Analysis of the Studies that Related to Museum Perception to the Last 20 Years Conducted in Turkey with Literature Assesment Methods
Öz
The study focuses on the studies based on the perception of visitors in museums and museum spaces that have been visited for both historical and both cultural reasons. The aim of this study is to determine the function and perception of museums, which are the places that we actively benefit from in terms of education, culturally and socially since the 18th century, through studies conducted in our country in the last two decades. The reason for limiting the research in the last twenty years is to be able to determine the current situation and to interpret the effects of the age of technology in this field as of 2000s. The study was designed with qualitative method and literature review technique was utilized. The researches based on the perception of the museum are gathered under three headings: Studies on Education Perception, Studies on the Experience and Service Quality in Museums and Studies on the Effects of Environmental Factors on Museum Perception with the data obtained from this study.According to the findings the study, it is concluded that with the developing technology and current requirements, the museums do not meet the expectations as exhibited or protected places, and there are changes in museum concept, museum spaces and therefore museum perception.
Anahtar Kelimeler
Museum perception museum perception user experience literature review
Kaynakça
- Akça, S. (2020). Teknoloji ve Bilgi Çağında Müzeler: Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 263-274.
- Akengin, Ç. (2014). İlköğretim 6.Sınıf Görsel Sanatlar Dersinde Müze Kaynaklı İşbirliğine Dayalı Öğretim Yönteminin Öğrenci Kazanımlarına Etkisi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 178-188.
- Aslanoğlu, O. M. (2014). Zamanla Değişen Müze Tasarım Anlayışı ve Güncel Bir Örnek Olarak Mercedes-Benz Müzesinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ayaokur, A. (2014). Müzelerde Bilgi Yönetimi: Sadberk Hanım Müzesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
- Burton, C., & Scott, C. (2007). Museums: Challenges for the 21st Century. Museum Management and Marketing, ed. Sandel, R., & Janes, R. London: Tylor and Francis Group.
- Dağal, A., & Bayındır, D. (2016). Okul Öncesi Dönem Çocuklarla Yapılan Müze Gezilerinin Çocukların Müzelere Karşı Olumlu Duygu ve Bilgi Düzeylerine Etkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 264-281.
- Dilli, R. (2017). Öğretmenlerin Müzelerin Öğrenme Ortamı Olarak Kullanımına İlişkin Görüşleri. Milli Eğitim, 303-316.
- Doğrusoy, İ. T., & Ferraris, Y. O. (2015). Sergi Mekanlarında Doğal ve Yapay Aydınlatma Biçimlerinin Ziyaretçi Deneyimi ile Olan İlişkisinin İrdelenmesi. Tasarım Kuram Dergisi, 52-62.
- Ekincek, S., Arıca, R., & İlbay, B. (2015). Müzekart Kullanıcılarının Yarar Algıları Üzerine Bir Araştırma: Ayasofya ve Topkapı Müzeleri Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10-23.
- Gerçek, F. (1999). Türk Müzeciliği, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Güler, A. (2011). Planlı Bir Müze Gezisinin İlköğretim Öğrencilerinin Tutumuna Etkisi. İlköğretim Online, 169-179.
- Harman, S., & Akgündüz, Y. (2014). Efes Ören Yeri Ziyaretçilerinin Müze Deneyimi Beklentilerini Belirlemeye Dönük Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 113-133.
- Hasol, D. (2010). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, İstanbul: Yem Yayın.
- Hooper-Greenhill, E. (2010). Museums and Education. Purpose, Pedagogy and Performance. Londra: Routledge.
- ICOM, (2010). Key Concepts of Museology, ed. Desvallées, A. ve Mairesse, F. Singapur: Armand Colin.
- Karabıyık, A. (2007). Çağdaş Sanat Müzeciliği Kapsamında Türkiye'deki Müzecilik Hareketlerine Bir Bakış. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
- Karadağ, R. (2013). Müze Temelli Yaratıcı Yazma Etkinliği: Bir Durum Çalışması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 507-526.
