Öz
Public spaces as meeting and interaction platforms are areas where users come together regardless of social, cultural, economic class. One of the most important examples of public spaces is city squares. City squares should be in a location close to the city's focal points and able to bring users from all walks of life together. Urban squares, where physiological, psychological and anthropometric needs are not met, adversely affect urban quality and the individual comfort of the users. Ergonomics, which deals with the interaction and harmony of the users with the environment, is one of the most important concepts to be considered in order to increase the quality of today's designs. Indeed, there is a close relationship between the ergonomic design of the city squares and their usability. In this case, when designing city squares, user needs should be based on primarily and it should be aimed to produce designs that everyone can access.
The aim of this study is to examine the adequacy of the 15 Temmuz Demokrasi Square in terms of ergonomic criteria. The adequacy of the 15 Temmuz Demokrasi Square in the city center of Siirt in terms of ergonomic criteria was investigated by personal observation and on-site measurement method. A survey was made with the users of the square about the urban equipment and spatial organization in the city square. Thus, the compatibility of the square design with the user and the satisfaction of the users were evaluated. In addition, based on the top titles of What Makes a Good Place created by PPS (Project For Public Spaces), the features such as sociability, usage and activities, comfort and image, transportation and connections in Siirt 15 Temmuz Demokrasi Square situations were investigated. As a result, the proximity of the 15 Temmuz Demokrasi Square to the transportation and connection points was found positive by the users. The designs of urban fittings in the square were found ergonomically appropriate. In terms of its location and arrangements in the square, it has been determined that some new settings should be done. A number of improvements have been proposed for the square in terms of comfort and image.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alexander, C. (1977). A Pattern Language: Towns, Buildings, Construction, Oxford University Press.
- Bekiroğlu, M. (2002). Peyzaj Düzenlemelerinde Özürlülerin Kullanımları ile İlgili Sorunların Saptanması. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Bulut, Y., Atabeyoğlu, Ö., ve Yeşil, P. (2008). Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 131-138.
- Crankshaw, N. (2012). Creating Vibrant Public Spaces: Streetscape Design in Commercial and Historic Districts, Island Press.
- Çelikyay, S., ve Karayılmazlar, A. S. (2016). Bartın Kent Merkezindeki Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi ve Kent Kimliği Açısından İncelenmesi, Journal of Bartin Faculty of Forestry, 18(2), 224-238.
- Frumkin, H. (2001). Beyond Toxicity, Human Health and The Natural Environment, American Journal of Preventive Medicine, 20(3), 234-240.
- Gülgün, B., ve Altuğ, İ. (2006). İzmir Kıyı Bandı Uygulamalarında Ergonomik Standartlara Uygunluğun Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 145-156.
- İnceoğlu, M., ve Aytuğ, A. (2009). Kentsel Mekânda Kalite Kavramı, Megaron, 4(3), 131-146.
- Ishihara, K., Ishihara, S., Nagamachi, M., Hiramatsu, S., ve Osaki, H. (2001). Age-Related Decline in Color Perception and Difficulties With Daily Activities–Measurement, Questionnaire, Optical and Computer-Graphics Simulation Studies, International Journal of Industrial Ergonomics, 28(3-4), 153-163.
- Kalaycı, A., Kutay, E., ve Kesim, G. (2006). Ergonomik Kent ve Engelliler, Kent ve Sağlık Sempozyumu, Bursa, 239-240.
- Kántor, N., ve Unger, J. (2010). Benefits and Opportunities of Adopting GIS in Thermal Comfort Studies in Resting Places: An Urban Park as An Example, Landscape and Urban Planning, 98(1), 36-46.
- Karayılmazlar, A. S. (2017). Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi Açısından İrdelenmesi, Bartın Örneği. Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Özdingiş, N. (2007). İstanbul Kent Parklarının Bedensel Özürlüler Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Özer, M. N., ve Ayten, M. A. (2005). Kamusal Odak Olarak Kent Meydanları, Şehir Plancıları Odası Planlama Dergisi, 3, 96-103.
- Özgen, N., ve Karadoğan, S. (2009). Siirt Şehrinin Kuruluşu ve Gelişimi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 61-81.
- Sal, Ö. (2015). Zorunlu Göç ve Kentleşme “Siirt Örneği”. Yüksek Lisans Tezi, Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Schulz, C. N. (1971). Existence, Space and Architecture, London: Studio Vista, London.
- Sennett, R. (2017). The Fall of Public Man, WW Norton and Company.
