Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=-E6BlXewle3Hf8ChjIIKYpbY5wNKvl9F0D51uT4KG6w&_path=id%3D1588041%26_format%3Dhtml%26_locale%3Dtr%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Manisa Tarihi Kent Dokusundaki Morfolojik Değişimin Analizi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 44 - 68, 25.06.2025

Yağmur Burcu Güneş , Ecem Uğurlu , İzzet Yüksek

https://doi.org/10.59389/modular.1588041

Öz

Anadolu kentleri pek çok medeniyete ve kültüre ev sahipliği yapmıştır. Manisa kenti de bu çok kültürlülüğe dair katmanları barındırmaktadır. Araştırma, Manisa’nın Beylikler ve Osmanlı Dönemlerindeki morfolojik gelişimini analiz ederek kent dokusunun nasıl biçimlendiğini ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. Konu ile ilgili yapılan araştırmada, kavramsal inceleme ve nitel araştırma yöntemlerinden olan gözleme dayalı saha araştırması kullanılmış ve araştırmada üç farklı morfolojik yaklaşım benimsenmiştir. Bunlar; morfolojik bölgeleme, sokak-parsel dokusu analizleri ve kentsel artifaktların (kentsel yapıt) kentin morfolojisi üzerindeki etkilerini inceleyen araştırmalardır. Beylikler Dönemi’ndeki gelişim; kalenin ele geçirilmesi, yerleşimin kalenin dışına çıkması ve dağın eteklerine paralel olması şeklinde üç aşamada gerçekleşmiştir. Osmanlı Dönemi’nde ise Manisa Sarayı’nın inşasıyla ovada yerleşim; 15. yüzyılda külliyeler ve camiler aracılığıyla yerleşimin büyümesi, çarşının gelişimi, 16. yüzyılda ve 17-20.yüzyıl aralığında külliyelerle gelişim olarak beş aşama ile açıklanmıştır. Tarihi kent dokusunda topografyanın ve kültürün sonucu olarak dört farklı kent dokusu gözlemlenmiştir. Beylikler Dönemi bölgesinde dik eğim sebebiyle ağırlıklı olarak çıkmaz sokaklardan ve amorf parsellerden oluşan eğimli-organik kent dokusu görülmektedir. Osmanlı Dönemi kent dokusunda ise konut bölgelerinde düz-organik kent dokusu görülmekteyken, kamusal ve ticari alanlarda ise düz-ızgara kent dokusu görülmektedir. Sonuç olarak bu araştırmanın, bütüncül metodolojik yaklaşımı ve tarihi kente dair ortaya koyduğu doku çalışmaları ile Manisa kentinde yürütülmekte olan koruma ve planlama çalışmalarına altlık oluşturabilmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Manisa Kent Dokusu Saruhanoğulları Beyliği Osmanlı Dönemi Morfolojik analiz

