Research Article
BibTex RIS Cite

Sanat ve Tasarım Arasındaki Muğlak Alan

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 404 - 426, 27.12.2025
https://doi.org/10.59389/modular.1585562

Abstract

Sanat ve tasarım arasındaki farklar uzun süredir tartışılsa da iki disiplinin kesişim noktaları sanatçılar ve tasarımcılar için her zaman ilgi çekici olmuştur. İşlev, estetik ve amaç açısından farklılık gösteren bu disiplinler, ortak kaygılar etrafında birleşerek belirsiz bir alan yaratmış ve üretim süreçlerini teşvik etmiştir. Bu araştırmanın amacı, sanat ve tasarımın tarihsel gelişimi ve disiplinler arası etkileşimleri üzerinden, iki alan arasındaki sınırların nasıl bulanıklaştığını veya netleştiğini incelemektir. Ayrıca, tasarım objelerinin hangi koşullarda sanat eseri olarak kabul edilebileceği tartışmaya açılmaktadır. Araştırma, kavramsal analiz ve literatür taramasına dayalı nitel bir yöntem ile gerçekleştirilmiştir. Sanat ve tasarımın yaratım süreçlerinin dönemsel koşullardan, sanat ve tasarım manifestolarından nasıl etkilendiği değerlendirilmiş; sanatçı ve tasarımcıların benzer üsluplarla çalıştığı örnekler görsel ve kuramsal açıdan incelenmiştir. Bulgular, sanat ve tasarımın işlevsel kaygılar ve estetik değerler açısından farklılaştığını; ancak toplumsal ve kültürel bağlamda ortak bir zeminde buluştuğunu göstermektedir. Çalışma, sanat ile tasarım arasındaki dinamik sınırların değişken doğasını ortaya koymakta ve bu sınırların, yaratıcı süreçleri nasıl zenginleştirdiğini gözler önüne sermektedir.

