Research Article
BibTex RIS Cite

Sürdürülebilir Alışveriş Merkezleri Üzerine Keşfedici Bir Araştırma: Yaklaşımların ve Esasların Ortaya Koyulması

Year 2018, Volume: 1 Issue: 1, 65 - 78, 31.12.2018

Elif İlhan

Abstract

Tüketim kavramı, çağımızda en belirgin şekliyle alışveriş merkezlerinde gözlemlenmektedir. Bu ifade şekli; pek çok ekolojik, ekonomik ve toplumsal tartışmayı da beraberinde getirmektedir. 21. yüzyıl itibariyle Türkiye’de de alışveriş merkezi arzı hızlı bir artış göstermiştir. Bu artışla birlikte, Dünya’nın geri kalanında olduğu gibi Türkiye’de de alışveriş merkezleri tartışılmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın özünde süregelen bu tartışmanın bileşenlerini içeren ikincil kaynakların, keşfedici bir araştırma çerçevesinde taranması, özetlenmesi ve listelenmesi; ardında da tasnif edilen bu kaynaklardan yola çıkılarak, alışveriş merkezlerine yönelik bazı esasların tartışmaya açılması bulunmaktadır. Araştırmada öne çıkan başlıklar şunlardır; sürdürülebilir tasarım, sürdürülebilir kentleşme, sürdürülebilirlik ve alışveriş merkezleri arasındaki ilişki. Bu başlıklardan yola çıkılarak sürdürülebilir alışveriş merkezleri için bütüncül bir yaklaşımla oluşturulan esaslar sırasıyla; doğru konumun seçilmesi, uygun tasarım ve malzeme seçimi, verimli işletme, geri dönüşüm ve geri kazanım şeklindedir. Bu esaslar, yapının tüm yaşam döngüsünü kapsamaktadır. Bunlar üzerine yeni yaklaşımlar geliştirilmeli ve oluşturulacak birincil kaynaklarla desteklenmelidir.