Kaynakça

  • Acun, F. (2002). A portrait of the Ottoman cities. Muslim World, 92, 255–285. https://doi.org/10.1111/j.1478-1913.2002.tb03744.x
  • Acun, H. (1999). Manisa’da Türk devri yapıları. Türk Tarih Kurumu.
  • Aliağaoğlu, A. ve Uğur, A. (2016). Osmanlı şehri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 203–226.
  • Alkan, M. (2008). Kınık Vakıfları-Sayısal bir tasnif ve tasvir denemesi. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 3(4), 1–18.
  • Aydın, M. (2019). Geç Osmanlı Erken Cumhuriyet Dönemi’nde değişen kent dokusunun süreklilik bağlamında incelenmesi; işgal öncesi / sonrası Manisa (Yayın No. 537980). [Doktora tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
  • Baykara, T. (2021). Manisa şehri hakkında düşünceler. Uluslararası Batı Anadolu Beylikleri Tarih, Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu-IV Saruhanoğulları Beyliği, 81–89.
  • Belge, R. (2023). Çıkmaz sokakların oluşumu: İslam ve batı şehirlerinin mukayesesi. Mukaddime, 14(2), 199–226. https://doi.org/10.19059/mukaddime.1380561
  • Birkhamshaw, A. J., & Whitehand, J. W. R. (2012). Conzenian urban morphology and the character areas of planners and residents. Urban Design International, 17(1), 4–17. https://doi.org/10.1057/udi.2011.22
  • Cerasi, M. M. (2001). Osmanlı kenti. Yapı Kredi Yayınları.
  • Cihanlı, G., Çalışkan, E. K. ve Kubat, A. S. (2021). Morfolojik bölgeler ve çeper kuşak alanlari üzerinden bir okuma: İstanbul Yedikule örneği. Kentsel Morfoloji Sempozyumu, 413–435.
  • Çelebi, E. (1999). Evliya Çelebi seyahatnamesi. Z. Kurşun, S. A. Kahraman ve Y. Dağlı (Eds.). Yapı Kredi Yayınları.
  • Çobanoğlu, A. V. (2002). Külliye. 20 Temmuz 2024 tarihinde https://islamansiklopedisi.org.tr/kulliye adresinden alınmıştır.
  • Conzen, A. M. R. G. (1960). Alnwick, Northumberland: A study in town-plan analysis. Transactions and papers (Institute of British Geographers), 27, 1–122.
  • Emecen, F. (2003). Manisa. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.
  • Emecen, F. (2009). Saruhanoğulları. TDV İslâm araştırmaları merkezi. 20 Haziran 2024 tarihinde https://islamansiklopedisi.org.tr/saruhanogullari#1 adresinden alınmıştır.
  • Emecen, F. M. (1989). XVI. Asırda Manisa kazası. Türk Tarih Kurumu.
  • Emecen, F. M. (2006). Tarih içinde Manisa. Manisa Belediyesi Kültür Yayınları.
  • Emecen, F. M. (2013). XVI. Asırda Manisa kazası. Türk Tarih Kurumu.
  • Eray, S. S., ve Kutlu, İ. (2021). Anadolu’da Selçuklu ve Osmanlı kent yapısında çarşının konumu ve mekânsal kurgusu üzerine bir irdeleme. Kent Akademisi, 14(2), 506–517. https://doi.org/10.35674/kent.847196
  • Gauthiez, B. (2004). The history of urban morphology. Urban Morphology, 8(2), 71–89. https://doi.org/10.51347/jum.v8i2.3910
  • Küskü, S. G. (2014). Türk dönemi Manisa kenti ve düşündürdükleri. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9/10 (Fall), 633–653.
  • Gürer, T. K. (2016). Typomorphology: Discover the structure of urban space. Journal of Urban Studies, 18(7), 8–21.
  • Gürsöy, Ç. (2018). 16.-17. yüzyıl kaynaklarında Manisa ve çevresinin sosyo-ekonomik değerlerini anlamlandırmak. M. Tepekaya ve Z. Atar (Eds.), Geçmişten günümüze Manisa Şehzade II. Mehmed ve Manisa Tarihi-Kültürü-Ekonomisi (Cilt III) içinde (ss. 2071-2086). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörlük Basımevi.
  • Haykıran, K. R. (2021). Aşiretten beyliğe: Batı Anadolu’da Saruhanoğulları beyliğinin kuruluşu. Uluslararası Batı Anadolu Beylikleri Tarih, Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu-IV Saruhanoğulları Beyliği, 105–119.
  • İbrahim Cavid. (2010). Aydın Vilayeti Salnamesi R.1307 / H.1308. M. Babuçoğlu, C. Eroğlu ve A. Şahin (Eds.). Türk Tarih Kurumu.
  • Karakuyu, M. (2005). Manisa’nın tarihi coğrafyası (Yayın No. 159638) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
  • Karakuyu, M. (2007). Manisa şehrinde mahallelerin tarihsel gelişimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-20.
  • Koç, A. D., & Kubat, A. S. (2018). Morphological Techniques for Assessing Urban Form of Istanbul’s Historical Peninsula. ХХV. International Seminar on Urban Form.
  • Köklü, N. (1970). Dünkü Manisa. Ayyıldız Matbaası.
  • Kropf, K., & Malfroy, S. (2013). What is urban morphology supposed to be about specialization and the growth of a discipline. Urban Morphology, 17(2), 128–131.
  • Kuban, D. (1968). Anadolu-Türk şehri: Tarihi gelişmesi, sosyal ve fiziki özellikleri üzerinde bazı gelişmeler. Vakıflar Dergisi, 7, 53–73.
  • Küçük, E. ve Kubat, A. S. (2015). Tarihi kent dokularında morfolojik bölgeleri belirlemek: Tarihi Yarımada – Aksaray Örneği. Türkiye Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı 1. Sempozyumu “Temel Yaklaşımlar ve Teknikler”.
  • Kültür Envanteri. (t.y.). 10 Ağustos 2024 tarihinde https://kulturenvanteri.com/tr/ adresinden alınmıştır.