References

  • Aandersson Studio. (2015). Seramik sofra takımı koleksiyonu [Fotoğraf]. Şekil 11. 10 Kasım 2024 tarihinde https://www.fubiz.net/2015/07/29/deconstructed-ceramic-furniture adresinden alındı.
  • Ai, W. (2014). Coca-Cola logosuyla boyanmış han vazosu [Seramik]. Özel Koleksiyon. Şekil 7. 8 Kasım 2024 tarihinde https://www.phillips.com/detail/ai-weiwei/UK010119/17 adresinden alındı.
  • Antonelli, P. (2004, Nisan 8). Exhibition showcases masterfully designed everyday objects at MoMA QNS [Basın bülteni]. The Museum of Modern Art. https://assets.moma.org/documents/moma_press-release_387075.pdf adresinden alındı.
  • Anonim. (2023, Mart 18). Bauhaus mimarisi ve tasarım ilkeleri. Buldink. 20 Temmuz 2024 tarihinde https://buldink.com/bauhaus-mimarisi-ve-tasarim-ilkeleri/ adresinden alındı.
  • Anonim. (2024). *Riton (Dini tören kabı) (6.-5. yüzyıl MÖ)* [Fotoğraf]. Abegg-Stiftung Müzesi, İsviçre. Şekil 1. 5 Eylül 2024 tarihinde https://arkeofili.com/antik-dunyanin-torensel-kaplari-riton-nedir/ adresinden alındı.
  • Anonim. (2024). The Vitruvian Man by Leonardo da Vinci. LeonardoDaVinci.net. 14 Ağustos 2024 tarihinde https://www.leonardodavinci.net/the-vitruvian-man.jsp adresinden alındı.
  • Arkitektuel. (2024, Temmuz 31). Bauhaus’un kurucusu: Walter Gropius. 20 Temmuz 2024 tarihinde https://www.arkitektuel.com/modernizm-kurucularindan-walter-gropius/ adresinden alındı. Arnheim, R. (1954). Art and visual perception: A psychology of the creative eye. University of California Press.
  • Babadağ, M. (2024, Ocak 4). Sanatın tasarım üzerine düşen gölgesi. e-Skop. 12 Ağustos 2024 tarihinde https://www.e-skop.com/skopbulten/sanatin-tasarim-uzerine-dusen-golgesi/3002 adresinden alındı.
  • Baudrillard, J. (1994). Simulacra and simulation (S. F. Glaser, Çev.). University of Michigan Press. (Orijinal çalışma basım tarihi 1981).
  • Bende, D. (2016, Temmuz 11). Readymade ceramic art by Ai Weiwei; in search of humanity. Keramiek Bende. 11 Temmuz 2024 tarihinde https://dfb-keramiek.nl/2024/01/readymade-ceramic-art-by-ai-weiwei-in-search-of-humanity/?lang=en adresinden alındı.
  • Berman, M. (2012). Katı olan her şey buharlaşıyor (Ü. Altuğ & B. Peker, Çev.). İletişim Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1982).
  • Beyazıt, N. (2004). Tasarımı anlamak. Yem Yayın.
  • Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social critique of the judgement of taste. Harvard University Press.
  • Danto, A. C. (2013). What art is. Yale University Press.
  • da Vinci, L. (c. 1490). Vitruvius Adamı [Çizim]. Gallerie dell'Accademia, Venedik. Şekil 2. 25 Ekim 2024 tarihinde https://www.leonardodavinci.net/the-vitruvian-man.jsp adresinden alındı.
  • Dilmaç, O. (2015, Temmuz 16). Tasarım eğitimi tarihi ve William Morris. İdil Dergisi. 22 Eylül 2024 tarihinde https://www.idildergisi.com/makale/pdf/1420639775.pdf adresinden alındı.
  • Duchamp, M. (1913/1951). Bisiklet Tekerleği [Hazır nesne heykel]. Modern Sanat Müzesi (MoMA), New York. Şekil 5. 5 Kasım 2024 tarihinde https://www.moma.org/audio/playlist/296/3787 adresinden alındı.
  • Duchamp, M. (1917/1964 replika). Fountain [Hazır nesne heykel]. Tate Modern, Londra. Şekil 13. 5 Kasım 2024 tarihinde https://www.tate.org.uk/art/artworks/duchamp-fountain-t07573 adresinden alındı.
  • EBA. (2024). Sosyoloji 1- 3.Ünite kültür ünite özeti. Maddi ve manevi kültür ögeleri. 10 Eylül 2024 tarihinde https://ogmmateryal.eba.gov.tr/panel/upload/files/hpyjpscw2hw.pdf adresinden alındı.
  • Foster, H. (Ed.). (1998). The anti-aesthetic (2. baskı). The New Press. Gehry, F. O. (1997). Guggenheim Müzesi Bilbao [Mimari fotoğraf]. (Fotoğraf: Aurore). Şekil 12. 5 Kasım 2024 tarihinde https://it.m.wikipedia.org/wiki/File:Bilbao_-_Guggenheim_aurore.jpg adresinden alındı.
  • Gombrich, E. H. (1950). The story of art. Phaidon Press.
  • Gombrich, E. H. (1995). The story of art (16. baskı). Phaidon Press.
  • Graves, M. (1985). Whistling Bird Teakettle (Kuş şeklinde düdüklü su ısıtıcısı) [Ürün fotoğrafı]. Alessi. Şekil 14. 15 Ekim 2024 tarihinde https://www.dezeen.com/2014/07/08/movie-alberto-alessi-michael-graves-9093-kettle-best-seller-15-years adresinden alındı.