Keywords

Alışveriş merkezleri sürdürülebilirlik kentleşme

References

  • Akman, A. (2014). ‘Sürdürülebilir, Yeşil, Doğal, Çevreci’ Kelimeleri Pazarlamanın Şık Paketleri. http://www.ekoyapidergisi.org/659-surdurulebilir-yesildogal-cevreci-kelimeleripazarlamanin-sik-paketleri.html. (15.10.2018).
  • Arslan, T. (2009). Türkiye'deki Alışveriş Merkezleri İncelemelerine Eleştirel Bir Bakış: Yorumlar, Eleştiriler, Tartışmalar, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi (14-1): 147-159.
  • Aşanlı, M. (2016). Geleneksel Yapı Teknikleri: Doğal Ekolojik Yapı Rehberi, İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
  • Aytis, S. (2008). Alışveriş Merkezleri: Dün Bugün Yarın Tasarım/Uygulama Esasları, Arkitekt (516): 24-40.
  • Barış, M. E., Shakouri, N. ve Zolnoun, S. (2012). Yeşil Çatılar (Ankara Ankamall Alışveriş Merkezi Yeşil Çatı Proje Önerisi), Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (9-1): 33-44.
  • Bostancıoğlu, E. ve Birer, E. (2004). Ekoloji ve Ahşap – Türkiye’de Ahşap Malzemenin Geleceği, Uludağ Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi (9-2): 37-44.
  • Bozkurt, S. G. ve Ulus, A. (2014). Rekreasyonel Amaçlı Kullanılan Alışveriş Merkezlerinde İç Mekan Bitkilerinin Organizasyonu ve Kullanım Parametrelerinin İstanbul (Avrupa Yakası) Örneğinde İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi (64-2): 24-40.
  • Civaroğlu, A. (2011). AVM Mimarisinde Kabuk Değişimi: M1 Meydan Merter Üzerine, Mimarlık (361): 70-74.
  • ÇEDBİK (2016). Konut Sertifika Kılavuzu: Yeni Konutlar Versiyon 2016. Dünya (10 Mayıs 2018). Türkiye'de AVM'lere Yapılan Yatırım 58 Milyar Dolar. EKOYAPI (2016). Özdilek Center Leed Gold Sertifikası Aldı. http://www.ekoyapidergisi.org/2432-ozdilek-center-leed-gold-sertifikasi-aldi.html. (15.11.2018).
  • Elias-Özkan, S. T. (2003). Binaların Sökümü ve Yıkımı, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni no:12 – “Ekoloji ve Mimarlık”: 38-41.
  • Engin, N. (2012). Enerji Etkin Tasarımda Pasif İklimlendirme: Doğal Havalandırma, Tesisat Mühendisliği (129): 62-70.
  • Ercan, M. A. (2007). Public Spaces of Post-Industrial Cities and Their Changing Roles, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi (24-1): 115-137.
  • Ercoşkun, Ö. Y. (2015). Ankara’daki Büyük Konut Projeleri ve Sürdürülebilirlik, bildiri Gazi Üniversitesi 2. Sürdürülebilir Yapılar Sempozyumu’nda sunulmuştur. http://www.isbs2015.gazi.edu.tr/belgeler/bildiriler/1091-1097.pdf. (12.10.2018).
  • Erkip, F. and Özüduru, B. H. (2015). Retail Development in Turkey: An Account after Two Decades of Shopping Malls in the Urban Scene, Progress in Planning (102): 1-33.
  • Erten, D. (2009). Türkiye için Yeflil Bina Sertifikası ve Çözüm Önerileri, Yapı Dergisi Yapıda Ekoloji: Ekolojik Mimarlıkta Somut Adımlar (Nisan): 50-55.
  • Eryıldız, D. (2003). Çevreci Mimarlık, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni no:12 “Ekoloji ve Mimarlık”: 2-7.
  • Esin, T. ve Yüksek, İ. (13-15 Mayıs 2009). Çevre Dostu Ekolojik Yapılar, bildiri Karabük Üniversitesi 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu’nda sunulmuştur. http://iats09.karabuk.edu.tr/press/bildiriler_pdf/IATS09_08-99_415.pdf. (12.10.2018).
  • Gezer, H. (2012). Malzemenin Gizil Güçlerinin Mimariye Katkısı, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi (10-20): 97-108.
  • GreeBookLive (2016). Certified BREEAM Assessments — 2008 Schemes Onwards PlottedonaMap.http://www.greenbooklive.com/search/buildingmapgoogle.jsp (12.10.2018).ICSC (2009). ICSC European Shopping Centre Awards 2009. http://uploads/awards/European_2009Winners.pdf. (07.09.2018).
  • ICSC (2010). Best-of-the-Best Award Winners Announced. http://www.icsc.org/uploads/awards/VIVA_2010Winners.pdf. (07.09.2018).