  • Kültür portalı. (t.y.). 8 Eylül 2024 tarihinde https://kulturportali.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
  • Lee, C. C. M. (2011). Dominant Types: Typological Ideas from and for the City. 23 Haziran 2024 tarihinde http://thecityasaproject.org/2010/05/christopher-c-m-lee-4/ adresinden alınmıştır.
  • Lilley, K. D. (2009). Urban Morphology. International Encyclopedia of Human Geography, 66–69. https://doi.org/10.1016/B978-008044910-4.01093-2
  • MBB. (t.y.). Manisa tarihi. Manisa Büyükşehir Belediyesi. 6 Eylül 2024 tarihinde https://www.manisa.bel.tr/s22_manisa-tarihi.aspx adresinden alınmıştır.
  • Moudon, A. V. (1994). Getting to know the built landscape: Typomorphology. In K.A. Franck, L.H. Schneekloth (Eds.), Ordering space: Types in architecture and design. Wiley, John & Sons.
  • Moudon, A. V. (1997). Urban morphology as an emerging interdisciplinary field. Urban Morphology, 1, 3–10. https://doi.org/10.51347/jum.v1i1.4047
  • Mülayim, S. (1991). Anadolu Türk sanatında XIV. yüzyıl. Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, 10, 2–14.
  • Özcan, K. (2010). Erken dönem Anadolu-Türk kenti Anadolu Selçuklu kenti ve mekânsal ögeleri. Bilig, 55, 193–220.
  • Özsoy, M. (2024). Manisa (1962) Foto Muhittin. Facebook. 28 Aralık 2024 tarihinde https://www.facebook.com/photo/?fbid=10160388394350810&set=g.701719163267812 adresinden alınmıştır.
  • Özdemir, H., & Topçu, M. (2022). Investigation of formal change in Akşehir City Center in the historical process with Morphological Regions Methods. In New Trends in Architecture, Planning and Design. https://www.researchgate.net/publication/366986600
  • Özdemir, M. (2017). 14-17. Yüzyıllar arasında Anadolu’ya gelen Türk göçleri ve Anadolu’nun doğusunda meydana gelen demografik değişimler. Arka Uluslararası Kültür Sanat Edebiyat ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(5), 51–76.
  • Rossi, A. (1982). The Architecture of the City. The MIT Press. https://doi.org/10.2307/j.ctv1q26xzk.20
  • Şahinalp, M. S. ve Günal, V. (2016). Osmanlı dönemi Anadolu şehirleri çarşı sisteminin fonksiyonel analizi. Journal of Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(8), 315–315. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.9627
  • Sarihan, E. (2021). Historical city evaluation in the context of morphological theories (istanbul, last ottoman period). Architecture and Engineering, 6(1), 64–72. https://doi.org/10.23968/2500-0055-2021-6-1-64-72
  • Saylan, S. (2016). Kent belleğinin sürekliliğinde kentsel artifaktların önemi: İstanbul Tarihi Yarımada 19. yüzyıl ızgara plan uygulamaları (Yayın No: 432110) [Yüksek Lisans, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
  • Şehzadeler Belediyesi. (2022). Başkan Çelik Kentsel Dönüşüm Projesinin Yıkım Çalışmalarını Yerinde İnceledi. https://www.sehzadeler.bel.tr/haberler/baskan-celık-kentsel-donusum-projesının-yıkım-calısmalarını-yerınde-ınceledı-1651935545.html
  • Sınmaz, S. (2017). Külliyelerin halsal tasarımı, Anadolu’da külliyelerin gelişim süreci ve kentsel tasarım kurgusu. Kent Akademisi, 10(4), 381–395.
  • Stewig, R. (1966). İstanbul’da çıkmaz sokaklar ve gecekondu meselesi. İstanbul Fetih Cemiyeti.
  • Tanyeli, U. (1987). Anadolu-Türk kentinde fiziksel yapının evrim süreci (11.-15. yy) [Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
  • Tanyeli, U. (2021). Anadolu Türk kentinde fiziksel yapının değişimi (11.-15. Yüzyıllar). İdealkent.
  • Tekkanat, S. S. ve Yavuz, F. (2014). Tarihi kent dokusu kapsamında, İçerişehir (Beyşehir) yerleşmesinin irdelenmesi. Uluslararası Orta Anadolu ve Akdeniz Beylikleri Sempozyumu-I, Eşrefoğulları Sempozyumu.
  • Turan, O. (1980). Selçuklular tarihi ve Türk İslâm medeniyeti. Ötüken Neşriyat.
  • Uğur, Y. (2015). Şehirler ve şehirleşme. Osmanlı İmparatorluğunda çevre ve şehir içinde (ss. 293–325). İstanbul Medeniyet Üniversitesi.
  • Uluçay, M. Ç. (1941). Manisa’daki Saray-i Amire ve Şehzadeler Türbesi. C.H.P. Manisa Halkevi.
  • Uluçay, M. Ç. (1946). Saruhanoğulları ve eserlerine dair vesikalar II. C.H.P. Halkevi.
  • Yiğit, İ. ve Demirtaş, H. (2021). Saruhan’dan Osmanlı’ya iskân devamlılığı: Manisa ve çevresi yerleşmeleri. Uluslararası Batı Anadolu Beylikleri Tarih, Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu-IV Saruhanoğulları Beyliği.
  • Whitehand, J. W. R., Gu, K., Conzen, M. P., & Whitehand, S. M. (2014). The typological process and the morphological period: A cross-cultural assessment. Environment and Planning B: Planning and Design, 41(3), 512–533. https://doi.org/10.1068/b39097
  • Whitehand, J. W. R., Gu, K., Whitehand, S. M., & Zhang, J. (2011). Urban morphology and conservation in China. Cities, 28(2), 171–185. https://doi.org/10.1016/j.cities.2010.12.001
  • Yüksel, A. E. (2023). Beylikler Döneminde Anadolu’da inşa edilen ahî yapıları hakkında bir değerlendirme. Diyanet İlmi Dergisi, 59, 1305–1338.

