Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=tUR-jOibmBG1rQ-ylrYpRU3nep7Dsnda-zPzYqYnSj8&_path=id%3D1630314%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Mimari Mekânın Sanatsal Üretime Etkisi: Little Frank and His Carp Performansının Video Analizi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 257 - 277, 25.06.2025

Emel Başarık Aytekin

https://doi.org/10.59389/modular.1630314

Öz

Sanat, bütünü oluşturan yapıları ve ilişkileri yeniden üreten söylemlerin ve göstergelerin yansımalarını içerir. Bu etkiler biçimsel, fenomenolojik, semiyotik yansımaların yanı sıra sosyal, ekonomik ve psikolojik boyutlara sahiptir. Çalışmanın amacı, kavramsallaştırılan sanatsal içeriklerin bir yansıması olduğu varsayılan mimari mekânın, sanat üretimine etkisinin araştırılmasıdır. Sanat-mekân etkileşimi, izleyici deneyimi ve sanat yapıtının sosyo-kültürel bağlamının ele alındığı çalışmada, performans sanatı ve mimari mekân ilişkisini yorumlamaya yönelik nitel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Durum çalışması yönteminin kullanıldığı araştırmanın nesnesi, 2001 yılında Bilbao Guggenheim Müzesi’nde Andrea Fraser tarafından gerçekleştirilen ‘Little Frank and His Carp’ adlı performansın videosudur. Bütüncül tek durum desenin tercih edildiği yorumlayıcı durum araştırmasında, Fraser’ın performansında işlediği güç ilişkileri, kimlik oluşumu gibi fenomenolojik konuların, semiyotik yansımaları müzenin biçimsel mimari mekânı bağlamında değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, performans videosu sekanslara ayrılarak görsel-biçimsel analiz yöntemi uygulanmıştır. Sanatçının jestleri, kullandığı nesneler ve mekânın sembolik anlamları arasındaki ilişki, Roland Barthes’ın göstergebilimsel analiz yöntemi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Analizde, Barthes’ın düz anlam (dénotation) ve yan anlam (connotation) kavramları temel alınarak, performansın anlam katmanları çözümlenmiş ve görsel öğelerin taşıdığı simgesel değerler incelenmiştir. Bu yaklaşım, performansın sanatsal ve kültürel bağlamda nasıl bir anlam inşası gerçekleştirdiğini açıklamaya katkıda bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mimari mekan Sanat üretimi Performans sanatı Etkileşim Andrea Fraser

Etik Beyan

Etik Kurul Onayı gerekmemektedir.