  • Gropius, W. (1920). Bauhaus F51 Sandalyesi [Mobilya tasarımı]. Bauhaus Arşivi, Berlin. Şekil 3b. 8 Eylül 2025 tarihinde https://www.uber-modern.com/en/tecta-bauhaus/126-gropius-f51.html/ adresinden alındı.
  • Hobsbawm, E. J. (1962). The age of revolution: Europe 1789–1848. Weidenfeld & Nicolson.
  • Howarth, D. (2015, Ağustos 3). Postmodern design: Carlton bookcase by Ettore Sottsass. Dezeen. 22 Eylül 2024 tarihinde https://www.dezeen.com/2015/08/03/ettore-sottsass-memphis-group-carlton-storage-unit-tahiti-lamp-postmodernism/ adresinden alındı.
  • Itten, J. (1970). The elements of color: A treatise on the color system of Johannes Itten based on his book "The art of color. Van Nostrand Reinhold.
  • Jencks, C. (1987). Post-modernism: The new classicism. Rizzoli International Publications.
  • Karaçalı, B. (2024). Çağdaş sanat/tasarım form. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(1), 317-330. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3545729
  • Lee, M. (2014, Nisan 22). Kettle with a bird-shaped whistle. The Metropolitan Museum of Art. 15 Ekim 2024 tarihinde https://www.metmuseum.org/blogs/now-at-the-met/2014/kettle-with-bird-shaped-whistle adresinden alındı.
  • Loewy, R. (1930'lar). Elektrikli kalem açacağı (Streamline tasarımı) [Ürün fotoğrafı]. Şekil 4. 22 Eylül 2024 tarihinde https://markut.net/sayi-4/streamline-akimi-raymond-loewy/ adresinden alındı.
  • Lyotard, J.-F. (1984). The postmodern condition. Manchester University Press.
  • Manastırlı, R. (2017). Hazır nesnelerin sanatsal formlara dönüşüm süreci. Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(19), 113-133. https://docs.neu.edu.tr/library/6536984150.pdf
  • Mondrian, P. (1921). Mavi Kırmızı ve Sarılı Kompozisyon [Litografi]. Özel Koleksiyon. Şekil 3a. 8 Eylül 2024 tarihinde https://www.artnet.com/artists/piet-mondrian/ adresinden alındı.
  • Mondrian, P. (2024). Ohne titel (3 works) [Sanat eseri]. Artnet. 8 Eylül 2024 tarihinde https://www.artnet.com/artists/piet-mondrian/ohne-titel-3-works-9Ywh4XAjTFgsLM4egVg6DA2 adresinden alındı.
  • Norman, D. A. (2013). The design of everyday things (Rev. and expanded ed.). Basic Books.
  • Panofsky, E. (1955). Meaning in the visual arts: Papers in and on art history. Doubleday Anchor Books.
  • Papanek, V. (1971). Design for the real world: Human ecology and social change. Pantheon Books.
  • Pevsner, N. (1960). Pioneers of modern design: From William Morris to Walter Gropius. Penguin Books.
  • Pivada. (2024). Avignonlu kızlar - Pablo Picasso. 12 Ağustos 2024 tarihinde https://www.pivada.com/pablo-picasso-avignonlu-kizlar adresinden alındı.
  • Sottsass, E. (1981). Carlton Kütüphanesi/Oda bölücü [Mobilya tasarımı]. Memphis Milano. Şekil 10. 5 Kasım 2024 tarihinde https://www.metmuseum.org/art/collection/search/486989 adresinden alındı.
  • Starck, P. (1990). Juicy Salif limon sıkacağı [Ürün fotoğrafı]. Alessi. Şekil 8. 22 Ekim 2024 tarihinde https://www.alessi.com/en/products/juicy-salif-lemon-squeezer-254.html adresinden alındı.
  • Starck, P. (1990-1992). Hot Bertaa su ısıtıcısı [Ürün fotoğrafı]. Alessi. Şekil 9. 22 Ekim 2024 tarihinde https://www.starck.com/hot-bertaa-alessi-p2068 adresinden alındı.
  • Stockmans, P. (1999). Ufsi, Kobalt renkli tabaklardan oluşturulmuş düzenleme [Seramik yerleştirme]. Şekil 6. 5 Kasım 2024 tarihinde https://pietstockmans.art/architectural-integrations#/1999-ufsia/ adresinden alındı.
  • Uçar, M. (2023). Postmodern dönemde sanat tasarım ilişkisi. Uluslararası Sanat ve Estetik Dergisi, 6(1), 1-15. https://usved.com/index.jsp?mod=tammetin&makaleadi=&makaleurl=27f4c030-e6da-4a30-92b7-74d53aa66f0e.pdf&key=67566
  • Venturi, R. (1966). Complexity and contradiction in architecture. The Museum of Modern Art.
  • Whitford, F. (1995). Bauhaus. Thames and Hudson.
  • Yıldız, B. (2016). Marcel Duchamp eserlerinin yıkıcı düzlemi ve readymade’lerindeki anti-topografi. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 5(24), 139-152. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/229864