- Karadeniz, C. (2020). Çağdaş Müze. Güzel Sanatlar Teori, Güncel Araştırmalar ve Yeni Eğilimler, ed. Yılmaz, M. Karadağ: İvpe, s: 144-173.
- Kaya Yılmaz, M. Ş. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Müze Gezilerine ve Müzelerin Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılmasına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21-39.
- Keleş, V. (2003). Modern Müzecilik ve Türk Müzeciliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1-17.
- Kerem Bozdoğan, A. M. (2016). Ortaokul 7. Sınıf Öğrencilerinin Müze Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforlar. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 107-127.
- Kervankıran, İ. (2014). Dünyada Değişen Müze Algısı Ekseninde Türkiye'deki Müze Turizmine Bakış. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 345-369.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı Tefriş Kurulu Başkanlığı. (1990). Müzeler İç Hizmetler Yönetmeliği.
- Mesut Kurulgan, F. B. (2018). Müzelerde Algılanan Hizmet Kalitesi Boyutları: Anadolu Üniversitesi Eğitim Karikatürleri Müzesi'nde Bir İnceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 375-410.
- Meydan, A., & Akkuş, A. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Müze Gezilerinin Tarihi ve Kültürel Değerlerin Kazandırılmasınsaki Önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 402-422.
- Sandel, R., & Janes, R. (2007). Museum Management and Marketing. London: Tylor and Francis Group.
- Sert, A. N., & Karacaoğlu, S. (2018). Müzelerdeki Hizmet Kalitesinin Memnuniyet Algısı ve Tavsiye Etme Niyeti Üzerindeki Etkisi: Anadolu Medeniyetleri Müzesi Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 103-122.
- Şahin, A. N., & Yeşilbursa, C. C. (2018). Tarih Nölümü Öğrencilerinin Alan Gezileri ve Müze Ziyaretlerine ve Müzede Yapılan Etkinliklere Yönelik Görüşleri. Turkish History Education Journal, 555-577.
- Taşkesen, O., Naldan, F., & Güler, E. (2017). Güzel Sanatlar ve Anadolu Lisesi Öğrencilerinin Müze ve Sanat İlgilerinin İncelenmesi. Journal of Strategic Research in Social Science, 1-14.
- Tuna, S. (2018). Öğretmen Adaylarının Müze Eğitimi ve Uygulamaları Dersi Kapsamında Yaratıcı Drama Yazma Etkinliğine Yönelik Görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 262-270.
- Üztemur, S., Dinç, E., & Acun, İ. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Müze ve Tarihi Mekân Kullanımının 7.Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Algılarına Etkisi: Bir Eylem Araştırması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 135-168.
- Worts, D. (2006). Measuring Museum Meaning: A Critical Assesment Framework. The Journal of Museum Education, 41-49.
- Yeter, F., & Fidan, N. K. (2018). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Müze Metaforları. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 173-194.
- Yılmaz, İ., & Yetiş, Ş. A. (2016). Göreme Açık Hava Müzesi'ne Gelen Ziyaretçilerin Müze Deneyiminin Demografik Özelliklerine Göre Değişmesi. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 44-59.
- Zülfikar, A.B., & Ediz, Ö. (2020). Değişen Müze ve Müzecilikte Sergilemenin Teknoloji Boyutunun İncelenmesi: Bursa Panorama Müzesi Örneği. LYCUS Dergisi, 67-100.
Müze Algısı ile İlgili Son 20 Yılda Türkiye’de Yapılan Çalışmaların Literatür Değerlendirmesi Yöntemiyle Analizi
Öz
Çalışma, geçmişten günümüze gerek kültürel, gerekse tarihsel sebeplerle ziyaret edilen müzeleri ve müze mekânlarında ziyaretçi algısına dayanan çalışmaları konu etmektedir.