Kaynakça

  • Antmen, A. (2008). Sanatçıdan yazılar ve açıklamalarla 20. yy Batı sanatında akımlar. Sel Yayıncılık, 219-222.
  • Alberro, A., & Buchmann, S. (Eds.). (2006). Art after conceptual art. Generali Foundation Collection Series. The MIT Press, 13-25.
  • Aydın, Y. O. (2023). Dijitalleşen tiyatroda seyirci bir uygulama örneği: “Cypresence” VR performans. Sanat Yazıları, 48, 23.
  • Barthes, R. (2014). Görüntünün retoriği: Sanat ve müzik (Çevirmen Adı, Çev.). Yapı Kredi Yayınları, 11.24-37.
  • Berger, J. (1986). Görme biçimleri (Y. Salman, Çev.). Metis Yayınları. (Orijinal eser 1972'de yayımlanmıştır), 10-18.
  • Bourdieu, P. (2023). Kültür üretimi: Sembolik ürünler, sembolik sermaye (S. Yardımcı & E. Gen, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. 53-72.
  • Coşkun Onan, B. (2017). Postmodern sanatta nesne ve mekân bağlamı: İki Türk kadın sanatçı. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Journal of the Fine Arts Institute (GSED) (38), 37-50.
  • Demir, V. I., & Gül, S. N. (2016). Kurumsal eleştiri üzerine notlar. Rh+ Art Magazine, 119.
  • Eco, U. (2019). Mimarlık göstergebilimi. Daimon, 8.
  • E-Flux. (n.d.). Andrea Fraser. Retrieved April 27, 2024, from https://www.e-flux.com/criticism/514858/andrea-fraser
  • E-Skop. (2017). Kurumların eleştirisinden eleştiri kurumuna. Retrieved April 17, 2024, from https://www.e-skop.com/skopbulten/kurumlarin-elestirisinden-elestiri-kurumuna/2926
  • Euerstein, M., & Read, G. (Eds.). (2013). Architecture as a performing art. Routledge.
  • Fischer-Lichte, E. (2016). Performatif estetik, sanat ve kuram. Ayrıntı Yayınları. 46.
  • Foster, H. (2012). Tasarım ve suç (E. Gen, Çev.). İletişim Yayınları. (Sanat Hayat Dizisi, 4).45-61. 89-107.
  • Fraser, A. (1989). Museum highlights: A gallery talk [Video]. Museu d’Art Contemporani de Barcelona (MACBA). Retrieved April 20, 2025, from https://www.macba.cat/en/obra/r5623-museum-highlights-a-gallery-talk/
  • Fraser, A. (2001). Little Frank and His Carp. The Metropolitan Museum of Art. Retrieved April 20, 2025, from https://www.metmuseum.org/art/collection/search/626861
  • Fraser, A., & Alberro, A. (2005). Museum highlights: The writings of Andrea Fraser. The MIT Press. 233. xxii. xxviii. 103.
  • Fraser, A., & Alberro, A. (Eds.). (2007). Museum highlights: The writings of Andrea Fraser. ArtBook volume 14 issue 1 February. The MIT Press. 40-41.254-255.
  • Fraser, A. (2016). De la crítica institucional a la institución de la crítica. Primera Edición, 119.
  • Freud, S. (2020). Sanat ve sanatçılar üzerine (K. Şipal, Çev., 3. baskı). Yapı Kredi Yayınları. 104–113.
  • Gemalmaz, M. S. (1987). Sanatta yaratıcılık ve hukuk-I. İstanbul Barosu Dergisi, 61, 7-9, 521.
  • Gülfidan, K. (2015). Bildirişim aracı olarak iç mekân tasarımı: Gösterge kavramı kapsamında (Yayın No. 429933) [Doktora tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Gültekin, A. C. (2017). Michel Foucault’nun Magritte yorumu ve sözcük nesne kopukluğu. Dört Öge, 6.
  • Groat, L., & Wang, D. (2013). Architectural research methods. Wiley.
  • Hamilton, M. A. (1996). Art speech. Vanderbilt Law Review, Vol.49, 73.
  • Kaye, N. (2000). Site-specific art: Performance, place, and documentation. Routledge.
  • Langer, S. K. (1953). Feeling and form: A theory of art developed from philosophy in a new key. Charles Scribner’s Sons, 96.
  • Lee, P. M. (2000). Object to be destroyed: The work of Gordon Matta-Clark. The MIT Press. xvıı, 2-12. https://monoskop.org/images/5/5d/Lee_Pamela_M_Object_to_Be_Destroyed_The_Work_of_Gordon_Matta-clark_1999.pdf
  • Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi (I. Ergüden, Çev.). Sel Yayıncılık, 47, 95-105.
  • MACBA. (n.d.). Andrea Fraser: Little Frank and his carp. Retrieved May 13, 2024, from https://www.macba.cat/es/arte-artistas/artistas/fraser-andrea/little-frank-and-his-carp
  • MACBA. (2012). There's no place like home. Retrieved April 25, 2024, from https://img.macba.cat/public/uploads/20160426/Fraser_theres_no_place_like_home_2012whitneybiennial.0.pdf
  • Manolescu, M. (2013). Vito Acconci. Spaces of play. Transatlantica, 1-14.
  • Metropolitan Museum of Art. (n.d.). Retrieved April 21, 2024, from https://www.metmuseum.org/art/collection/search/626861
  • Metropolitan Museum of Art. (n.d.). Little Frank and His Carp. https://www.metmuseum.org/art/collection/search/626861
  • MIT Press. (n.d.). Museum highlights. Retrieved April 21, 2024, from https://mitpress.mit.edu/9780262562300/museum-highlights/
  • Morra, J. (2018). Being in analysis: On the intimate art of transference. Journal of Visual Art Practice, 16(3), 163–184.
  • Özinan, E. (2017). Erika Fischer-Lichte’nin performans anlayışı ile Marina Abramović’in Rhythm serisine bakmak. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Müzik ve Sahne Sanatları Dergisi, 11-25.
  • Pallasmaa, J. (2011). The embodied image: Imagination and imagery in architecture. Wiley, 19.
  • Patrick, M. (2011). Performative tactics and the choreographic reinvention of public space. Art & the Public Sphere, 1(1).
  • Reich, W. (1990). Psikanaliz ve diyalektik materyalizm (Y. Ömürsuyu, Çev.). Logos Yayınları. 74-78. 52–57.
  • Ridout, N. (2006). Performing architecture: Opera houses and the theatre of power. The Drama Review (TDR).
  • Saliya, D. A. (2013). Judith Butler ve post-modern feminizm (Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). 47–53.
  • Saybaşılı, N. (2016). Sanat sahada: Görsel kültür çalışmalarında etnografik bilgi. Metis Yayınları. 81-86.
  • Sıkı, P., & Arayıcı, O. (2021). Bilinçdışının temsil nesnesi olarak mekân kavramı. Journal of Interior Design and Academy, 1(1), 65–71. 23 Nisan 2025 tarihinde https://doi.org/10.53463/inda.2021vol1iss1pp65-71 adresinden alınmıştır.
  • Topal, H. (2016). Profesyonel sanatın imkânsızlığı veya amatörlüğün siyaseti. Dosya 37: Sanat ve politika ekseninde mekân -1, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 38-41.
  • Welchman, J. C. (Ed.). (2006). Institutional critique and after. Afterall Books.
  • Whitney Museum of American Art. (n.d.). Little Frank and his carp. Retrieved May 20, 2024, from https://whitney.org/collection/works/29487
  • Van der Merwe, P. L. (2011). Freud, Lacan, and the Oedipus complex (Master's thesis, Stellenbosch University). Stellenbosch University. https://scholar.sun.ac.za/server/api/core/bitstreams/453a5778-ff23-40d3-8c93-7d396870b3c8/content