An Investigation into the Morphological Change in the Historical Urban Texture of Manisa

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 44 - 68, 25.06.2025

Yağmur Burcu Güneş , Ecem Uğurlu , İzzet Yüksek

https://doi.org/10.59389/modular.1588041

Öz

The Anatolian cities have been home to many different civilisations and cultures; the Manisa city is also a repository of this multiculturalism. This research aims to analyse the morphological development of Manisa during the Principalities and Ottoman periods and to reveal how the urban fabric was shaped. The research adopted three different urban morphological methods: morphological, analyses of the street-parcel texture), and studies examining the effects of urban artifacts on the morphology of the city. The development in the Principalities Period was realised in three stages: the capture of the castle, the settlement moving out of the castle and the settlement parallel to the foothills of the mountain. The development in the Ottoman Period is explained in five stages: the construction of Manisa Palace and settlement towards the plain, the growth of the settlement through the kulliyes and mosques, the development of the bazaar, the development of the city through the complexes and the development with the complexes. Also, four different urban textures were observed as a result of topography and culture of inhabitants. In the Principalities period, a sloping-organic urban fabric consisting mainly of dead-end streets and amorphous parcels were observed. In the Ottoman Period, flat-organic urban texture is observed in residential areas, while flat-grid urban texture is observed in public and commercial areas. Consequently, this research is regarded as significant due to its comprehensive methodological approach and the urban texture analysis about Manisa. These findings serve as a foundation for the conservation and planning studies currently being conducted in Manisa.

