YAYIN ETİĞİ VE YAYIN BEYANI

Bu kılavuzlar mevcut Elsevier politikalarına (Elsevier, 2017) ve Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, 2019) Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzlarına dayanmaktadır.

1 Yazarların Görevleri

1.1 Raporlama Standartları

Orijinal araştırma raporlarının yazarları, yapılan çalışmanın kesin bir hesabını ve öneminin nesnel bir tartışmasını sunmalıdır. Temel veriler makalede doğru şekilde gösterilmelidir. Bir makale, başkalarının çalışmayı çoğaltmasına izin vermek için yeterli ayrıntı ve referansları içermelidir. Sahtekarlık veya bilerek yanlış ifadeler etik olmayan davranışlar oluşturur ve kabul edilemez. İnceleme ve profesyonel yayın makaleleri de doğru ve objektif olmalı ve editörün “görüşü” çalışmaları açıkça belirtilmelidir.

1.2 Veriye Erişim ve Saklama

Yazarlardan, editör incelemesi için bir makale ile bağlantılı ham verileri sağlamaları istenebilir ve eğer uygulanabilirse, bu tür verilere kamuya erişim sağlamak için hazırlanmalılar ve herhangi bir durumda, bu verileri yayımlandıktan sonra makul bir süre boyunca saklayacak şekilde hazırlanmalıdırlar.

1.3 Özgünlük ve İntihal

Yazarlar tamamen orijinal eserler yazdıklarından ve yazarlar başkalarının eserlerini ve / veya sözlerini kullanmışlarsa, bunun uygun şekilde alıntılandığından veya alıntı yapıldığından emin olmalıdırlar. İntihal, yazarın kendi makalesi olarak bir başkasının kağıdını “geçmek”, başkalarının makalesinin önemli kısımlarını (atıfta bulunmadan) kopyalamak veya başka bir deyişle yorumlamak, başkaları tarafından yürütülen araştırmaların sonucunu almak gibi birçok şekil alır. Tüm formlarıyla intihal, etik olmayan yayıncılık davranışını oluşturur ve kabul edilemez. bāb Mimarlık ve Tasarım Dergisinde yayınlanan makalelerin benzerlik endeksi %20'den fazla olamaz.

1.4 Çoklu, Yedekli veya Eşzamanlı Yayın

Bir yazar, genel olarak, aynı araştırmayı tanımlayan makaleleri, birden fazla dergide veya birincil yayında yayımlamamalıdır. Aynı makaleyi aynı anda birden fazla dergiye göndermek etik olmayan yayıncılık davranışını oluşturur ve kabul edilemez. Genel olarak, bir yazar daha önce yayımlanmış bir makaleyi başka bir dergide değerlendirmek zorunda değildir. Bazı makalelerin birden fazla dergide yayımlanması, belirli koşulların sağlanması koşuluyla bazen haklı çıkarılabilir. İlgili dergilerin yazarları ve editörleri, aynı verileri ve ana belgenin yorumunu yansıtması gereken ikincil yayını kabul etmelidir. Birincil referans ikincil yayında belirtilmelidir.

1.5 Kaynakların Alınması

Başkalarının çalışmalarının uygun şekilde alımlanması her zaman yapılmalıdır. Yazarlar, rapor edilen çalışmanın niteliğini belirlemede etkili olan yayınlardan bahsetmelidir. Konuşmada, yazışmada veya üçüncü şahıslarla yapılan tartışmalarda olduğu gibi, özel olarak elde edilen bilgiler, kaynaktan açıkça yazılı izin alınmadan kullanılmamalıdır veya sunulmamalıdır.El yazması başvuruları veya hibe başvuruları gibi gizli güvenilir hizmetler sırasında elde edilen bilgiler, bu hizmetlerde yer alan eserin yazarının açık yazılı izni olmadan kullanılmamalıdır. Makalelerde kullanılan fotoğraf, şekil, diyagram, tablo ve benzeri öğeler yazarların kendi üretimleri değilse, eser sahiplerinden izin almak yazarların sorumluluğundadır. Çalışmaya doğrudan veya dolaylı olarak destek olan herhangi bir sponsor ya da paydaş kurum varsa bu kurumlar ve alınan desteğin şekli yazarlar tarafından belirtilmelidir.

1.6 Makalenin Yazarı

Yazarlık, raporlanan çalışmanın tasarımı, yürütülmesi veya yorumlanmasına önemli katkı sağlayanlarla sınırlı olmalıdır. Önemli katkılarda bulunan herkes ortak yazar olarak listelenmelidir. Araştırma projesinin bazı önemli yönlerine katılan başkalarının olduğu yerlerde, katılımcılar teşekkür kısmında anılmalı ya da ortak yazar olarak yazılmalıdır. İletişim yazarı, tüm uygun ortak yazarların dahil edilmesini ve uygunsuz ortak yazarların çalışmaya dahil edilmemesini ve tüm ortak yazarların makalenin son halini görüp onaylamasını ve yayına sunulduğunu kabul etmelerini sağlamalıdır.