Çalışmanın amacı; 18.yüzyıldan bu yana aktif olarak kültürel ve sosyal anlamda, sonrasında eğitim anlamında faydalandığımız mekanlar olan müzelerin işlevini ve müze algısını son yirmi yılda ülkemizde gerçekleştirilen çalışmalar üzerinden belirlemektir. Araştırmanın son yirmi yıl olarak sınırlandırma sebebi güncel durumu tespit edebilmek ve 2000’li yıllar itibariyle tüm alanlarda etkisini gösteren teknoloji çağının bu alandaki etkilerini yorumlayabilmektir. Çalışma nitel yöntemle oluşturulmuş ve literatür değerlendirmesi tekniğinden faydalanılmıştır.
Müze algısına dayanan araştırmalar bu çalışma sonucunda; Eğitim Algısına Yönelik Çalışmalar, Müzelerde Deneyim ve Hizmet Kalitesine Yönelik Çalışmalar ve Çevresel Faktörlerin Müze Algısına Etkisine Yönelik Çalışmalar olmak üzere üç başlık altında toplanmıştır. Çalışma ile gelişen teknoloji ve güncel gereklilikler doğrultusunda müzelerin salt eser sergilenen ya da korunan yerler olarak beklentileri karşılamadığı ve müze kavramında, müze mekânlarında dolayısıyla müze algısında değişiklikler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
müze algı müze algısı kullanıcı deneyimi literatür incelemesi
Kaynakça
- Akça, S. (2020). Teknoloji ve Bilgi Çağında Müzeler: Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 263-274.
- Akengin, Ç. (2014). İlköğretim 6.Sınıf Görsel Sanatlar Dersinde Müze Kaynaklı İşbirliğine Dayalı Öğretim Yönteminin Öğrenci Kazanımlarına Etkisi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 178-188.
- Aslanoğlu, O. M. (2014). Zamanla Değişen Müze Tasarım Anlayışı ve Güncel Bir Örnek Olarak Mercedes-Benz Müzesinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ayaokur, A. (2014). Müzelerde Bilgi Yönetimi: Sadberk Hanım Müzesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
- Burton, C., & Scott, C. (2007). Museums: Challenges for the 21st Century. Museum Management and Marketing, ed. Sandel, R., & Janes, R. London: Tylor and Francis Group.
- Dağal, A., & Bayındır, D. (2016). Okul Öncesi Dönem Çocuklarla Yapılan Müze Gezilerinin Çocukların Müzelere Karşı Olumlu Duygu ve Bilgi Düzeylerine Etkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 264-281.
- Dilli, R. (2017). Öğretmenlerin Müzelerin Öğrenme Ortamı Olarak Kullanımına İlişkin Görüşleri. Milli Eğitim, 303-316.
- Doğrusoy, İ. T., & Ferraris, Y. O. (2015). Sergi Mekanlarında Doğal ve Yapay Aydınlatma Biçimlerinin Ziyaretçi Deneyimi ile Olan İlişkisinin İrdelenmesi. Tasarım Kuram Dergisi, 52-62.
- Ekincek, S., Arıca, R., & İlbay, B. (2015). Müzekart Kullanıcılarının Yarar Algıları Üzerine Bir Araştırma: Ayasofya ve Topkapı Müzeleri Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10-23.
- Gerçek, F. (1999). Türk Müzeciliği, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Güler, A. (2011). Planlı Bir Müze Gezisinin İlköğretim Öğrencilerinin Tutumuna Etkisi. İlköğretim Online, 169-179.
- Harman, S., & Akgündüz, Y. (2014). Efes Ören Yeri Ziyaretçilerinin Müze Deneyimi Beklentilerini Belirlemeye Dönük Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 113-133.
- Hasol, D. (2010). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, İstanbul: Yem Yayın.
- Hooper-Greenhill, E. (2010). Museums and Education. Purpose, Pedagogy and Performance. Londra: Routledge.