  • İsmail, S. ve Mıhlayanlar, E. (17-20 Nisan 2013). Binalarda Enerji Verimliliği ve Yeşil Bina Sertifikası Almış Ulusal ve Uluslararası Örnek Binaların Değerlendirilmesi, bildiri 11. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi’nde sunulmuştur. http://www1.mmo.org.tr/ resimler/ dosya_ekler/4788913739f05cf_ek.pdf. (12.10.2018).
  • Jones Lang LaSalle (2018). Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü 3Ç 2018.http://www.jll.com.tr/turkey/tr tr/Research/3%C3%87%202018%20G%C3%B6r %C3%BCn%C3%BCm.pdf?402fe9fc-0ae1-4607-b049-086da4cd6e0a. (15.11.2018).
  • Karabetça, A. R. (6-8 Mayıs 2015). Doğadan Esinlenmiş Tasarımlar: Tasarım Stratejisi Olarak Biyomimikri, bildiri MSGSÜ 4. Ulusal İç Mimarlık Sempozyumu’nda sunulmuştur.
  • Karadağ, A. (2009). Kentesel Ekoloji: Kentsel Çevre Analizlerinde Coğrafi Yaklaşım, Ege Coğrafya Dergisi (18/1-2): 31-47.
  • Karim, Y. (2015). İyi Tasarım Sürdürülebilir Mimari, Sürdürülebilir Mimari İse İyi Tasarımdır. http://www.ekoyapidergisi.org/1274-iyi-tasarim-surdurulebilir-mimarisurdurulebilir-mimari-ise-iyi-tasarimdir.html. (07.09.2018).
  • Kariptaş, F. (15-16 Nisan 2010). Yeşil Çatıların Ekoloji Bağlamında Değerlendirilmesi ve Turkcell Ar-Ge Binası Örneği, bildiri Dokuz Eylül Üniversitesi 5.Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu’nda sunulmuştur.
  • Kılıç, S. ve Aydoğan, M. (2006). “Alıșveriș Merkezleri-Kent” İlișkisinde Kronikleșen Sorunlar,Toplu Ulașım ve Yaya Ulașımı İlișkileri: Forum (Bornova) Alıșveriș Merkezi Örneği”, Planlama (2006-3): 89-95.
  • Kinidis, A., Corgnati, S., Bianco, E. & Yılmaz, Z. (6-9 Mayıs 2009). Güneşle Aktif Soğutma Sistemi Üzerine Bir Yaklaşım: İtalya ve Türkiye için Örnek Uygulama, bildiri IX. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi’nde sunulmuştur. http://www1.mmo. org.tr/resimler/ dosya_ekler/4b2e5d758866368_ek.pdf. (07.09.218).
  • Lobo, D. (2015). ULI Awards for Excellence: Winners through the Years. http://uli.org/awards/uli-awards-for-excellence-winners-though-the-years/. (12.10.2018).
  • Meteoroloji 2. Bölge Müdürlüğü (tarih belli değil). İzmir İlinin İklim Durumu. http://www.izmir.mgm.gov.tr/files/iklim/izmir_iklim.pdf. (27.08.2018).
  • Mizrahi, Mark (3 Aralık 2010). The Large Potential of Geothermal Heat Pump Systems. https://cleantechnica.com/2010/12/03/the-large-potential-of-geothermal-heat-pumpsystems/. (27.08.2018).
  • Özaydın, G. ve Özgür, E. (2009). Büyük Kentsel Projeler Olarak Alışveriş Merkezlerinin İstanbul Örneğinde Değerlendirilmesi, Mimarlık (347): 84-88.
  • Özcan, A. (10-15 Eylül 2007). Ekolojik Temele Dayalı Sürdürülebilir Kentsel Gelişme: Malatya Kent Örneği Üzerinden Bir Değerlendirme, bildiri 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi’nde sunulmuştur.
  • Özmehmet, E. (2007). Avrupa ve Türkiye’deki Sürdürülebilir Mimarlık Anlayışına Eleştirel Bir Bakış, Journal of Yaşar University (2-7): 809-826.
  • Şentürk, Ü. (2012). Tüketim Toplumu Bağlamında Boş Zamanların Kurumsallaştırdığı Bir Mekan: Alışveriş Merkezleri (AVM), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (13): 63-77 .
  • USGBC (2016). Projects Directory. http://www.usgbc.org/projects. (15.11.2018). XXI (2014). Yeşil Binalar Referans Rehberi 2014, XXI Mimarlık, Tasarım ve Mekan Dergisi. https://issuu.com/xxi_dergi/docs/yesil_binalar2014. (27.08.2018).
  • Yeang, K. (2012). Ekotasarım: Ekolojik Tasarım Rehberi. İstanbul: YEM Yayın.
  • Yedekçi, G. (2015). Doğayla Tasarlamak: Biyomimikri ve Geleceğin Mimarlığı. Ankara: Mimarlık Vakfı İktisadi İşletmesi, Yılmaz, M. ve Keleş, R. (2004), ‘Sürdürülebilir Konut Tasarımı ve Doğal Çevre’, Tarihi Kentler Birliği: Yerel Kimlik (13): 48-51.