1.7 Tehlikeler ve İnsan veya Hayvan Konuları

Çalışma, kullanımlarında herhangi bir olağandışı tehlikeye sahip kimyasallar, prosedürler veya ekipmanı içeriyorsa, yazar bunları yazıda açıkça tanımlamalıdır. Çalışma, hayvan veya insan deneklerin kullanımını içeriyorsa, yazar, yazının tüm prosedürlerin ilgili yasalara ve kurumsal kurallara uygun olarak gerçekleştirildiğine ve uygun kurumsal komitenin / kurulların onaylamış olduğuna dair bir ifade içermesini sağlamalıdır. Yazarlar, makalede insan denekleriyle deney yapmak için bilgilendirilmiş izin alındığına dair bir ifade içermelidir. İnsan deneklerin mahremiyet hakları daima gözetilmelidir.

1.8 Açıklama ve Çıkar Çatışmaları

Tüm yazarlar makalelerinde sonuçları veya yorumları etkileyebilecek herhangi bir maddi veya diğer asli çıkar çatışmasını ifşa etmelidir. Proje için tüm mali destek kaynakları açıklanmalıdır. Açıklanması gereken potansiyel çıkar çatışmaları örnekleri arasında istihdam, danışmanlıklar, hisse senedi mülkiyeti, onur, ücretli uzman tanıklığı, patent başvuruları / kayıtları ve hibeler veya diğer fonlar sayılabilir. Potansiyel çıkar çatışmaları makale gönderirken mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.

1.9 Yayımlanan Eserlerde Temel Hatalar

Bir yazar kendi yayımlanmış eserinde önemli bir hata veya yanlışlık olduğunu tespit ettiğinde dergi editörünü veya yayıncıyı derhal haberdar etmek ve makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için editörle işbirliği yapmak yazarın yükümlülüğüdür. Editör veya yayıncı, yayımlanan bir çalışmanın önemli bir hata içerdiğini üçüncü bir taraftan öğrenirse, yazarın çalışmasını derhal geri çekmesi ve/veya okuyucuların düzeltmesi ya da orijinal belgenin doğruluğunun editöre kanıt olarak sunması zorunludur. Yazarların bāb Mimarlık ve Tasarım Dergisi'nde yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar bağlamında etik olmayan bir davranış veya içerikle ve/veya bir hatayla,eksik bilgiyle karşılaşması halinde en kısa zamanda editörlere bilgi vermeleri gerekmektedir.

2 Yayın Etiği ile ilgili Editörlerin Görevleri

2.1 Yayın Kararları

Hakemli bir derginin editörü, dergiye gönderilen makalelerin hangisinin yayımlanması gerektiğine karar vermekle ve genellikle ilgili toplumla (kamuya açık veya sponsorlu dergiler için) birlikte çalışmaktan sorumludur. Söz konusu işin doğrulanması, araştırmacılar ve okuyucular için her zaman önemli olan bu kararları yönlendirmelidir. Editör derginin yayın kurulunun politikalarına rehberlik edebilir ve daha sonra iftira, telif hakkı ihlali ve intihal ile ilgili yürürlükte olacak yasal gerekliliklerle sınırlandırılabilir. Editör bu kararı verirken diğer editörler veya hakemler (veya toplum görevlileri) ile görüşebilir.

2.2 Adil Olma

Bir editör, yazı, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, etnik köken, vatandaşlık veya yazarların politik felsefesi göz önünde bulundurulmaksızın, entelektüel içerikleri için yazıları değerlendirmelidir.

2.3 Gizlilik

Editör ve herhangi bir editör kurulu üyesi, gönderilen bir çalışmayla ilgili hiçbir bilgiyi, ilgili yazar, hakemler, potansiyel hakemler, diğer editoryal danışmanlar ve yayıncı dışındaki kimseye ifşa etmemelidir.

2.4 Açıklama ve Çıkar Çatışmaları

Gönderilen makalede açıklanan yayımlanmamış materyaller, yazarın yazılı izni olmadan editörün kendi araştırmasında kullanılmamalıdır. Hakem değerlendirmesi yoluyla elde edilen ayrıcalıklı bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel avantaj için kullanılmamalıdır.Editörler, rekabetçi, işbirlikçi veya makalelere bağlı yazarlar, şirketler veya (muhtemelen) kurumlardan herhangi biriyle olan ilişkilerinden veya bağlantılarından kaynaklanan çıkar çatışmaları içerdikleri yazıları düşünmekten kaçınmalıdır (Örneğin, gözden geçirmek ve düşünmek yerine eş-editör, yardımcı editör veya editör kurulu üyelerinden birine sormaları gerekir). Editörler, tüm katılımcılardan yayın yaptıktan sonra ortaya çıkan rekabet çıkarlarını ortaya çıkarması durumunda, ilgili rekabet çıkarlarını açıklamalarını ve düzeltmeleri yayımlamalarını istemelidir. Gerekirse, bir geri çekilme yayımlanması veya endişe ifadesi gibi başka uygun önlemler alınmalıdır. Sponsor takviyeleri için hakem incelemesinin ana dergi için kullanılanlarla aynı olması sağlanmalıdır. Sponsor eklerinde bulunan kalemler yalnızca akademik hak ve okurların ilgisine dayanarak kabul edilmeli ve ticari düşüncelerden etkilenmemelidir.