- ICOM, (2010). Key Concepts of Museology, ed. Desvallées, A. ve Mairesse, F. Singapur: Armand Colin.
- Karabıyık, A. (2007). Çağdaş Sanat Müzeciliği Kapsamında Türkiye'deki Müzecilik Hareketlerine Bir Bakış. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
- Karadağ, R. (2013). Müze Temelli Yaratıcı Yazma Etkinliği: Bir Durum Çalışması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 507-526.
- Karadeniz, C. (2020). Çağdaş Müze. Güzel Sanatlar Teori, Güncel Araştırmalar ve Yeni Eğilimler, ed. Yılmaz, M. Karadağ: İvpe, s: 144-173.
- Kaya Yılmaz, M. Ş. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Müze Gezilerine ve Müzelerin Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılmasına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21-39.
- Keleş, V. (2003). Modern Müzecilik ve Türk Müzeciliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1-17.
- Kerem Bozdoğan, A. M. (2016). Ortaokul 7. Sınıf Öğrencilerinin Müze Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforlar. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 107-127.
- Kervankıran, İ. (2014). Dünyada Değişen Müze Algısı Ekseninde Türkiye'deki Müze Turizmine Bakış. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 345-369.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı Tefriş Kurulu Başkanlığı. (1990). Müzeler İç Hizmetler Yönetmeliği.
- Mesut Kurulgan, F. B. (2018). Müzelerde Algılanan Hizmet Kalitesi Boyutları: Anadolu Üniversitesi Eğitim Karikatürleri Müzesi'nde Bir İnceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 375-410.
- Meydan, A., & Akkuş, A. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Müze Gezilerinin Tarihi ve Kültürel Değerlerin Kazandırılmasınsaki Önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 402-422.
- Sandel, R., & Janes, R. (2007). Museum Management and Marketing. London: Tylor and Francis Group.
- Sert, A. N., & Karacaoğlu, S. (2018). Müzelerdeki Hizmet Kalitesinin Memnuniyet Algısı ve Tavsiye Etme Niyeti Üzerindeki Etkisi: Anadolu Medeniyetleri Müzesi Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 103-122.
- Şahin, A. N., & Yeşilbursa, C. C. (2018). Tarih Nölümü Öğrencilerinin Alan Gezileri ve Müze Ziyaretlerine ve Müzede Yapılan Etkinliklere Yönelik Görüşleri. Turkish History Education Journal, 555-577.
- Taşkesen, O., Naldan, F., & Güler, E. (2017). Güzel Sanatlar ve Anadolu Lisesi Öğrencilerinin Müze ve Sanat İlgilerinin İncelenmesi. Journal of Strategic Research in Social Science, 1-14.
- Tuna, S. (2018). Öğretmen Adaylarının Müze Eğitimi ve Uygulamaları Dersi Kapsamında Yaratıcı Drama Yazma Etkinliğine Yönelik Görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 262-270.
- Üztemur, S., Dinç, E., & Acun, İ. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Müze ve Tarihi Mekân Kullanımının 7.Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Algılarına Etkisi: Bir Eylem Araştırması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 135-168.
- Worts, D. (2006). Measuring Museum Meaning: A Critical Assesment Framework. The Journal of Museum Education, 41-49.
- Yeter, F., & Fidan, N. K. (2018). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Müze Metaforları. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 173-194.
- Yılmaz, İ., & Yetiş, Ş. A. (2016). Göreme Açık Hava Müzesi'ne Gelen Ziyaretçilerin Müze Deneyiminin Demografik Özelliklerine Göre Değişmesi. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 44-59.
- Zülfikar, A.B., & Ediz, Ö. (2020). Değişen Müze ve Müzecilikte Sergilemenin Teknoloji Boyutunun İncelenmesi: Bursa Panorama Müzesi Örneği. LYCUS Dergisi, 67-100.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kültürel çalışmalar |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Eylül 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Cilt: 4 Sayı: 1 |
