Öz
The working fluids used in metal working and have some important tasks, such as lubrication, cooling, protection to corrosion and chip removal from the work surface. Metal working fluids are one of the types of lubricants, which are extensively used in machining operations. Metal working fluids are provided from metal working machine with tank or a central cooling and filtration (Hydromation) systems. Especially, central cooling system has been preferred by enterprises which have a lot of working machine. The working fluids has been input and output from each machine in central cooling systems. During the working fluids output from machine, metal powders, dusts and the other particles are carrying in central system. Filtered and cooled fluids are incorporated in cycle by pomp again. Bacteria, skin irritation, bad odor and risk of formation of vapor density are harmful to human health more than the other system in central cooling system. In this study, metal workingfluids used in the center of Hydromation coolant has been investigated the negative effects on human health and precautions to be taken have been mentioned.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Sosyal Güvenlik Kurumu, İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri Yıllığı (2011).
- Sosyal Güvenlik Kurumu, İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri Yıllığı (2012).
- M. C. Çakır, Modern talaşlı imalatın esasları, Nobel Yayıncılık, Ankara, (2006).
- E.L.H. Bastian, Metalworking lubricants, their selection, Application and maintenance (1951). O. Çakır, M. Kıyak, E. Atlan, Comprasion of Gases Applications to Wet and Dry Cuttings in Turning, Journal of Materials Processing Technology, 153, 35-42,(2004).
- J. Sharma, B. S. Sidhu, Investigation of effects of dry and near dry machining on AISI D2 steel using vegetable oil, Journal of Cleaner Production, 66 (2014) 619-623,(November 2013)
- E. Şık, Bitkisel tabanlı yağlardan metal kesme sıvısı eldesi ve karakterizasyonu, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze-Türkiye, (2009).
- C. Kommineni, Occupational Risk; Metal-Working Fluids Attack Liver and Gonads, Cancerweekly Plus, 08967385 (January, 2001).
- J.Yacher,W. Heitbring, E. Burroughs, Concenration of metalworking mists and after installation of a commercial air cleaner,Sauer-sundstrand company,ECTB218-12a,(1997)
- H. Demir, H. B. Ulaş, M. Zeyveli, Talaşlı üretimde kullanılan kesme sıvılarından istenen özellikler, 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS’09), Karabük, (13-15 Mayıs 2009).
- Houghton International, Module 1first principle, (2014).
- K. Weinert,I. Inasaki, J. W. Sutherland, T. Wakabayashi (2004) DOI:10.1016/S00078506(07)60027-4
- M. A. El Baradie, Cutting Fluids, Part I: Characterisation, Journal of Materials Processing Technology, 56 786-797 (1996).
- O. Çakır, A. Yardimeden, T. Özben, E. Kılıçkap, Selection of cutting fluids in machining processes, Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering, VOLUME 25 ISSUE 2 (December 2007).
- M. C. Shaw, Metal Cutting Principles Second Education, Oxford University Press, Newyork, (2005).
- C. Kajdas, Additives for metalworking lubricants - a Review, Lubrication Science, 1/4: 385-409, (1989).
- M. Dal, Bitkisel esaslı kesme sıvılarının frezelemedeki performanslarının araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze-Türkiye, (2009).
- M. C. Çakır, Modern talaşlı imalat yöntemleri, Dora Yayıncılık, Bursa, (2010).
- H.S. Abdalla, W.Baines, G. McIntyre, C.Slade, Development of novel sustainable neat-oil metal working fluids for stainless steel and titanium alloy machining. Part 1.Formulation development. JAdvManuf Technol; 34:21–33 (2007).
- Atık yağların kontrolü yönetmeliği, Çevre ve Orman Bakanlığı, (2008)
- E. Yücel, M. Günay, M. Ayyıldız, Ö. Erkan, F. Kara, Talaşlı imalatta kullanılan kesme sıvılarının insan sağlığına etkileri ve sürdürülebilir kullanımı, 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11), Elazığ-Turkey, (16-18 May 2011).