The Effect of Architectural Space on Artistic Production: Video Analysis of Little Frank and His Carp Performance

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 257 - 277, 25.06.2025

Emel Başarık Aytekin

https://doi.org/10.59389/modular.1630314

Öz

Art embodies the reflections of discourses and signifiers that reproduce the relational structures constituting a systemic whole. These effects have social, economic and psychological dimensions as well as formal, phenomenological and semiotic reflections. The aim of the study is to investigate the effect of architectural space, which is assumed to be a reflection of conceptualised artistic contents, on art production. In the study where art-space interaction, audience experience and the socio-cultural context of the work of art are discussed, qualitative research was carried out to interpret the relationship between performance art and architectural space. The object of the research, in which the case study method was used, is the video of the performance titled ‘Little Frank and His Carp’ by Andrea Fraser at the Bilbao Guggenheim Museum in 2001. In the interpretative case study, where the holistic single case design was preferred, the semiotic reflections of the phenomenological issues such as power relations and identity formation that Fraser dealt with in her performance were evaluated in the context of the formal architectural space of the museum. In this study, the performance video was divided into sequences, and a visual-formal analysis method was applied. The relationship between the artist's gestures, the objects she used, and the symbolic meanings of the space was evaluated within the framework of Roland Barthes' semiotic analysis method. In the analysis, the layers of meaning of the performance were analyzed based on Barthes' concepts of denotation and connotation, and the symbolic values ​​carried by the visual elements were examined. This approach contributed to explaining how the performance constructed meaning in an artistic and cultural context.