The Blurred Area Between Art And Design

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 404 - 426, 27.12.2025
https://doi.org/10.59389/modular.1585562

Abstract

Although the differences between art and design have long been debated, the intersections of the two disciplines have always been of interest to artists and designers. While differing in terms of function, aesthetics, and purpose, these disciplines come together around common concerns, creating an ambiguous space that has encouraged creative production. The aim of this study is to examine how the boundaries between art and design have become blurred or clarified through their historical development and interdisciplinary interactions. In addition, it discusses under which conditions design objects can be recognized as works of art. The research was conducted using a qualitative method based on conceptual analysis and literature review. It evaluates how the creative processes of art and design have been influenced by historical circumstances and by artistic and design manifestos, and it analyzes examples where artists and designers have worked in similar styles from both visual and theoretical perspectives. The findings reveal that art and design diverge in terms of functional concerns and aesthetic values, yet converge within social and cultural contexts. The study demonstrates the dynamic nature of the boundaries between art and design and highlights how this ambiguity enriches creative processes.

References

  • Aandersson Studio. (2015). Seramik sofra takımı koleksiyonu [Fotoğraf]. Şekil 11. 10 Kasım 2024 tarihinde https://www.fubiz.net/2015/07/29/deconstructed-ceramic-furniture adresinden alındı.
  • Ai, W. (2014). Coca-Cola logosuyla boyanmış han vazosu [Seramik]. Özel Koleksiyon. Şekil 7. 8 Kasım 2024 tarihinde https://www.phillips.com/detail/ai-weiwei/UK010119/17 adresinden alındı.
  • Antonelli, P. (2004, Nisan 8). Exhibition showcases masterfully designed everyday objects at MoMA QNS [Basın bülteni]. The Museum of Modern Art. https://assets.moma.org/documents/moma_press-release_387075.pdf adresinden alındı.
  • Anonim. (2023, Mart 18). Bauhaus mimarisi ve tasarım ilkeleri. Buldink. 20 Temmuz 2024 tarihinde https://buldink.com/bauhaus-mimarisi-ve-tasarim-ilkeleri/ adresinden alındı.
  • Anonim. (2024). *Riton (Dini tören kabı) (6.-5. yüzyıl MÖ)* [Fotoğraf]. Abegg-Stiftung Müzesi, İsviçre. Şekil 1. 5 Eylül 2024 tarihinde https://arkeofili.com/antik-dunyanin-torensel-kaplari-riton-nedir/ adresinden alındı.
  • Anonim. (2024). The Vitruvian Man by Leonardo da Vinci. LeonardoDaVinci.net. 14 Ağustos 2024 tarihinde https://www.leonardodavinci.net/the-vitruvian-man.jsp adresinden alındı.
  • Arkitektuel. (2024, Temmuz 31). Bauhaus’un kurucusu: Walter Gropius. 20 Temmuz 2024 tarihinde https://www.arkitektuel.com/modernizm-kurucularindan-walter-gropius/ adresinden alındı. Arnheim, R. (1954). Art and visual perception: A psychology of the creative eye. University of California Press.
  • Babadağ, M. (2024, Ocak 4). Sanatın tasarım üzerine düşen gölgesi. e-Skop. 12 Ağustos 2024 tarihinde https://www.e-skop.com/skopbulten/sanatin-tasarim-uzerine-dusen-golgesi/3002 adresinden alındı.
  • Baudrillard, J. (1994). Simulacra and simulation (S. F. Glaser, Çev.). University of Michigan Press. (Orijinal çalışma basım tarihi 1981).