Derginin hakemli olmayan bölümleri açıkça tanımlanmalıdır.

2.5 Soruşturmalara (Araştırmalara) Katılma ve İşbirliği

Bir editör, yayımlanan bir makale ya da yayımlanmış bir makale ile ilgili olarak, yayıncı (ya da toplum) ile birlikte etik şikayetler sunulduğunda makul derecede duyarlı önlemler almalıdır. Bu tür önlemler genellikle makale veya makalenin yazarına başvurulmasını ve ilgili şikayet veya iddiaları sırasıyla dikkate alınmasını içerir, ancak ilgili kurumlarla ve araştırma kuruluşlarıyla daha fazla iletişim kurulabilir ve şikayet desteklenirse, ilgili olabilecek bir düzeltmenin, geri çekilmenin, endişe ifadesinin veya diğer notların yayımlanması gerekir.

Bildirilen her etik olmayan yayıncılık davranışı, yayımlanmasından yıllar sonra keşfedilse bile dikkate alınmalıdır.

3 Yayın Etiği ile ilgili Hakemlerin Görevleri

3.1 Editör Kararlarına Katkı

Hakem değerlendirmesi, editöre editör kararları vermesinde yardımcı olur ve editör ile yazar arasındaki iletişimler yoluyla da yazının hazırlanmasında yazara yardımcı olabilir. Hakem incelemesi, resmi bilimsel iletişimin önemli bir bileşenidir ve bilimsel yöntemin merkezinde yer alır. bab Dergisi, yayınlara katkıda bulunmak isteyen tüm araştırmacıların gözden geçirme konusunda adil bir pay alma zorunluluğu olduğu görüşünü paylaşmaktadır.

3.2 Zamana Riayet

Bir makalede rapor edilen araştırmayı değerlendirmek için vasıfsız olan veya verilen süre içinde değerlendirme yapmasının mümkün olmayacağını düşünen herhangi bir hakem, editöre bildirmeli ve kendisini değerlendirme sürecinden çıkarmalıdır.

3.3 Gizlilik

İnceleme için gönderilen yazılar gizli belgeler olarak değerlendirilmelidir. Editör tarafından yetkilendirilmedikçe başkalarıyla paylaşılmamalı veya tartışılmamalıdır.

3.4 Nesnellik Standartları

Yorumlar objektif olarak yapılmalıdır. Hakemin yazara dair kişisel eleştirisi uygunsuzdur. Hakemler görüşlerini, destekleyici argümanlarla açıkça ifade etmelidir.

3.5 Kaynaklara Teşekkür

Hakemler, yazarlar tarafından alıntılanmayan yayımlanmış çalışmaları tanımlamalıdır. Bir gözlem, türetme veya argümanın daha önce bildirildiği herhangi bir ifadeye ilgili atıfta bulunulmalıdır. Bir hakem, editörün dikkatine, söz konusu makale ile yayımlanmış diğer makaleler arasında önemli bir benzerlik veya örtüşme olduğunu da bildirmelidir.

3.6 Açıklama ve Çıkar Çatışması

Gönderilmiş bir makalede açıklanan yayımlanmamış materyaller, yazarın açık yazılı onayı olmadan hakemin kendi araştırmasında kullanılmamalıdır. Hakem değerlendirmesi yoluyla elde edilen ayrıcalıklı bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel avantaj için kullanılmamalıdır. Hakemler, rekabetçi, işbirlikçi veya makalelere bağlı yazar, şirket veya kurumlardan herhangi biri ile olan ilişkilerinden veya ilişkilerinden kaynaklanan çıkar çatışmalarını içeren makalelerin değerlendirme sürecinde yer almamalıdır.

Hakemler, makalelere bağlı yazar şirket veya kurumlardan herhangi biri ile olan ilişkilerinden veya rekabetçi işbirlikçi veya diğer ilişkilerden kaynaklanan çıkar çatışmaları makalelerin değerlendirme süreçlerinde yer almamalıdır.

4 Sorumluluk Reddi

Dergide yayımlanan içeriklerdeki tüm görüş ve düşünceler yazarların sorumluluğundadır, dergi bu konuda sorumluluk almamaktadır.

5 Telif Hakkı Devri

Yazarlar, çalışmanın dergiye kabulünden itibaren yazıya ait tüm hakları (bāb Mimarlık ve Tasarım Dergisine) FSMVÜ Mimarlık ve Tasarım Fakültesi'ne karşılıksız devrettiklerini kabul etmiş olurlar. Yazarların Telif Hakkı Devir Formu’nu aşağıdaki linklerden indirip, sorumlu iletişim yazarı tarafından imzalanmış halini taratıp sisteme yüklemeleri gerekmektedir.

6 Gizlilik Beyanı

Dergi sistemine yüklenen adres ve iletişim bilgileri yalnızca yazarlar ile iletişim kurmak amacıyla kullanılacak ve üçüncü kişiler ile asla paylaşılmayacaktır.

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.