Anahtar Kelimeler

Architectural space Art production Performance art Interaction Andrea Fraser

Kaynakça

  • Antmen, A. (2008). Sanatçıdan yazılar ve açıklamalarla 20. yy Batı sanatında akımlar. Sel Yayıncılık, 219-222.
  • Alberro, A., & Buchmann, S. (Eds.). (2006). Art after conceptual art. Generali Foundation Collection Series. The MIT Press, 13-25.
  • Aydın, Y. O. (2023). Dijitalleşen tiyatroda seyirci bir uygulama örneği: “Cypresence” VR performans. Sanat Yazıları, 48, 23.
  • Barthes, R. (2014). Görüntünün retoriği: Sanat ve müzik (Çevirmen Adı, Çev.). Yapı Kredi Yayınları, 11.24-37.
  • Berger, J. (1986). Görme biçimleri (Y. Salman, Çev.). Metis Yayınları. (Orijinal eser 1972'de yayımlanmıştır), 10-18.
  • Bourdieu, P. (2023). Kültür üretimi: Sembolik ürünler, sembolik sermaye (S. Yardımcı & E. Gen, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. 53-72.
  • Coşkun Onan, B. (2017). Postmodern sanatta nesne ve mekân bağlamı: İki Türk kadın sanatçı. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Journal of the Fine Arts Institute (GSED) (38), 37-50.
  • Demir, V. I., & Gül, S. N. (2016). Kurumsal eleştiri üzerine notlar. Rh+ Art Magazine, 119.
  • Eco, U. (2019). Mimarlık göstergebilimi. Daimon, 8.
  • E-Flux. (n.d.). Andrea Fraser. Retrieved April 27, 2024, from https://www.e-flux.com/criticism/514858/andrea-fraser
  • E-Skop. (2017). Kurumların eleştirisinden eleştiri kurumuna. Retrieved April 17, 2024, from https://www.e-skop.com/skopbulten/kurumlarin-elestirisinden-elestiri-kurumuna/2926
  • Euerstein, M., & Read, G. (Eds.). (2013). Architecture as a performing art. Routledge.
  • Fischer-Lichte, E. (2016). Performatif estetik, sanat ve kuram. Ayrıntı Yayınları. 46.
  • Foster, H. (2012). Tasarım ve suç (E. Gen, Çev.). İletişim Yayınları. (Sanat Hayat Dizisi, 4).45-61. 89-107.
  • Fraser, A. (1989). Museum highlights: A gallery talk [Video]. Museu d’Art Contemporani de Barcelona (MACBA). Retrieved April 20, 2025, from https://www.macba.cat/en/obra/r5623-museum-highlights-a-gallery-talk/
  • Fraser, A. (2001). Little Frank and His Carp. The Metropolitan Museum of Art. Retrieved April 20, 2025, from https://www.metmuseum.org/art/collection/search/626861
  • Fraser, A., & Alberro, A. (2005). Museum highlights: The writings of Andrea Fraser. The MIT Press. 233. xxii. xxviii. 103.
  • Fraser, A., & Alberro, A. (Eds.). (2007). Museum highlights: The writings of Andrea Fraser. ArtBook volume 14 issue 1 February. The MIT Press. 40-41.254-255.
  • Fraser, A. (2016). De la crítica institucional a la institución de la crítica. Primera Edición, 119.
  • Freud, S. (2020). Sanat ve sanatçılar üzerine (K. Şipal, Çev., 3. baskı). Yapı Kredi Yayınları. 104–113.
  • Gemalmaz, M. S. (1987). Sanatta yaratıcılık ve hukuk-I. İstanbul Barosu Dergisi, 61, 7-9, 521.
  • Gülfidan, K. (2015). Bildirişim aracı olarak iç mekân tasarımı: Gösterge kavramı kapsamında (Yayın No. 429933) [Doktora tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Gültekin, A. C. (2017). Michel Foucault’nun Magritte yorumu ve sözcük nesne kopukluğu. Dört Öge, 6.
  • Groat, L., & Wang, D. (2013). Architectural research methods. Wiley.
  • Hamilton, M. A. (1996). Art speech. Vanderbilt Law Review, Vol.49, 73.
  • Kaye, N. (2000). Site-specific art: Performance, place, and documentation. Routledge.
  • Langer, S. K. (1953). Feeling and form: A theory of art developed from philosophy in a new key. Charles Scribner’s Sons, 96.