Year 2018, Volume: 1 Issue: 1, 65 - 78, 31.12.2018

Elif İlhan

Abstract

References

  • Akman, A. (2014). ‘Sürdürülebilir, Yeşil, Doğal, Çevreci’ Kelimeleri Pazarlamanın Şık Paketleri. http://www.ekoyapidergisi.org/659-surdurulebilir-yesildogal-cevreci-kelimeleripazarlamanin-sik-paketleri.html. (15.10.2018).
  • Arslan, T. (2009). Türkiye'deki Alışveriş Merkezleri İncelemelerine Eleştirel Bir Bakış: Yorumlar, Eleştiriler, Tartışmalar, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi (14-1): 147-159.
  • Aşanlı, M. (2016). Geleneksel Yapı Teknikleri: Doğal Ekolojik Yapı Rehberi, İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
  • Aytis, S. (2008). Alışveriş Merkezleri: Dün Bugün Yarın Tasarım/Uygulama Esasları, Arkitekt (516): 24-40.
  • Barış, M. E., Shakouri, N. ve Zolnoun, S. (2012). Yeşil Çatılar (Ankara Ankamall Alışveriş Merkezi Yeşil Çatı Proje Önerisi), Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (9-1): 33-44.
  • Bostancıoğlu, E. ve Birer, E. (2004). Ekoloji ve Ahşap – Türkiye’de Ahşap Malzemenin Geleceği, Uludağ Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi (9-2): 37-44.
  • Bozkurt, S. G. ve Ulus, A. (2014). Rekreasyonel Amaçlı Kullanılan Alışveriş Merkezlerinde İç Mekan Bitkilerinin Organizasyonu ve Kullanım Parametrelerinin İstanbul (Avrupa Yakası) Örneğinde İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi (64-2): 24-40.
  • Civaroğlu, A. (2011). AVM Mimarisinde Kabuk Değişimi: M1 Meydan Merter Üzerine, Mimarlık (361): 70-74.
  • ÇEDBİK (2016). Konut Sertifika Kılavuzu: Yeni Konutlar Versiyon 2016. Dünya (10 Mayıs 2018). Türkiye'de AVM'lere Yapılan Yatırım 58 Milyar Dolar. EKOYAPI (2016). Özdilek Center Leed Gold Sertifikası Aldı. http://www.ekoyapidergisi.org/2432-ozdilek-center-leed-gold-sertifikasi-aldi.html. (15.11.2018).
  • Elias-Özkan, S. T. (2003). Binaların Sökümü ve Yıkımı, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni no:12 – “Ekoloji ve Mimarlık”: 38-41.
  • Engin, N. (2012). Enerji Etkin Tasarımda Pasif İklimlendirme: Doğal Havalandırma, Tesisat Mühendisliği (129): 62-70.
  • Ercan, M. A. (2007). Public Spaces of Post-Industrial Cities and Their Changing Roles, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi (24-1): 115-137.
  • Ercoşkun, Ö. Y. (2015). Ankara’daki Büyük Konut Projeleri ve Sürdürülebilirlik, bildiri Gazi Üniversitesi 2. Sürdürülebilir Yapılar Sempozyumu’nda sunulmuştur. http://www.isbs2015.gazi.edu.tr/belgeler/bildiriler/1091-1097.pdf. (12.10.2018).
  • Erkip, F. and Özüduru, B. H. (2015). Retail Development in Turkey: An Account after Two Decades of Shopping Malls in the Urban Scene, Progress in Planning (102): 1-33.
  • Erten, D. (2009). Türkiye için Yeflil Bina Sertifikası ve Çözüm Önerileri, Yapı Dergisi Yapıda Ekoloji: Ekolojik Mimarlıkta Somut Adımlar (Nisan): 50-55.
  • Eryıldız, D. (2003). Çevreci Mimarlık, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni no:12 “Ekoloji ve Mimarlık”: 2-7.
  • Esin, T. ve Yüksek, İ. (13-15 Mayıs 2009). Çevre Dostu Ekolojik Yapılar, bildiri Karabük Üniversitesi 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu’nda sunulmuştur. http://iats09.karabuk.edu.tr/press/bildiriler_pdf/IATS09_08-99_415.pdf. (12.10.2018).
  • Gezer, H. (2012). Malzemenin Gizil Güçlerinin Mimariye Katkısı, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi (10-20): 97-108.
  • GreeBookLive (2016). Certified BREEAM Assessments — 2008 Schemes Onwards PlottedonaMap.http://www.greenbooklive.com/search/buildingmapgoogle.jsp (12.10.2018).ICSC (2009). ICSC European Shopping Centre Awards 2009. http://uploads/awards/European_2009Winners.pdf. (07.09.2018).
  • ICSC (2010). Best-of-the-Best Award Winners Announced. http://www.icsc.org/uploads/awards/VIVA_2010Winners.pdf. (07.09.2018).
