Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=PX0Ww9L9W1C9QTk2JzzwoeIZdM-vohDmXHPHtnmW7WI&_path=id%3D1588576%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

‘Antropolojik Yer’ ile ‘Anonim Yok-Yerler’in Gayrettepe Metro İstasyonu Örneği Üzerinden Karşılıklı Mekânsal Okuması

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 69 - 83, 25.06.2025

Gizem Aslan , Dicle Kızıldere Gökyer

https://doi.org/10.59389/modular.1588576

Öz

Bu makalede, Marc Auge’nin ‘antropolojik yer’ ve ‘yok-yer’ kavramsal karşıtlıkları üzerinden yapılan karşılıklı mekânsal okumada, metroların kentle etkileşen ara mekânlar oluşu, sınırlarını birbirine eklemlediği yok-yerlere doğru genişlediği aralıklar ve bağlantı noktaları sorgulanmıştır. ‘Antropolojik yer’ ve ‘anonimleşen yok-yer’ kavramları literatür bağlamında tanımlanmasının ardından, dijitalleşmenin mesafeleri aşmasıyla ortaya çıkan zaman-mekân sıkışmasının ortaya çıkardığı mekân algısında bozulmanın ‘yer’ ve ‘yok-yer’ arakesitinde ürettiği ‘hipergerçek yer’ açıklanmıştır. Anonim bir ‘yok-yer’ olan metro istasyonlarının kente mekânsal uzanımlarının ‘yer’ ve ‘yok-yer’ arasında mekân algısındaki bozulmanın eşiği olarak ‘hipergerçek yer’i nasıl üretebileceği, çalışmada incelenmek üzere seçilen İstanbul Gayrettepe Metro İstasyonu üzerinden örneklenmiştir. Metro istasyonlarının hem ‘yok-yer’leri hem de ‘antropolojik yer’ olan kenti devingen kılarken, ‘yer’ ve ‘yok-yer’ karşıtlığının sınırlarını muğlaklaştırarak birbirinden ayrı tanımlanamayacak olan üçüncü bir yer olarak ‘hipergerçek yer’i açığa çıkardığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yer Yok-Yer Hipergerçek yer Metro istasyonu İstanbul

Kaynakça

  • Ar, M. (2021). Mekân, yer ve yersizlik kavramları üzerine bir inceleme. Şehir ve Medeniyet Dergisi, 7(14), 8-25.
  • Auge, M. (2017). Yok-yerler üstmodernliğin antropolojisine giriş. Daimon Yayınları.
  • Baudrillard, J. (2017). Simülakrlar ve simülasyon. Doğu Batı Yayınları.
  • Deleuze, G., & Guattari, F. (1987). Thousand plateaux: capitalism and schizophrenia. Athlone Press.
  • Eco, U. (1986). Travels in hyperreality. Harcourt Brace Jovanovich Publishers.
  • Gürkaş. E. T., ve Barkul, Ö. (2012). Yer üzerine kavramsal bir okuma denemesi. Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-11.
  • Harvey, D. (2019). Postmodernliğin durumu. Metis Yayınları.
  • Heidegger, M. (2018). Varlık ve zaman. ALFA Yayınları.
  • Ibelings, H. (2002). Supermodernism: architecture in the age of globalisation. NAI Publishers.
  • İBB. (2003). İBB Faaliyet Raporu. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://uploads.ibb.istanbul/uploads/2023_Faaliyet_Raporu_1_fa79d76a01.pdf adresinden alınmıştır.
  • İBB. (t.y.). Yenikapı-Seyrantepe-Hacıosman Metro Hattı. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz/HatDetay?hat=M2 adresinden alınmıştır.
  • Jameson, F. (1994). Postmodernizm ya da geç kapitalizmin kültürel mantığı. Kıyı Yayınları.
  • Koçyiğit, R. G. (2018). Mark Augé’de yok-yer (non-lieu) kavramı üzerine bir epistemik çözümleme. Megaron, 13(4), 536-544.
  • Lefebvre, H. (1996). The production of space. Blackwell.
  • Lefebvre, H. (2014). Kentsel devrim. Sel Yayıncılık.
  • Ötkünç, A. (2016). Prolog, Yok-yerler üstmodernliğin antropolojisine giriş. Daimon Yayınları.
  • Preston Gayrettepe Metro Otopark. (t.y.). Gayrettepe Metro Otopark. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://www.gayrettepemetrootopark.com adresinden alınmıştır.
  • Relph, E. (2002). Place. In I. Douglas, R. Huggett & M. Robinson (Eds.), Companion encyclopedia of geography (pp. 906-924). Routledge.
  • Relph, E. (2008). Place and placelessness. SAGE Publications.
  • Soja, E. (1996). Thirdspace: journeys to Los Angeles and other real-and-imagined places. Blackwell.
  • Urry, J. (1999). Mekânları tüketmek. Ayrıntı Yayınları.
  • Wikipedia. (2017). Gayrettepe İstanbul Metrosu. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Gayrettepe_(M11,_%C4%B0stanbul_Metrosu) adresinden alınmıştır.
  • Wikipedia. (2017). M11 İstanbul Metrosu. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/M11_(%C4%B0stanbul_metrosu) adresinden alınmıştır.