Anahtar Kelimeler

Manisa Urban texture Saruhanoğulları Principality Ottoman Period Morphological analysis

Kaynakça

  • Acun, F. (2002). A portrait of the Ottoman cities. Muslim World, 92, 255–285. https://doi.org/10.1111/j.1478-1913.2002.tb03744.x
  • Acun, H. (1999). Manisa’da Türk devri yapıları. Türk Tarih Kurumu.
  • Aliağaoğlu, A. ve Uğur, A. (2016). Osmanlı şehri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 203–226.
  • Alkan, M. (2008). Kınık Vakıfları-Sayısal bir tasnif ve tasvir denemesi. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 3(4), 1–18.
  • Aydın, M. (2019). Geç Osmanlı Erken Cumhuriyet Dönemi’nde değişen kent dokusunun süreklilik bağlamında incelenmesi; işgal öncesi / sonrası Manisa (Yayın No. 537980). [Doktora tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
  • Baykara, T. (2021). Manisa şehri hakkında düşünceler. Uluslararası Batı Anadolu Beylikleri Tarih, Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu-IV Saruhanoğulları Beyliği, 81–89.
  • Belge, R. (2023). Çıkmaz sokakların oluşumu: İslam ve batı şehirlerinin mukayesesi. Mukaddime, 14(2), 199–226. https://doi.org/10.19059/mukaddime.1380561
  • Birkhamshaw, A. J., & Whitehand, J. W. R. (2012). Conzenian urban morphology and the character areas of planners and residents. Urban Design International, 17(1), 4–17. https://doi.org/10.1057/udi.2011.22
  • Cerasi, M. M. (2001). Osmanlı kenti. Yapı Kredi Yayınları.
  • Cihanlı, G., Çalışkan, E. K. ve Kubat, A. S. (2021). Morfolojik bölgeler ve çeper kuşak alanlari üzerinden bir okuma: İstanbul Yedikule örneği. Kentsel Morfoloji Sempozyumu, 413–435.
  • Çelebi, E. (1999). Evliya Çelebi seyahatnamesi. Z. Kurşun, S. A. Kahraman ve Y. Dağlı (Eds.). Yapı Kredi Yayınları.
  • Çobanoğlu, A. V. (2002). Külliye. 20 Temmuz 2024 tarihinde https://islamansiklopedisi.org.tr/kulliye adresinden alınmıştır.
  • Conzen, A. M. R. G. (1960). Alnwick, Northumberland: A study in town-plan analysis. Transactions and papers (Institute of British Geographers), 27, 1–122.
  • Emecen, F. (2003). Manisa. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.
  • Emecen, F. (2009). Saruhanoğulları. TDV İslâm araştırmaları merkezi. 20 Haziran 2024 tarihinde https://islamansiklopedisi.org.tr/saruhanogullari#1 adresinden alınmıştır.
  • Emecen, F. M. (1989). XVI. Asırda Manisa kazası. Türk Tarih Kurumu.
  • Emecen, F. M. (2006). Tarih içinde Manisa. Manisa Belediyesi Kültür Yayınları.
  • Emecen, F. M. (2013). XVI. Asırda Manisa kazası. Türk Tarih Kurumu.
  • Eray, S. S., ve Kutlu, İ. (2021). Anadolu’da Selçuklu ve Osmanlı kent yapısında çarşının konumu ve mekânsal kurgusu üzerine bir irdeleme. Kent Akademisi, 14(2), 506–517. https://doi.org/10.35674/kent.847196
  • Gauthiez, B. (2004). The history of urban morphology. Urban Morphology, 8(2), 71–89. https://doi.org/10.51347/jum.v8i2.3910
  • Küskü, S. G. (2014). Türk dönemi Manisa kenti ve düşündürdükleri. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9/10 (Fall), 633–653.
  • Gürer, T. K. (2016). Typomorphology: Discover the structure of urban space. Journal of Urban Studies, 18(7), 8–21.
  • Gürsöy, Ç. (2018). 16.-17. yüzyıl kaynaklarında Manisa ve çevresinin sosyo-ekonomik değerlerini anlamlandırmak. M. Tepekaya ve Z. Atar (Eds.), Geçmişten günümüze Manisa Şehzade II. Mehmed ve Manisa Tarihi-Kültürü-Ekonomisi (Cilt III) içinde (ss. 2071-2086). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörlük Basımevi.