  • Lee, P. M. (2000). Object to be destroyed: The work of Gordon Matta-Clark. The MIT Press. xvıı, 2-12. https://monoskop.org/images/5/5d/Lee_Pamela_M_Object_to_Be_Destroyed_The_Work_of_Gordon_Matta-clark_1999.pdf
  • Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi (I. Ergüden, Çev.). Sel Yayıncılık, 47, 95-105.
  • MACBA. (n.d.). Andrea Fraser: Little Frank and his carp. Retrieved May 13, 2024, from https://www.macba.cat/es/arte-artistas/artistas/fraser-andrea/little-frank-and-his-carp
  • MACBA. (2012). There's no place like home. Retrieved April 25, 2024, from https://img.macba.cat/public/uploads/20160426/Fraser_theres_no_place_like_home_2012whitneybiennial.0.pdf
  • Manolescu, M. (2013). Vito Acconci. Spaces of play. Transatlantica, 1-14.
  • Metropolitan Museum of Art. (n.d.). Retrieved April 21, 2024, from https://www.metmuseum.org/art/collection/search/626861
  • Metropolitan Museum of Art. (n.d.). Little Frank and His Carp. https://www.metmuseum.org/art/collection/search/626861
  • MIT Press. (n.d.). Museum highlights. Retrieved April 21, 2024, from https://mitpress.mit.edu/9780262562300/museum-highlights/
  • Morra, J. (2018). Being in analysis: On the intimate art of transference. Journal of Visual Art Practice, 16(3), 163–184.
  • Özinan, E. (2017). Erika Fischer-Lichte’nin performans anlayışı ile Marina Abramović’in Rhythm serisine bakmak. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Müzik ve Sahne Sanatları Dergisi, 11-25.
  • Pallasmaa, J. (2011). The embodied image: Imagination and imagery in architecture. Wiley, 19.
  • Patrick, M. (2011). Performative tactics and the choreographic reinvention of public space. Art & the Public Sphere, 1(1).
  • Reich, W. (1990). Psikanaliz ve diyalektik materyalizm (Y. Ömürsuyu, Çev.). Logos Yayınları. 74-78. 52–57.
  • Ridout, N. (2006). Performing architecture: Opera houses and the theatre of power. The Drama Review (TDR).
  • Saliya, D. A. (2013). Judith Butler ve post-modern feminizm (Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). 47–53.
  • Saybaşılı, N. (2016). Sanat sahada: Görsel kültür çalışmalarında etnografik bilgi. Metis Yayınları. 81-86.
  • Sıkı, P., & Arayıcı, O. (2021). Bilinçdışının temsil nesnesi olarak mekân kavramı. Journal of Interior Design and Academy, 1(1), 65–71. 23 Nisan 2025 tarihinde https://doi.org/10.53463/inda.2021vol1iss1pp65-71 adresinden alınmıştır.
  • Topal, H. (2016). Profesyonel sanatın imkânsızlığı veya amatörlüğün siyaseti. Dosya 37: Sanat ve politika ekseninde mekân -1, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 38-41.
  • Welchman, J. C. (Ed.). (2006). Institutional critique and after. Afterall Books.
  • Whitney Museum of American Art. (n.d.). Little Frank and his carp. Retrieved May 20, 2024, from https://whitney.org/collection/works/29487
  • Van der Merwe, P. L. (2011). Freud, Lacan, and the Oedipus complex (Master's thesis, Stellenbosch University). Stellenbosch University. https://scholar.sun.ac.za/server/api/core/bitstreams/453a5778-ff23-40d3-8c93-7d396870b3c8/content
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İç Mimarlık
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Emel Başarık Aytekin 0000-0002-5838-9843

Yayımlanma Tarihi 25 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 31 Ocak 2025
Kabul Tarihi 3 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Başarık Aytekin, E. (2025). Mimari Mekânın Sanatsal Üretime Etkisi: Little Frank and His Carp Performansının Video Analizi. Modular Journal, 8(1), 257-277. https://doi.org/10.59389/modular.1630314
 Kapak Resmi İndir