- Meslek Hastalıkları ve İş İle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi, İSGİP (Türkiye`de işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği koşullarının iyileştirilmesi projesi - TR0702.20-01/001).
- Anonim, http://www.toolboxtopics.com/gen%20ındustry/metalworking%20fluids.html, İşbaşı İ SG konuşmaları, Tercüme: Dr. Tevfik Severengiz html (Erişim tarihi: 11.06.2014).
- Anonim, http://eczema.dermis.net/content/e03typesof/e01allergic/index_tur.html (Erişim tarihi: 02014).
- Prevention of skin problems when working with metal working fluids, Safety&Healty Assessment Research for Prevention Technical Report, 55-7, (2001).
- Anonim, http://www.patient.co.uk/health/folliculitis-leaflet (Erişim tarihi: 17.04.2014).
- Anonim,http://www.saglikal.com/wp-content/uploads/BCCarcinoma.jpg (Erişim tarihi: 02014).
- N. Anaç, İ. Ay, Soğutma sıvılarının insan sağlığına etkileri, Metal Makine, Sayı:149, (2004).
- W. Bartz, Ecological and Environmental Aspects of Cutting Fluids, Lubrication Engineering, v57, pp. 13 – 16, (2001).
- J.G. WILLS, Lubrication Fundamentals Mechanical Engineering 3, Mobil Oil Corp. 27-34, New York, (1980).
- Y.M. Shashidhara, S.R. Jayaram, Vegetable oils as a potential cutting fluid—An evolution, Tribology International, 431073–1081,(2010).
- İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü,14765 sayılı kanun, (11 Ocak 1974).
Öz
Metal işlemede kullanılan işleme sıvılarının; yağlama, soğutma, korozyondan koruma ve talaşların çalışma yüzeyinden uzaklaştırılması gibi önemli görevleri vardır. Metal işleme sıvıları, işleme operasyonlarında yaygın olarak kullanılan bir yağ türüdür. Metal işleme sıvısı, metal işleme tezgahında mevcut tankla veya merkezi bir soğutma ve filtrasyon (Hydromation) sistemiyle sağlanmaktadır. Özellikle çok sayıda işleme tezgahı olan işletmelerde merkezi soğutma sistemi tercih edilir. Merkezi soğutma sistemlerinde her bir tezgaha işleme sıvısı, giriş-çıkış yapmaktadır. İşleme sıvısı tezgahtan çıkışı esnasında, metal talaşları, tozları vb. partikülleri, merkezi sisteme taşımaktadır. Filtrelenip soğutulan sıvı tekrardan döngüye, bir pompa yardımıyla dahil edilmektedir. Merkezi soğutma sistemlerinde insan sağlığına zararlı; bakteri, cilt tahrişi, kötü koku ve buhar yoğunluğu oluşum riski, diğer sistemlere göre daha fazladır. Bu riskleri önlemek için, uygun metal işleme sıvısı kullanımı, ek katkı maddelerinin eklenmesi, eldiven ve maske kullanımı vb. tedbirler alınması gereklidir. Bu çalışmada Hydromation merkezi soğutma sistemlerinde kullanılan metal işleme sıvısının, insan sağlığına olumsuz etkileri araştırılmış ve alınması gereken önlemlerden bahsedilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Metal İşleme Sıvısı Merkezi Soğutma Sistemleri İnsan Sağlığı
Kaynakça
- Sosyal Güvenlik Kurumu, İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri Yıllığı (2011).
- Sosyal Güvenlik Kurumu, İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri Yıllığı (2012).
- M. C. Çakır, Modern talaşlı imalatın esasları, Nobel Yayıncılık, Ankara, (2006).
- E.L.H. Bastian, Metalworking lubricants, their selection, Application and maintenance (1951). O. Çakır, M. Kıyak, E. Atlan, Comprasion of Gases Applications to Wet and Dry Cuttings in Turning, Journal of Materials Processing Technology, 153, 35-42,(2004).
- J. Sharma, B. S. Sidhu, Investigation of effects of dry and near dry machining on AISI D2 steel using vegetable oil, Journal of Cleaner Production, 66 (2014) 619-623,(November 2013)
- E. Şık, Bitkisel tabanlı yağlardan metal kesme sıvısı eldesi ve karakterizasyonu, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze-Türkiye, (2009).