- Sevik, H., Cetin, M., Guney, K., ve Belkayali, N. (2017). The Influence of House Plants on Indoor CO 2, Polish Journal of Environmental Studies, 26(4).
- Sitte, C. (1992). The Art of Building Cities:City Building According to its Artistic Fundamentals, University of Minnesota: Hyperion Press, Inc., Connecticut.
- Sungur, A., ve Yıldız, S. (2013). Engelsiz Türkiye için: Yolun Neresindeyiz? Mevcut Durum ve Öneriler, İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
- Yörük, İ., Gülgün, B., Sayman, M., ve Ankaya, F. Ü. (2006). Peyzaj Planlama Çalışmaları Kapsamında Ege Üniversitesi Kampüs Örneğindeki Peyzaj Donatı Elemanlarının Ergonomik-Antropometrik Açıdan İrdelenmesi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 157-168.
- Yücel, G. F. (2006). Kamusal Açık Mekânlarda Donatı Elemanlarının Kullanımı, Ege Mimarlık, 4, 26-29.
- Url -1: https://www.pps.org/article/what-is-placemaking, (20.03.2020).
- Url -2: https://www.lafsozluk.com/2012/01/siirt-ilinin-turkiye-haritasndaki-yeri.html, (08.04.2019).
- Url -3: www.googleearth.com, (04.04.2019).
- Url -4: http://www.siirtekspres.com/15-temmuz-demokrasi-meydani-5435.html , (04.04.2019).
- Url -5: https://www.istanbulhaber.com.tr/siirtte-ramazan-etkinligine-yogun-ilgi-haber-676244.htm, (08.04. 2019).
Öz
Karşılaşma ve etkileşim platformu olarak kamusal alanlar, kullanıcıların birbirleriyle tanıştıkları, sosyal, kültürel, ekonomik sınıf fark etmeksizin her kesimin bir arada olabildiği alanlardır. Kamusal alanların en önemli örneklerinden biri de kent meydanlarıdır. Kent meydanları, kentin odak noktalarına yakın bölgelerde bulunan ve her kesimden kullanıcıyı bir araya getirebilen nitelikte olmalıdır. Fizyolojik, psikolojik ve antropometrik ihtiyaçların karşılanmadığı kent meydanları, evrensel boyuttaki kentsel kaliteyi ve kullanıcıların bireysel konforunu olumsuz yönde etkiler. Kullanıcıların çevre ile etkileşimini ve uyumunu konu edinen ergonomi, günümüz tasarımlarının kalitesini arttırmak adına dikkat edilmesi gereken bir kavramdır. Nitekim kent meydanlarının ergonomik tasarımı ile kullanılabilirliği arasında da yakın bir ilişki vardır. Bu durumda kent meydanları tasarlanırken, öncelikle kullanıcı ihtiyaçları temel alınmalı ve herkesin erişebileceği tasarımlar üretmek hedeflenmelidir.
Bu çalışmanın amacı, 15 Temmuz Demokrasi Meydanı’nın ergonomik ölçütler bakımından uygunluğunun incelenmesidir. Siirt kent merkezinde yer alan 15 Temmuz Demokrasi Meydanı’nın, ergonomik ölçütler bakımından uygunluğu kişisel gözlem ve yerinde ölçüm yöntemiyle araştırılmıştır. Kent meydanında bulunan kentsel donatılar ve mekânsal organizasyon hakkında, meydan kullanıcıları ile anket yapılmıştır. Böylece meydan tasarımının, kullanıcı ile uyumluluğu ve kullanıcıların memnuniyetleri değerlendirilmiştir. Ayrıca PPS (Project For Public Spaces) tarafından oluşturulan Ne, İyi Bir Yer Yapar isimli çalışmanın üst başlıkları esas alınarak, bir kamusal alanda olması gereken sosyallik, kullanım ve aktiviteler, konfor ve imaj, ulaşım ve bağlantılar gibi özelliklerin, Siirt 15 Temmuz Demokrasi Meydanı’ndaki durumları incelenmiştir. Sonuç olarak, 15 Temmuz Demokrasi Meydanı’nın ulaşım ve bağlantı noktalarına yakın olması kullanıcılar tarafından olumlu bulunmuştur. Meydan için konfor ve imaj açısından bir takım iyileştirmeler önerilmiştir. Meydanda yer alan kentsel donatıların tasarımları ergonomik açıdan uygun bulunmakla birlikte, meydan içerisindeki konum ve düzenlemeleri açısından bir takım yeni çalışmalar yapılması gerekliliği belirlenmiş olup, çeşitli öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alexander, C. (1977). A Pattern Language: Towns, Buildings, Construction, Oxford University Press.