  • Haykıran, K. R. (2021). Aşiretten beyliğe: Batı Anadolu’da Saruhanoğulları beyliğinin kuruluşu. Uluslararası Batı Anadolu Beylikleri Tarih, Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu-IV Saruhanoğulları Beyliği, 105–119.
  • İbrahim Cavid. (2010). Aydın Vilayeti Salnamesi R.1307 / H.1308. M. Babuçoğlu, C. Eroğlu ve A. Şahin (Eds.). Türk Tarih Kurumu.
  • Karakuyu, M. (2005). Manisa’nın tarihi coğrafyası (Yayın No. 159638) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
  • Karakuyu, M. (2007). Manisa şehrinde mahallelerin tarihsel gelişimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-20.
  • Koç, A. D., & Kubat, A. S. (2018). Morphological Techniques for Assessing Urban Form of Istanbul’s Historical Peninsula. ХХV. International Seminar on Urban Form.
  • Köklü, N. (1970). Dünkü Manisa. Ayyıldız Matbaası.
  • Kropf, K., & Malfroy, S. (2013). What is urban morphology supposed to be about specialization and the growth of a discipline. Urban Morphology, 17(2), 128–131.
  • Kuban, D. (1968). Anadolu-Türk şehri: Tarihi gelişmesi, sosyal ve fiziki özellikleri üzerinde bazı gelişmeler. Vakıflar Dergisi, 7, 53–73.
  • Küçük, E. ve Kubat, A. S. (2015). Tarihi kent dokularında morfolojik bölgeleri belirlemek: Tarihi Yarımada – Aksaray Örneği. Türkiye Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı 1. Sempozyumu “Temel Yaklaşımlar ve Teknikler”.
  • Kültür Envanteri. (t.y.). 10 Ağustos 2024 tarihinde https://kulturenvanteri.com/tr/ adresinden alınmıştır.
  • Kültür portalı. (t.y.). 8 Eylül 2024 tarihinde https://kulturportali.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
  • Lee, C. C. M. (2011). Dominant Types: Typological Ideas from and for the City. 23 Haziran 2024 tarihinde http://thecityasaproject.org/2010/05/christopher-c-m-lee-4/ adresinden alınmıştır.
  • Lilley, K. D. (2009). Urban Morphology. International Encyclopedia of Human Geography, 66–69. https://doi.org/10.1016/B978-008044910-4.01093-2
  • MBB. (t.y.). Manisa tarihi. Manisa Büyükşehir Belediyesi. 6 Eylül 2024 tarihinde https://www.manisa.bel.tr/s22_manisa-tarihi.aspx adresinden alınmıştır.
  • Moudon, A. V. (1994). Getting to know the built landscape: Typomorphology. In K.A. Franck, L.H. Schneekloth (Eds.), Ordering space: Types in architecture and design. Wiley, John & Sons.
  • Moudon, A. V. (1997). Urban morphology as an emerging interdisciplinary field. Urban Morphology, 1, 3–10. https://doi.org/10.51347/jum.v1i1.4047
  • Mülayim, S. (1991). Anadolu Türk sanatında XIV. yüzyıl. Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, 10, 2–14.
  • Özcan, K. (2010). Erken dönem Anadolu-Türk kenti Anadolu Selçuklu kenti ve mekânsal ögeleri. Bilig, 55, 193–220.
  • Özsoy, M. (2024). Manisa (1962) Foto Muhittin. Facebook. 28 Aralık 2024 tarihinde https://www.facebook.com/photo/?fbid=10160388394350810&set=g.701719163267812 adresinden alınmıştır.
  • Özdemir, H., & Topçu, M. (2022). Investigation of formal change in Akşehir City Center in the historical process with Morphological Regions Methods. In New Trends in Architecture, Planning and Design. https://www.researchgate.net/publication/366986600
  • Özdemir, M. (2017). 14-17. Yüzyıllar arasında Anadolu’ya gelen Türk göçleri ve Anadolu’nun doğusunda meydana gelen demografik değişimler. Arka Uluslararası Kültür Sanat Edebiyat ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(5), 51–76.
  • Rossi, A. (1982). The Architecture of the City. The MIT Press. https://doi.org/10.2307/j.ctv1q26xzk.20