- C. Kommineni, Occupational Risk; Metal-Working Fluids Attack Liver and Gonads, Cancerweekly Plus, 08967385 (January, 2001).
- J.Yacher,W. Heitbring, E. Burroughs, Concenration of metalworking mists and after installation of a commercial air cleaner,Sauer-sundstrand company,ECTB218-12a,(1997)
- H. Demir, H. B. Ulaş, M. Zeyveli, Talaşlı üretimde kullanılan kesme sıvılarından istenen özellikler, 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS’09), Karabük, (13-15 Mayıs 2009).
- Houghton International, Module 1first principle, (2014).
- K. Weinert,I. Inasaki, J. W. Sutherland, T. Wakabayashi (2004) DOI:10.1016/S00078506(07)60027-4
- M. A. El Baradie, Cutting Fluids, Part I: Characterisation, Journal of Materials Processing Technology, 56 786-797 (1996).
- O. Çakır, A. Yardimeden, T. Özben, E. Kılıçkap, Selection of cutting fluids in machining processes, Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering, VOLUME 25 ISSUE 2 (December 2007).
- M. C. Shaw, Metal Cutting Principles Second Education, Oxford University Press, Newyork, (2005).
- C. Kajdas, Additives for metalworking lubricants - a Review, Lubrication Science, 1/4: 385-409, (1989).
- M. Dal, Bitkisel esaslı kesme sıvılarının frezelemedeki performanslarının araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze-Türkiye, (2009).
- M. C. Çakır, Modern talaşlı imalat yöntemleri, Dora Yayıncılık, Bursa, (2010).
- H.S. Abdalla, W.Baines, G. McIntyre, C.Slade, Development of novel sustainable neat-oil metal working fluids for stainless steel and titanium alloy machining. Part 1.Formulation development. JAdvManuf Technol; 34:21–33 (2007).
- Atık yağların kontrolü yönetmeliği, Çevre ve Orman Bakanlığı, (2008)
- E. Yücel, M. Günay, M. Ayyıldız, Ö. Erkan, F. Kara, Talaşlı imalatta kullanılan kesme sıvılarının insan sağlığına etkileri ve sürdürülebilir kullanımı, 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11), Elazığ-Turkey, (16-18 May 2011).
- Meslek Hastalıkları ve İş İle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi, İSGİP (Türkiye`de işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği koşullarının iyileştirilmesi projesi - TR0702.20-01/001).
- Anonim, http://www.toolboxtopics.com/gen%20ındustry/metalworking%20fluids.html, İşbaşı İ SG konuşmaları, Tercüme: Dr. Tevfik Severengiz html (Erişim tarihi: 11.06.2014).
- Anonim, http://eczema.dermis.net/content/e03typesof/e01allergic/index_tur.html (Erişim tarihi: 02014).
- Prevention of skin problems when working with metal working fluids, Safety&Healty Assessment Research for Prevention Technical Report, 55-7, (2001).
- Anonim, http://www.patient.co.uk/health/folliculitis-leaflet (Erişim tarihi: 17.04.2014).
- Anonim,http://www.saglikal.com/wp-content/uploads/BCCarcinoma.jpg (Erişim tarihi: 02014).
- N. Anaç, İ. Ay, Soğutma sıvılarının insan sağlığına etkileri, Metal Makine, Sayı:149, (2004).
- W. Bartz, Ecological and Environmental Aspects of Cutting Fluids, Lubrication Engineering, v57, pp. 13 – 16, (2001).
- J.G. WILLS, Lubrication Fundamentals Mechanical Engineering 3, Mobil Oil Corp. 27-34, New York, (1980).
- Y.M. Shashidhara, S.R. Jayaram, Vegetable oils as a potential cutting fluid—An evolution, Tribology International, 431073–1081,(2010).
- İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü,14765 sayılı kanun, (11 Ocak 1974).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 5 Eylül 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 2 Sayı: 2 |