  • İsmail, S. ve Mıhlayanlar, E. (17-20 Nisan 2013). Binalarda Enerji Verimliliği ve Yeşil Bina Sertifikası Almış Ulusal ve Uluslararası Örnek Binaların Değerlendirilmesi, bildiri 11. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi’nde sunulmuştur. http://www1.mmo.org.tr/ resimler/ dosya_ekler/4788913739f05cf_ek.pdf. (12.10.2018).
  • Jones Lang LaSalle (2018). Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü 3Ç 2018.http://www.jll.com.tr/turkey/tr tr/Research/3%C3%87%202018%20G%C3%B6r %C3%BCn%C3%BCm.pdf?402fe9fc-0ae1-4607-b049-086da4cd6e0a. (15.11.2018).
  • Karabetça, A. R. (6-8 Mayıs 2015). Doğadan Esinlenmiş Tasarımlar: Tasarım Stratejisi Olarak Biyomimikri, bildiri MSGSÜ 4. Ulusal İç Mimarlık Sempozyumu’nda sunulmuştur.
  • Karadağ, A. (2009). Kentesel Ekoloji: Kentsel Çevre Analizlerinde Coğrafi Yaklaşım, Ege Coğrafya Dergisi (18/1-2): 31-47.
  • Karim, Y. (2015). İyi Tasarım Sürdürülebilir Mimari, Sürdürülebilir Mimari İse İyi Tasarımdır. http://www.ekoyapidergisi.org/1274-iyi-tasarim-surdurulebilir-mimarisurdurulebilir-mimari-ise-iyi-tasarimdir.html. (07.09.2018).
  • Kariptaş, F. (15-16 Nisan 2010). Yeşil Çatıların Ekoloji Bağlamında Değerlendirilmesi ve Turkcell Ar-Ge Binası Örneği, bildiri Dokuz Eylül Üniversitesi 5.Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu’nda sunulmuştur.
  • Kılıç, S. ve Aydoğan, M. (2006). “Alıșveriș Merkezleri-Kent” İlișkisinde Kronikleșen Sorunlar,Toplu Ulașım ve Yaya Ulașımı İlișkileri: Forum (Bornova) Alıșveriș Merkezi Örneği”, Planlama (2006-3): 89-95.
  • Kinidis, A., Corgnati, S., Bianco, E. & Yılmaz, Z. (6-9 Mayıs 2009). Güneşle Aktif Soğutma Sistemi Üzerine Bir Yaklaşım: İtalya ve Türkiye için Örnek Uygulama, bildiri IX. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi’nde sunulmuştur. http://www1.mmo. org.tr/resimler/ dosya_ekler/4b2e5d758866368_ek.pdf. (07.09.218).
  • Lobo, D. (2015). ULI Awards for Excellence: Winners through the Years. http://uli.org/awards/uli-awards-for-excellence-winners-though-the-years/. (12.10.2018).
  • Meteoroloji 2. Bölge Müdürlüğü (tarih belli değil). İzmir İlinin İklim Durumu. http://www.izmir.mgm.gov.tr/files/iklim/izmir_iklim.pdf. (27.08.2018).
  • Mizrahi, Mark (3 Aralık 2010). The Large Potential of Geothermal Heat Pump Systems. https://cleantechnica.com/2010/12/03/the-large-potential-of-geothermal-heat-pumpsystems/. (27.08.2018).
  • Özaydın, G. ve Özgür, E. (2009). Büyük Kentsel Projeler Olarak Alışveriş Merkezlerinin İstanbul Örneğinde Değerlendirilmesi, Mimarlık (347): 84-88.
  • Özcan, A. (10-15 Eylül 2007). Ekolojik Temele Dayalı Sürdürülebilir Kentsel Gelişme: Malatya Kent Örneği Üzerinden Bir Değerlendirme, bildiri 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi’nde sunulmuştur.
  • Özmehmet, E. (2007). Avrupa ve Türkiye’deki Sürdürülebilir Mimarlık Anlayışına Eleştirel Bir Bakış, Journal of Yaşar University (2-7): 809-826.
  • Şentürk, Ü. (2012). Tüketim Toplumu Bağlamında Boş Zamanların Kurumsallaştırdığı Bir Mekan: Alışveriş Merkezleri (AVM), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (13): 63-77 .
  • USGBC (2016). Projects Directory. http://www.usgbc.org/projects. (15.11.2018). XXI (2014). Yeşil Binalar Referans Rehberi 2014, XXI Mimarlık, Tasarım ve Mekan Dergisi. https://issuu.com/xxi_dergi/docs/yesil_binalar2014. (27.08.2018).
  • Yeang, K. (2012). Ekotasarım: Ekolojik Tasarım Rehberi. İstanbul: YEM Yayın.
  • Yedekçi, G. (2015). Doğayla Tasarlamak: Biyomimikri ve Geleceğin Mimarlığı. Ankara: Mimarlık Vakfı İktisadi İşletmesi, Yılmaz, M. ve Keleş, R. (2004), ‘Sürdürülebilir Konut Tasarımı ve Doğal Çevre’, Tarihi Kentler Birliği: Yerel Kimlik (13): 48-51.
There are 38 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

Elif İlhan

Publication Date December 31, 2018
Submission Date November 24, 2018
Published in Issue Year 2018Volume: 1 Issue: 1

Cite

APA İlhan, E. (2018). Sürdürülebilir Alışveriş Merkezleri Üzerine Keşfedici Bir Araştırma: Yaklaşımların ve Esasların Ortaya Koyulması. Modular Journal, 1(1), 65-78.
 Download Cover Image