  • Bende, D. (2016, Temmuz 11). Readymade ceramic art by Ai Weiwei; in search of humanity. Keramiek Bende. 11 Temmuz 2024 tarihinde https://dfb-keramiek.nl/2024/01/readymade-ceramic-art-by-ai-weiwei-in-search-of-humanity/?lang=en adresinden alındı.
  • Berman, M. (2012). Katı olan her şey buharlaşıyor (Ü. Altuğ & B. Peker, Çev.). İletişim Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1982).
  • Beyazıt, N. (2004). Tasarımı anlamak. Yem Yayın.
  • Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social critique of the judgement of taste. Harvard University Press.
  • Danto, A. C. (2013). What art is. Yale University Press.
  • da Vinci, L. (c. 1490). Vitruvius Adamı [Çizim]. Gallerie dell'Accademia, Venedik. Şekil 2. 25 Ekim 2024 tarihinde https://www.leonardodavinci.net/the-vitruvian-man.jsp adresinden alındı.
  • Dilmaç, O. (2015, Temmuz 16). Tasarım eğitimi tarihi ve William Morris. İdil Dergisi. 22 Eylül 2024 tarihinde https://www.idildergisi.com/makale/pdf/1420639775.pdf adresinden alındı.
  • Duchamp, M. (1913/1951). Bisiklet Tekerleği [Hazır nesne heykel]. Modern Sanat Müzesi (MoMA), New York. Şekil 5. 5 Kasım 2024 tarihinde https://www.moma.org/audio/playlist/296/3787 adresinden alındı.
  • Duchamp, M. (1917/1964 replika). Fountain [Hazır nesne heykel]. Tate Modern, Londra. Şekil 13. 5 Kasım 2024 tarihinde https://www.tate.org.uk/art/artworks/duchamp-fountain-t07573 adresinden alındı.
  • EBA. (2024). Sosyoloji 1- 3.Ünite kültür ünite özeti. Maddi ve manevi kültür ögeleri. 10 Eylül 2024 tarihinde https://ogmmateryal.eba.gov.tr/panel/upload/files/hpyjpscw2hw.pdf adresinden alındı.
  • Foster, H. (Ed.). (1998). The anti-aesthetic (2. baskı). The New Press. Gehry, F. O. (1997). Guggenheim Müzesi Bilbao [Mimari fotoğraf]. (Fotoğraf: Aurore). Şekil 12. 5 Kasım 2024 tarihinde https://it.m.wikipedia.org/wiki/File:Bilbao_-_Guggenheim_aurore.jpg adresinden alındı.
  • Gombrich, E. H. (1950). The story of art. Phaidon Press.
  • Gombrich, E. H. (1995). The story of art (16. baskı). Phaidon Press.
  • Graves, M. (1985). Whistling Bird Teakettle (Kuş şeklinde düdüklü su ısıtıcısı) [Ürün fotoğrafı]. Alessi. Şekil 14. 15 Ekim 2024 tarihinde https://www.dezeen.com/2014/07/08/movie-alberto-alessi-michael-graves-9093-kettle-best-seller-15-years adresinden alındı.
  • Gropius, W. (1920). Bauhaus F51 Sandalyesi [Mobilya tasarımı]. Bauhaus Arşivi, Berlin. Şekil 3b. 8 Eylül 2025 tarihinde https://www.uber-modern.com/en/tecta-bauhaus/126-gropius-f51.html/ adresinden alındı.
  • Hobsbawm, E. J. (1962). The age of revolution: Europe 1789–1848. Weidenfeld & Nicolson.
  • Howarth, D. (2015, Ağustos 3). Postmodern design: Carlton bookcase by Ettore Sottsass. Dezeen. 22 Eylül 2024 tarihinde https://www.dezeen.com/2015/08/03/ettore-sottsass-memphis-group-carlton-storage-unit-tahiti-lamp-postmodernism/ adresinden alındı.
  • Itten, J. (1970). The elements of color: A treatise on the color system of Johannes Itten based on his book "The art of color. Van Nostrand Reinhold.
  • Jencks, C. (1987). Post-modernism: The new classicism. Rizzoli International Publications.
  • Karaçalı, B. (2024). Çağdaş sanat/tasarım form. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(1), 317-330. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3545729
  • Lee, M. (2014, Nisan 22). Kettle with a bird-shaped whistle. The Metropolitan Museum of Art. 15 Ekim 2024 tarihinde https://www.metmuseum.org/blogs/now-at-the-met/2014/kettle-with-bird-shaped-whistle adresinden alındı.
