). Creating Vibrant Public Spaces: Streetscape Design in Commercial and Historic Districts. Ch1. A Philosophical Basis for Downtown Design. (1-39).
- Doğan A. E. (2007). Eğreti kamusallık: Kayseri örneğinde islamcı belediyecilik. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Erdönmez, E., Çelik, F. (2016). Kentsel Mekânda Kamusal Alan İlişkileri. TÜBA-KED 14/2016
- Erkan, N. (2007). Algılama ve Kentsel İmaj Kuramları Dersi, YTÜ FBE, Şehir ve Bölge Planlama ABD, Mekan Organizasyonu ve Tasarım Yüksek Lisans Programı “Algılama Kavramı” konulu yayınlanmamış ders notları.
- Groat L. ve Wang D. (2002). Mimari Araştırma Yöntemleri, John Wiley-Sons, Inc., New York, İkinci Baskı, s: 85-95.
- Hall E. T. (1966). The hidden dimension. Garden City, NY:Doubleday.
- Kohler, N. (2007). Life Cycle Analysis of Buildings, Groups of Buildings and Urban Fragments. (içinde) Sustainable Urban Developments, Volume 2: The Environmental Assestment Methods. (eds) Mark Deakin, Gordon Mitchell, Peter Nijkamp, Ron Vreeker. (348-373). Routhledge: New York ve London.
- Lang, J. (1987). Creating Architectural Theory: The Role of the Behavioral Sciences in Environmental Design. New York: Van Nostrand Reinhold.
- Lefebvre, H. (2013). Gündelik Hayatın Eleştirisi III. Çev. Işık Ergüden. İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Lefebvre, H. (2015). Kentsel Devrim. Çev. Selim Sezer. İstanbul: Sel Yayıncılık
- Lynch. K. (1960). The Image of the City, MIT Press, Cambridge.
- Madanipour A. (1996). Design of urban space: an inquiry into a social-spatial process. John Wiley & Sons, Chichester.
- Madanipour A. (2008). Avrupa Kentlerindeki Kamusal Alanlar.11 Arkitera, 27 Haziran. <http://www.arkitera.com/haber_17897_avrupa-kentlerindeki-kamusal-alanlar.html>
- Merleau-Ponty M., (2019). Göz ve Tin, Çev: Ahmet Soysal, Metis Yayınları, 4. Baskı. İstanbul.
- Morgan, CT (1985). Psikolojiye Giriş. Bölüm 10: Algı. Cev: Prof. Dr. Sirel Karakaş.
- Norberg-Schulz C. (1980). Genıus lokus. Acedemy Editions, Londra, 6-12.
- Norberg-Schulz C. (1988). Mimaride niyetler. MIT Press, Massachusetts, 136.
- Norberg-Schulz C. (2000). Arhicture, mevcudiyet, dil, yer. Skira, Milano, 28, 34, 42, 44, 50.
- Polatoğlu, Ç. (2012). Mimarlıkta Görsel Etki, Değerlendirme Yöntem ve Teknikleri. YTÜ Basım-Yayın Merkezi.
- Pallasmaa, J., (2011). Tenin Gözleri: Mimarlık ve Duyular, Çev: Aziz Ufuk Kılıç, Yem Yayın, 4.Baskı-2018, s:177, İstanbul.
- Rapoport A. (1990). Çevre Tasarımında Tarih ve Emsal, Wisconsin Üniversitesi- Milwaukee Plenum Press, New York, Londra
- Thomas D. (2002). Mimarlık ve Kentsel Çevre: Yeni Çağ için Bir Vizyon.
- Urry J. (1999). Mekanları tüketmek. Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- Uskan Demir, M., Akkurt, E., Erdönmez, M. E. (2021). Evaluation of Public Spaces in Beşiktaş in Terms of Spatial Qualiy, Journal of Environmental and Natural Studies, Volume, 2, Issue 3, Pages, 153-173
- Ward M., Grinstein G. & Keim D. (2010). Interactive Data Visualization: Foundations, Techniques and Application. Bölüm 3: Human Perception and Information Processing, s: 73 – 128, A K Peters.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kentsel Politika, Mimarlık |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Aralık 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Haziran 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Cilt: 4 Sayı: 2 |
