Mosques appear as an important building type in Turkish-Islamic architecture due to their feature of being a place of worship according to their religious functions. In addition to their religious function, the symbolic and political nature of these building types and the fact that they are public spaces allow them to be used for different functions. Especially after the recent earthquakes in Kahramanmaraş on February 6, 2023, the use of surviving cultural assets for sheltering disaster victims in emergencies has gained importance. In this study, mosques with tabhane, which are frequently encountered in Ottoman architecture and examples of which are found in many parts of Anatolia, are discussed. Within the scope of this study, the potential of these buildings for use in emergencies was evaluated through inferences made from their plan schemes. The aim of the study is to analyze and discuss the spatial qualities of mosques for disaster and post-disaster uses in the specific case of mosques with tabhane.
Camiler, dini işlevlerine göre ibadet mekânı olma özelliğinden dolayı Türk-İslam mimarisinde önemli bir yapı türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yapı türlerinin dini işlevinin yanında simgesel ve politik niteliği ile kamusal alan özelliğinde olması farklı işlevlerde kullanımına olanak sağlamaktadır. Özellikle yakın tarihte ülkemizde gerçekleşen 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra ayakta kalabilen kültür varlıklarının acil durumlarda afetzedeler için barınma amaçlı kullanımı önem kazanmıştır. Bu çalışmada, Osmanlı mimarisinde sıkça karşımıza çıkan ve Anadolu’nun birçok yerinde örneğine rastlanan tabhaneli camiler ele alınmıştır. Çalışma kapsamında bu yapıların plan şemaları üzerinden elde edilen çıkarımlarla acil durumlarda kullanım potansiyelleri değerlendirilmiştir. Çalışmada amaç, camilerin afet ve sonrası kullanımlar için mekânsal niteliklerini tabhaneli camiler özelinde analiz etmek ve tartışmaya açmaktır.
Makalenin proofreading süreci için Gazi Üniversitesi Akademik Yazma Uygulama ve Araştırma Merkezi'ne katkılarından dolayı teşekkür ederiz. Çalışma sürecine bilgi birikimi ve ufuk açıcı yönlendirmeleri ile katkıda bulunan değerli hocamız Doç. Dr. Hilal Aycı’ya emeklerinden dolayı teşekkür ederiz. Makalede ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada etik kurul izni gerekmemiştir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mimari Miras ve Koruma, Mimari Tarih, Teori ve Eleştiri, Mimari Tasarım |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 26 Aralık 2023 |
Gönderilme Tarihi | 29 Temmuz 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 8 Sayı: Special Issue |