- Bekiroğlu, M. (2002). Peyzaj Düzenlemelerinde Özürlülerin Kullanımları ile İlgili Sorunların Saptanması. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Bulut, Y., Atabeyoğlu, Ö., ve Yeşil, P. (2008). Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 131-138.
- Crankshaw, N. (2012). Creating Vibrant Public Spaces: Streetscape Design in Commercial and Historic Districts, Island Press.
- Çelikyay, S., ve Karayılmazlar, A. S. (2016). Bartın Kent Merkezindeki Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi ve Kent Kimliği Açısından İncelenmesi, Journal of Bartin Faculty of Forestry, 18(2), 224-238.
- Frumkin, H. (2001). Beyond Toxicity, Human Health and The Natural Environment, American Journal of Preventive Medicine, 20(3), 234-240.
- Gülgün, B., ve Altuğ, İ. (2006). İzmir Kıyı Bandı Uygulamalarında Ergonomik Standartlara Uygunluğun Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 145-156.
- İnceoğlu, M., ve Aytuğ, A. (2009). Kentsel Mekânda Kalite Kavramı, Megaron, 4(3), 131-146.
- Ishihara, K., Ishihara, S., Nagamachi, M., Hiramatsu, S., ve Osaki, H. (2001). Age-Related Decline in Color Perception and Difficulties With Daily Activities–Measurement, Questionnaire, Optical and Computer-Graphics Simulation Studies, International Journal of Industrial Ergonomics, 28(3-4), 153-163.
- Kalaycı, A., Kutay, E., ve Kesim, G. (2006). Ergonomik Kent ve Engelliler, Kent ve Sağlık Sempozyumu, Bursa, 239-240.
- Kántor, N., ve Unger, J. (2010). Benefits and Opportunities of Adopting GIS in Thermal Comfort Studies in Resting Places: An Urban Park as An Example, Landscape and Urban Planning, 98(1), 36-46.
- Karayılmazlar, A. S. (2017). Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi Açısından İrdelenmesi, Bartın Örneği. Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Özdingiş, N. (2007). İstanbul Kent Parklarının Bedensel Özürlüler Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Özer, M. N., ve Ayten, M. A. (2005). Kamusal Odak Olarak Kent Meydanları, Şehir Plancıları Odası Planlama Dergisi, 3, 96-103.
- Özgen, N., ve Karadoğan, S. (2009). Siirt Şehrinin Kuruluşu ve Gelişimi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 61-81.
- Sal, Ö. (2015). Zorunlu Göç ve Kentleşme “Siirt Örneği”. Yüksek Lisans Tezi, Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Schulz, C. N. (1971). Existence, Space and Architecture, London: Studio Vista, London.
- Sennett, R. (2017). The Fall of Public Man, WW Norton and Company.
- Sevik, H., Cetin, M., Guney, K., ve Belkayali, N. (2017). The Influence of House Plants on Indoor CO 2, Polish Journal of Environmental Studies, 26(4).
- Sitte, C. (1992). The Art of Building Cities:City Building According to its Artistic Fundamentals, University of Minnesota: Hyperion Press, Inc., Connecticut.
- Sungur, A., ve Yıldız, S. (2013). Engelsiz Türkiye için: Yolun Neresindeyiz? Mevcut Durum ve Öneriler, İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
- Yörük, İ., Gülgün, B., Sayman, M., ve Ankaya, F. Ü. (2006). Peyzaj Planlama Çalışmaları Kapsamında Ege Üniversitesi Kampüs Örneğindeki Peyzaj Donatı Elemanlarının Ergonomik-Antropometrik Açıdan İrdelenmesi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 157-168.
- Yücel, G. F. (2006). Kamusal Açık Mekânlarda Donatı Elemanlarının Kullanımı, Ege Mimarlık, 4, 26-29.
- Url -1: https://www.pps.org/article/what-is-placemaking, (20.03.2020).
- Url -2: https://www.lafsozluk.com/2012/01/siirt-ilinin-turkiye-haritasndaki-yeri.html, (08.04.2019).
- Url -3: www.googleearth.com, (04.04.2019).
- Url -4: http://www.siirtekspres.com/15-temmuz-demokrasi-meydani-5435.html , (04.04.2019).
- Url -5: https://www.istanbulhaber.com.tr/siirtte-ramazan-etkinligine-yogun-ilgi-haber-676244.htm, (08.04. 2019).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimarlık |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Haziran 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Mayıs 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 3 Sayı: 1 |