The Comparative Spatial Reading of ‘Anthropological Place’ and ‘Anonymous Non-Places’ Through The Example of Gayrettepe Metro Station

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 69 - 83, 25.06.2025

Gizem Aslan , Dicle Kızıldere Gökyer

https://doi.org/10.59389/modular.1588576

Öz

This paper explores the spatial intervals between metro systems, and the city is explored through a comparative spatial reading of Marc Auge’s conceptual oppositions of ‘anthropological place’ and ‘non-place’. It raises the question of whether metros, as thresholds between the ‘anthropological place’ of the city and ‘non-places’, can define a ‘hyperreal place’ by anonymizing the intervals through which they infiltrate the city. The study addresses how the distortion in spatial perception, caused by the spatio-temporal fix resulting from digitalization, produces a ‘hyperreal place’ at the intersection of ‘place’ and ‘non-place’. The study examines how metro stations, as ‘anonymous non-places’, can produce a ‘hyperreal place’ as a threshold of spatial perception distortion between ‘place’ and ‘non-place’, exemplified through the İstanbul Gayrettepe Metro Station selected for the study. As a result, metro stations make both ‘non-places’ and the city as ‘anthropological places’ dynamic. By blurring the boundaries between ‘place’ and ‘non-place’, they reveal a third space—a ‘hyperreal place’—that defies distinct separation from either.

Anahtar Kelimeler

Place Non- Place Hyperreal place Metro station Istanbul

Kaynakça

  • Ar, M. (2021). Mekân, yer ve yersizlik kavramları üzerine bir inceleme. Şehir ve Medeniyet Dergisi, 7(14), 8-25.
  • Auge, M. (2017). Yok-yerler üstmodernliğin antropolojisine giriş. Daimon Yayınları.
  • Baudrillard, J. (2017). Simülakrlar ve simülasyon. Doğu Batı Yayınları.
  • Deleuze, G., & Guattari, F. (1987). Thousand plateaux: capitalism and schizophrenia. Athlone Press.
  • Eco, U. (1986). Travels in hyperreality. Harcourt Brace Jovanovich Publishers.
  • Gürkaş. E. T., ve Barkul, Ö. (2012). Yer üzerine kavramsal bir okuma denemesi. Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-11.
  • Harvey, D. (2019). Postmodernliğin durumu. Metis Yayınları.
  • Heidegger, M. (2018). Varlık ve zaman. ALFA Yayınları.
  • Ibelings, H. (2002). Supermodernism: architecture in the age of globalisation. NAI Publishers.
  • İBB. (2003). İBB Faaliyet Raporu. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://uploads.ibb.istanbul/uploads/2023_Faaliyet_Raporu_1_fa79d76a01.pdf adresinden alınmıştır.
  • İBB. (t.y.). Yenikapı-Seyrantepe-Hacıosman Metro Hattı. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz/HatDetay?hat=M2 adresinden alınmıştır.
  • Jameson, F. (1994). Postmodernizm ya da geç kapitalizmin kültürel mantığı. Kıyı Yayınları.
  • Koçyiğit, R. G. (2018). Mark Augé’de yok-yer (non-lieu) kavramı üzerine bir epistemik çözümleme. Megaron, 13(4), 536-544.
  • Lefebvre, H. (1996). The production of space. Blackwell.
  • Lefebvre, H. (2014). Kentsel devrim. Sel Yayıncılık.
  • Ötkünç, A. (2016). Prolog, Yok-yerler üstmodernliğin antropolojisine giriş. Daimon Yayınları.
  • Preston Gayrettepe Metro Otopark. (t.y.). Gayrettepe Metro Otopark. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://www.gayrettepemetrootopark.com adresinden alınmıştır.
  • Relph, E. (2002). Place. In I. Douglas, R. Huggett & M. Robinson (Eds.), Companion encyclopedia of geography (pp. 906-924). Routledge.
  • Relph, E. (2008). Place and placelessness. SAGE Publications.
  • Soja, E. (1996). Thirdspace: journeys to Los Angeles and other real-and-imagined places. Blackwell.
  • Urry, J. (1999). Mekânları tüketmek. Ayrıntı Yayınları.
  • Wikipedia. (2017). Gayrettepe İstanbul Metrosu. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Gayrettepe_(M11,_%C4%B0stanbul_Metrosu) adresinden alınmıştır.
  • Wikipedia. (2017). M11 İstanbul Metrosu. 16 Mayıs 2024 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/M11_(%C4%B0stanbul_metrosu) adresinden alınmıştır.
Toplam 23 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Mimari Tasarım
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Gizem Aslan 0000-0002-0430-5106

Dicle Kızıldere Gökyer 0000-0001-7025-7408

Yayımlanma Tarihi 25 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 20 Kasım 2024
Kabul Tarihi 29 Ocak 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Aslan, G., & Kızıldere Gökyer, D. (2025). ‘Antropolojik Yer’ ile ‘Anonim Yok-Yerler’in Gayrettepe Metro İstasyonu Örneği Üzerinden Karşılıklı Mekânsal Okuması. Modular Journal, 8(1), 69-83. https://doi.org/10.59389/modular.1588576
 Kapak Resmi İndir