  • Şahinalp, M. S. ve Günal, V. (2016). Osmanlı dönemi Anadolu şehirleri çarşı sisteminin fonksiyonel analizi. Journal of Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(8), 315–315. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.9627
  • Sarihan, E. (2021). Historical city evaluation in the context of morphological theories (istanbul, last ottoman period). Architecture and Engineering, 6(1), 64–72. https://doi.org/10.23968/2500-0055-2021-6-1-64-72
  • Saylan, S. (2016). Kent belleğinin sürekliliğinde kentsel artifaktların önemi: İstanbul Tarihi Yarımada 19. yüzyıl ızgara plan uygulamaları (Yayın No: 432110) [Yüksek Lisans, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
  • Şehzadeler Belediyesi. (2022). Başkan Çelik Kentsel Dönüşüm Projesinin Yıkım Çalışmalarını Yerinde İnceledi. https://www.sehzadeler.bel.tr/haberler/baskan-celık-kentsel-donusum-projesının-yıkım-calısmalarını-yerınde-ınceledı-1651935545.html
  • Sınmaz, S. (2017). Külliyelerin halsal tasarımı, Anadolu’da külliyelerin gelişim süreci ve kentsel tasarım kurgusu. Kent Akademisi, 10(4), 381–395.
  • Stewig, R. (1966). İstanbul’da çıkmaz sokaklar ve gecekondu meselesi. İstanbul Fetih Cemiyeti.
  • Tanyeli, U. (1987). Anadolu-Türk kentinde fiziksel yapının evrim süreci (11.-15. yy) [Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
  • Tanyeli, U. (2021). Anadolu Türk kentinde fiziksel yapının değişimi (11.-15. Yüzyıllar). İdealkent.
  • Tekkanat, S. S. ve Yavuz, F. (2014). Tarihi kent dokusu kapsamında, İçerişehir (Beyşehir) yerleşmesinin irdelenmesi. Uluslararası Orta Anadolu ve Akdeniz Beylikleri Sempozyumu-I, Eşrefoğulları Sempozyumu.
  • Turan, O. (1980). Selçuklular tarihi ve Türk İslâm medeniyeti. Ötüken Neşriyat.
  • Uğur, Y. (2015). Şehirler ve şehirleşme. Osmanlı İmparatorluğunda çevre ve şehir içinde (ss. 293–325). İstanbul Medeniyet Üniversitesi.
  • Uluçay, M. Ç. (1941). Manisa’daki Saray-i Amire ve Şehzadeler Türbesi. C.H.P. Manisa Halkevi.
  • Uluçay, M. Ç. (1946). Saruhanoğulları ve eserlerine dair vesikalar II. C.H.P. Halkevi.
  • Yiğit, İ. ve Demirtaş, H. (2021). Saruhan’dan Osmanlı’ya iskân devamlılığı: Manisa ve çevresi yerleşmeleri. Uluslararası Batı Anadolu Beylikleri Tarih, Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu-IV Saruhanoğulları Beyliği.
  • Whitehand, J. W. R., Gu, K., Conzen, M. P., & Whitehand, S. M. (2014). The typological process and the morphological period: A cross-cultural assessment. Environment and Planning B: Planning and Design, 41(3), 512–533. https://doi.org/10.1068/b39097
  • Whitehand, J. W. R., Gu, K., Whitehand, S. M., & Zhang, J. (2011). Urban morphology and conservation in China. Cities, 28(2), 171–185. https://doi.org/10.1016/j.cities.2010.12.001
  • Yüksel, A. E. (2023). Beylikler Döneminde Anadolu’da inşa edilen ahî yapıları hakkında bir değerlendirme. Diyanet İlmi Dergisi, 59, 1305–1338.
Toplam 62 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Kent Morfolojisi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Yağmur Burcu Güneş 0000-0003-1348-4430

Ecem Uğurlu 0000-0002-2580-2240

İzzet Yüksek 0000-0003-0637-6589

Yayımlanma Tarihi 25 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 19 Kasım 2024
Kabul Tarihi 23 Ocak 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Güneş, Y. B., Uğurlu, E., & Yüksek, İ. (2025). Manisa Tarihi Kent Dokusundaki Morfolojik Değişimin Analizi. Modular Journal, 8(1), 44-68. https://doi.org/10.59389/modular.1588041
 Kapak Resmi İndir