  • Loewy, R. (1930'lar). Elektrikli kalem açacağı (Streamline tasarımı) [Ürün fotoğrafı]. Şekil 4. 22 Eylül 2024 tarihinde https://markut.net/sayi-4/streamline-akimi-raymond-loewy/ adresinden alındı.
  • Lyotard, J.-F. (1984). The postmodern condition. Manchester University Press.
  • Manastırlı, R. (2017). Hazır nesnelerin sanatsal formlara dönüşüm süreci. Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(19), 113-133. https://docs.neu.edu.tr/library/6536984150.pdf
  • Mondrian, P. (1921). Mavi Kırmızı ve Sarılı Kompozisyon [Litografi]. Özel Koleksiyon. Şekil 3a. 8 Eylül 2024 tarihinde https://www.artnet.com/artists/piet-mondrian/ adresinden alındı.
  • Mondrian, P. (2024). Ohne titel (3 works) [Sanat eseri]. Artnet. 8 Eylül 2024 tarihinde https://www.artnet.com/artists/piet-mondrian/ohne-titel-3-works-9Ywh4XAjTFgsLM4egVg6DA2 adresinden alındı.
  • Norman, D. A. (2013). The design of everyday things (Rev. and expanded ed.). Basic Books.
  • Panofsky, E. (1955). Meaning in the visual arts: Papers in and on art history. Doubleday Anchor Books.
  • Papanek, V. (1971). Design for the real world: Human ecology and social change. Pantheon Books.
  • Pevsner, N. (1960). Pioneers of modern design: From William Morris to Walter Gropius. Penguin Books.
  • Pivada. (2024). Avignonlu kızlar - Pablo Picasso. 12 Ağustos 2024 tarihinde https://www.pivada.com/pablo-picasso-avignonlu-kizlar adresinden alındı.
  • Sottsass, E. (1981). Carlton Kütüphanesi/Oda bölücü [Mobilya tasarımı]. Memphis Milano. Şekil 10. 5 Kasım 2024 tarihinde https://www.metmuseum.org/art/collection/search/486989 adresinden alındı.
  • Starck, P. (1990). Juicy Salif limon sıkacağı [Ürün fotoğrafı]. Alessi. Şekil 8. 22 Ekim 2024 tarihinde https://www.alessi.com/en/products/juicy-salif-lemon-squeezer-254.html adresinden alındı.
  • Starck, P. (1990-1992). Hot Bertaa su ısıtıcısı [Ürün fotoğrafı]. Alessi. Şekil 9. 22 Ekim 2024 tarihinde https://www.starck.com/hot-bertaa-alessi-p2068 adresinden alındı.
  • Stockmans, P. (1999). Ufsi, Kobalt renkli tabaklardan oluşturulmuş düzenleme [Seramik yerleştirme]. Şekil 6. 5 Kasım 2024 tarihinde https://pietstockmans.art/architectural-integrations#/1999-ufsia/ adresinden alındı.
  • Uçar, M. (2023). Postmodern dönemde sanat tasarım ilişkisi. Uluslararası Sanat ve Estetik Dergisi, 6(1), 1-15. https://usved.com/index.jsp?mod=tammetin&makaleadi=&makaleurl=27f4c030-e6da-4a30-92b7-74d53aa66f0e.pdf&key=67566
  • Venturi, R. (1966). Complexity and contradiction in architecture. The Museum of Modern Art.
  • Whitford, F. (1995). Bauhaus. Thames and Hudson.
  • Yıldız, B. (2016). Marcel Duchamp eserlerinin yıkıcı düzlemi ve readymade’lerindeki anti-topografi. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 5(24), 139-152. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/229864
There are 48 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Industrial Product Design, Design History, Theory and Criticism
Journal Section Research Article
Authors

Güner Dönmez 0000-0001-9328-0010

Submission Date November 14, 2024
Acceptance Date October 20, 2025
Publication Date December 27, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 8 Issue: 2

Cite

APA Dönmez, G. (2025). Sanat ve Tasarım Arasındaki Muğlak Alan. Modular Journal, 8(2), 404-426. https://doi.org/10.59389/modular.1585562